Όταν ένα βράδυ έχουμε μειωμένη διάρκεια ή ποιότητα ύπνου, την επόμενη ημέρα μπορεί να παρατηρήσουμε ότι η λειτουργεία του εγκεφάλου μας είναι επίσης μειωμένη. Σήμερα, διάφορες έρευνες έχουν δείξει ότι η έλλειψη ύπνου μπορεί επίσης να επηρεάσει αρνητικά τη διάθεση.
Μία νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε προσφάτως στο περιοδικό Journal of Proteome Research υποστηρίζει ότι η έλλειψη ύπνου μπορεί να αυξήσει και τον κίνδυνο χρονίων νόσων, όπως για παράδειγμα η νόσος Alzheimer.
Εξετάζοντας πειραματόζωα, οι επιστήμονες της μελέτης αυτής παρατήρησαν ότι τα επίπεδα μίας πρωτεΐνης περιορίζονται σημαντικά τις νύχτες που κοιμόμαστε πολύ λίγο. Συγκεκριμένα, η ομάδα παρατήρησε μείωση στα επίπεδα της πλειοτροπίνης (PTN). Ο περιορισμός των επιπέδων της παραπάνω πρωτεΐνης μπορεί να προκαλέσει θάνατο των νευρωνικών κυττάρων στον ιππόκαμπο, μία περιοχή του εγκεφάλου που συνδέεται με τη μάθηση και τη μνήμη.
«Παρατηρήσαμε ότι η μείωση των επιπέδων της πλειοτροπίνης είναι αυτή που ενοχοποιείται για τα γνωσιακά συμπτώματα. Πρακτικά η μελέτη μας αποκαλύπτει ένα μηχανισμό μέσω του οποίου η παραπάνω πρωτεΐνη προστατεύει από την έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών κατά τη διάρκεια του ύπνου», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Προκειμένου να εκτιμήσουν τις επιδράσεις της έλλειψης ύπνου στις γνωστικές λειτουργίες των ποντικών, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν ένα λαβύρινθο. Ουσιαστικά, ανάλογα με την ταχύτητα με την οποία τα ποντίκια έβγαιναν από το λαβύρινθο εκτιμήθηκαν οι γνωστικές λειτουργίες των τελευταίων.
Κάνοντας αναλύσεις στους εγκεφάλους των ποντικών, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι τα επίπεδα 164 πρωτεϊνών παρουσίαζαν διαφοροποίηση ανάλογα αν τα ποντίκια είχαν κοιμηθεί επαρκώς ή όχι το προηγούμενο βράδυ.
Αρκετές από τις παραπάνω πρωτεΐνες έχουν συνδεθεί στο παρελθόν με διάφορα νευροεκφυλιστικά νοσήματα, όπως η νόσος Alzheimer, η νόσος του Parkinson και η νόσος του Huntington.
Εξετάζοντας πιο λεπτομερώς τα δεδομένα ξεχωριστά για κάθε πρωτεΐνη, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι τα ποντίκια που είχαν τις χειρότερες επιδόσεις στις εξετάσεις των γνωστικών λειτουργιών μετά από ένα βράδυ με μειωμένη διάρκεια ύπνου, είχαν επίσης τα χαμηλότερα επίπεδα της πλειοτροπίνης.
Η ομάδα παρατήρησε επίσης ότι όταν το επόμενο βράδυ τα ποντίκια είχαν φυσιολογική διάρκεια ύπνου, τα επίπεδα της πρωτεΐνης επανήλθαν σε φυσιολογικά όρια.
Περαιτέρω πειράματα που έκανε η ομάδα έδειξαν ότι ένα ποσοστό του πληθυσμού φέρει συγκεκριμένα γονιδιακά αλληλόμορφα που ενισχύουν τις αρνητικές επιδράσεις της έλλειψης ύπνου.
Τα αποτελέσματα της έρευνας πρακτικά αποκαλύπτουν το ρόλο της πλειοτροπίνης ως βιοδείκτη για τις αρνητικές επιδράσεις της έλλειψης ύπνου στις γνωστικές λειτουργίες. Παράλληλα, αναδεικνύουν τη σημαντικότητα του ύπνου στη διατήρηση της φυσιολογικής λειτουργίας του εγκεφάλου.
Φωτογραφία: cottonbro studio