Συγκεκριμένα παθογόνα που κάποτε κυκλοφορούσαν μόνο στο ζωικό βασίλειο φαίνεται ότι προκαλούν όλο και πιο συχνά λοιμώξεις και στον άνθρωπο, σύμφωνα με μία μεγάλη ανάλυση από την εταιρεία Ginkgo Bioworks η οποία δημοσιεύτηκε πριν από λίγες ημέρες στο περιοδικό BMJ Global Health.
Όπως υποστηρίζουν οι επιστήμονες της μελέτης, οι επιδημίες από τις παραπάνω ζωονόσους παρουσιάζουν σταθερή αύξηση της τάξης του 5% ετησίως από το 1963 μέχρι το 2019, ενώ και οι θάνατοι από τις παραπάνω λοιμώξεις αυξάνονται κατά 8.7% κάθε χρόνο. Με αυτό το ρυθμό, αναμένεται ότι ο αριθμός των θανάτων από τις παραπάνω ζωονόσους θα είναι σχεδόν 12 φορές μεγαλύτερος το 2050 απ’ ότι το 2020.
Οι περισσότερες ιογενείς επιδημίες προέρχονται από παθογόνα τα οποία τυπικά κυκλοφορούν σε άγρια ή οικόσιτα ζώα και κάποια στιγμή μεταπηδούν στον άνθρωπο εξ’ αιτίας μίας μετάλλαξης.
Η αλληλεπίδραση του ανθρώπου με το περιβάλλον μέσω της κλιματικής αλλαγής και της καταστροφής του οικοσυστήματος, έχει αναγκάσει αρκετούς πληθυσμούς ζώων να μετακινηθούν μαζικά, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο εμφάνισης νέων παθογόνων.
Χρησιμοποιώντας μία εκτενή βάση δεδομένων από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας σχετικά με τις επιδημίες ζωονόσων, οι επιστήμονες της Ginkgo Bioworks θέλησαν να εξετάσουν τη συχνότητα και τη σοβαρότητα των τελευταίων τον τελευταίο μισό αιώνα.
Στην ανάλυση που έκαναν, οι συγγραφείς επικεντρώθηκαν κυρίως σε 75 επιδημίες παθογόνων που μεταπήδησαν από τα ζώα στον άνθρωπο σε 24 χώρες του κόσμου. Χρησιμοποιώντας τον αριθμό των θανάτων ως δείκτη για τη σοβαρότητα μίας επιδημίας, παρατήρησαν ότι οι φιλοϊοί (στους οποίους ανήκει ο ιός Ebola και ο ιός Machupo) ήταν οι πλέον επικίνδυνοι καθώς προκάλεσαν περισσότερους από 15.700 θανάτους σε περίπου 40 επιδημίες στο διάστημα που εξετάστηκε.
Συγκριτικά, ο ιός SARS-CoV-1 προκάλεσε περίπου 922 θανάτους σε δύο επιδημίες, μία το 2002 και μία δεύτερη το 2004.
Αν και οι παραπάνω επιδημίες εκ πρώτης όψεως δεν φαίνεται να συνδέονται μεταξύ τους, οι συγγραφείς της ανάλυσης υποστήριξαν ότι δεν αποτελούν τυχαία γεγονότα και ακολουθούν μία συγκεκριμένη τάση.
«Αν η τάση που παρατηρήσαμε στη μελέτη μας συνεχιστεί, τότε πιθανώς θα παρατηρήσουμε τετραπλάσιο αριθμό μεταπήδησης παθογόνων από τα ζώα στον άνθρωπο και 12 φορές αυξημένο αριθμό θανάτων από επιδημίες μέχρι το 2050, συγκριτικά με το 2020», αναφέρει η ομάδα.
Καταλήγοντας, οι επιστήμονες τόνισαν ότι είναι σημαντικό να αναπτυχθούν άμεσα νέες δομές οι οποίες θα παρακολουθούν προσεκτικά την εξάπλωση παθογόνων από τα ζώα στον άνθρωπο με σκοπό να προληφθούν μελλοντικές επιδημίες.
Φωτογραφία: Erik Karits