Νέα όπλα στον πόλεμο κατά της φυματίωσης

Η φυματίωση είναι ένα λοιμώδες νόσημα που στοχεύει τους πνεύμονες. Συνολικά, ευθύνεται για το θάνατο 1,5 εκατομμυρίων ατόμων κάθε χρόνο. Για τη νόσο δεν υπάρχει θεραπεία, ωστόσο, μία ομάδα ερευνητών από το Μόντρεαλ ανακάλυψε ένα νέο όπλο στη μάχη ενάντια στην παγκόσμια αυτή μάστιγα. Η ομάδα αυτή ανακάλυψε ένα τρόπο να «εκπαιδεύσει» τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος να καταστρέφουν τη φυματίωση. Τα ευρήματά τους δημοσιεύτηκαν σήμερα στην επιστημονική εφημερίδα “Cell”.

Το εμβόλιο που χρησιμοποιείται σήμερα για τη φυματίωση (το εμβόλιο BCG) δεν είναι αρκετά αποτελεσματικό. Επίσης, τα αντιβιοτικά που χορηγούνται για τη νόσο είναι τοξικά και προκαλούν τη δημιουργία ανθεκτικών στελεχών. «Η εποχή των αντιβιοτικών πλησιάζει στο τέλος της, επομένως είναι απαραίτητο να εξεταστούν εναλλακτικές προσεγγίσεις για την αντιμετώπιση της φυματίωσης», είπε ο πνευμονολόγος Dr. Maziah Divangahi, ειδικός για τη φυματίωση από το Ερευνητικό Ινστιτούτο McGill.

Συνεργαζόμενος με τον γενετιστή Dr. Luis Barreiro και την ομάδα του, στο ερευνητικό κέντρο Sainte-Justine, οι ερευνητές μπόρεσαν να αποκρυπτογραφήσουν τις γενετικές οδούς που εμπλέκονται στην ενεργοποίηση μίας ενισχυμένης απόκρισης του έμφυτου ανοσοποιητικού συστήματος ειδικά για τη φυματίωση.

Μέχρι σήμερα, η προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα εμβόλιο για τη φυματίωση είχαν επικεντρωθεί στα Τ-λεμφοκύτταρα (κύτταρα της επίκτητης ανοσίας με ικανότητα μνήμης), χωρίς ικανοποιητικά αποτελέσματα, τόσο στις προκλινικές όσο και στις κλινικές δοκιμές. Οι ερευνητές έδειξαν, ωστόσο, ότι, όταν το εμβόλιο BCG χορηγηθεί σε ποντίκια με τρόπο που επιτρέπει την είσοδό του στο μυελό των οστών, μπορεί να αλλάξει τη δράση των βλαστοκυττάρων. Τα τελευταία είναι υπεύθυνα για την παραγωγή όλων των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος, συμπεριλαμβανομένου του έμφυτου ανοσοποιητικού συστήματος, την πρώτη γραμμή άμυνας δηλαδή στη μάχη ενάντια στη φυματίωση.

Ένας κυτταρικός στρατός εκπαιδευμένος να αντιμετωπίσει τη φυματίωση

Το έμφυτο ανοσοποιητικό σύστημα – μέσω βλαστοκυττάρων στο μυελό των οστών – κινητοποιεί τα μακροφάγα, ένα είδος λευκών αιμοσφαιρίων που πέπτει και καταστρέφει τα παθογόνα βακτήρια, όπως το Μυκοβακτηρίδιο της Φυματίωσης. Αποτελούν την πρώτη ομάδα άμυνας του ανοσοποιητικού συστήματος.

Το μυκοβακτηρίδιο της φυματίωσης, ωστόσο, απενεργοποιεί τα μακροφάγα και τα χρησιμοποιεί σαν «καταφύγιο» για να πολλαπλασιαστεί. Η ομάδα του Dr. Divangahi εξέτασε τη διαδικασία αυτή και προσπάθησε να βρει τρόπους να ενισχύσει την αποτελεσματικότητα των μακροφάγων. Για το σκοπό αυτό, χορήγησαν το εμβόλιο BCG σε ποντίκια και παρατήρησαν ότι, όταν αυτό μπορούσε να εισέλθει στο μυελό των οστών, τροποποιούσε τη δράση των βλαστοκυττάρων με αποτέλεσμα, τα τελευταία, να παράγουν ειδικά μακροφάγα ικανά να καταστρέφουν τα μυκοβακτηρίδια της φυματίωσης.

«Αν και δείξαμε ότι το εμβόλιο BCG εκπαιδεύει τα βλαστοκύτταρα να παράγουν ειδικά ανοσιακά κύτταρα, δεν γνωρίζαμε ποιοι είναι οι μοριακοί μηχανισμοί που εμπλέκονται στη συγκεκριμένη οδό», είπε ο Dr. Divangahi.

Στο σημείο αυτό ξεκίνησε η συνεργασία του με τον Dr. Barreiro και την ομάδα του στο ερευνητικό κέντρο Sainte-Justine. Επιχείρησαν, λοιπόν, να αποκρυπτογραφήσουν τις γονιδιακές οδούς που εμπλέκονται στην ενεργοποίηση της ενισχυμένης ανοσιακής απόκρισης ενάντια στη φυματίωση.

Οι ερευνητές κατάφεραν να δείξουν πώς η προστατευτική δράση αποτυπώνεται και μεταδίδεται από τα βλαστοκύτταρα μέχρι τα μακροφάγα. Επιπλέον, μπόρεσαν να απομονώσουν τη γονιδιακή αλληλουχία στα ενισχυμένα μακροφάγα που τους έδινε την ικανότητα να καταστρέφουν τα παθογόνα της φυματίωσης. «Ο στόχος της έρευνάς μας είναι να βοηθήσουμε στην ανάπτυξη νέων εμβολίων. Τα εμβόλια αυτά θα μπορούν να αξιοποιήσουν τα μακροφάγα και να ενεργοποιήσουν στο έπακρο το έμφυτο ανοσοποιητικό σύστημα», είπε ο Dr. Barreiro.

Οι ερευνητές είναι αισιόδοξοι ότι η καινούρια, αυτή, προσέγγιση θα καταφέρει να παράξει ένα αποτελεσματικό εμβόλιο για τη φυματίωση αλλά και για πολλά ακόμα λοιμώδη νοσήματα.

Βιβλιογραφία: McGill University

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα