Σήμερα, δεν υπάρχει ακόμα οριστική θεραπεία για τη νόσο Alzheimer, παρά το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχει βρεθεί στο επίκεντρο του επιστημονικού ενδιαφέροντος. Μία επιστημονική ομάδα υποστήριξε πριν από λίγες ημέρες ότι η εμφάνιση της νόσου συνδέεται με ένα είδος σακχάρου, τη φρουκτόζη.
Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι η φρουκτόζη βοηθούσε τους αρχαίους προγόνους μας να επιβιώσουν καθώς προσέφερε μία σειρά οφέλη σε περιόδους έλλειψης τροφής και παρατεταμένης ξηρασίας. Ωστόσο, η νέα μελέτη υποστηρίζει ότι στη σύγχρονη εποχή, οι αλλαγές που προκαλεί η φρουκτόζη στον εγκέφαλο μπορεί να οδηγήσουν σε εμφάνιση νόσου Alzheimer.
Η φρουκτόζη βρίσκεται σήμερα σε αρκετά τρόφιμα μεταξύ των οποίων τα φρούτα, τα λαχανικά και το μέλι. Ωστόσο, ο οργανισμός μπορεί να δημιουργήσει επίσης φρουκτόζη, ιδιαίτερα όταν κάνουμε υψηλή κατανάλωση αλατιού στη διατροφή μας.
Πώς όμως η φρουκτόζη προσέφερε οφέλη στους προγόνους μας; Το σάκχαρο αυτό αναστέλλει συγκεκριμένους μηχανισμούς στο μεταβολισμό του εγκεφάλου. Συγκεκριμένα, αποκλείει διάφορους περισπασμούς, καθώς και την υπερβολική ενασχόληση με το πέρασμα του χρόνου.
Οι παραπάνω δράσεις βοηθούσαν τους προγόνους μας να επικεντρωθούν περισσότερο στην επιβίωσή τους, καθώς και στην αναζήτηση τροφής, παράγοντες ιδιαίτερα σημαντικοί τα αρχαία χρόνια.
Στη νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό American Journal of Clinical Nutrition, ωστόσο, οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι ο παραπάνω μηχανισμός της φρουκτόζης στον εγκέφαλο είναι συνεχώς ενεργοποιημένος σήμερα, παρά το γεγονός ότι δεν χρειάζεται να αναζητήσουμε την τροφή μας.
Ο μηχανισμός που αναφέρθηκε προηγουμένως έχει ως αποτέλεσμα να αυξάνουμε την κατανάλωση λιπών, σακχάρων και αλατιού, προκειμένου να αυξήσουμε την παραγωγή φρουκτόζης. Το γεγονός αυτό οδηγεί τελικά σε φλεγμονή στον εγκέφαλο, καθώς και άλλες καταστάσεις που μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο νόσου Alzheimer, όπως υποστηρίζει η ομάδα της παρούσας μελέτης.
«Πιστεύουμε ότι στα αρχαία χρόνια οι μεταβολές που προκαλούσε η φρουκτόζη στο μεταβολισμό του εγκεφάλου ήταν αναστρέψιμες και προσέφεραν οφέλη βραχυπρόθεσμα. Ωστόσο, σήμερα οι χρόνιες μεταβολές στο μεταβολισμό του εγκεφάλου εξ’ αιτίας της φρουκτόζης συνδέονται με ατροφία του εγκεφάλου και απώλεια νευρώνων, παράγοντες οι οποίοι έχουν συνδεθεί με τη νόσο Alzheimer», υποστηρίζει η ομάδα της νέας μελέτης.
Η επιστημονική ομάδα της νέας μελέτης δεν έκανε νέα πειράματα, αλλά ανέλυσε συνολικά τα δεδομένα προηγουμένων ερευνών, μεταξύ των οποίων διάφορες που είχαν συνδέσει τη φρουκτόζη με την επιβίωση και τη φρουκτόζη με τη νόσο Alzheimer.
Όπως υποστήριξε η ομάδα, οι επιδράσεις της φρουκτόζης και των υποπροϊόντων της είναι αυτές που ενοχοποιούνται για τη συσσώρευση των παθολογικών πλακών της νόσου Alzheimer.
Οι επιδράσεις αυτές περιλαμβάνουν μείωση της αιματικής ροής στον εγκεφαλικό φλοιό, στον ιππόκαμπο και στο θάλαμο, με παράλληλη αύξηση της αιματικής ροής στον οφθαλμικό φλοιό.
Ένας μηχανισμός που μπορεί να εξηγήσει το παραπάνω φαινόμενο συνδέεται πιθανώς με τα αστροκύτταρα, η δυσλειτουργία των οποίων έχει συνδεθεί με τη συσσώρευση πλακών β αμυλοειδούς στους ασθενείς με νόσο Alzheimer.
Οι επιστήμονες της μελέτης αναφέρθηκαν επίσης και σε διάφορους παράγοντες κινδύνου για τη νόσο Alzheimer (όπως την κατανάλωση αλκοόλ) και τον τρόπο που αυτοί συνδέονται με την παραγωγή φρουκτόζης.
«Μία έρευνα παρατήρησε ότι αν αυξήσουμε σημαντικά την κατανάλωση φρουκτόζης σε ποντίκια, τότε τα τελευταία παρουσιάζουν πλάκες β αμυλοειδούς και νευροϊνιδικά πλέγματα πρωτεΐνης ταυ στον εγκέφαλο, δηλαδή τις ίδιες βλάβες που ανιχνεύονται στους ασθενείς με νόσο Alzheimer. Αρκετοί ασθενείς με νόσο Alzheimer έχουν επίσης υψηλά επίπεδα φρουκτόζης στον εγκέφαλο», υποστήριξε η ομάδα.
Το επόμενο βήμα είναι να εξεταστεί πιο λεπτομερώς ο μεταβολισμός της γλυκόζης και του ουρικού οξέος στον εγκέφαλο. Καταλήγοντας, η ομάδα υποστήριξε ότι θα πρέπει να γίνουν και νέες έρευνες οι οποίες θα εξετάσουν αν ο αποκλεισμός του μεταβολισμού της φρουκτόζης μπορεί να προσφέρει οφέλη στους ασθενείς με νόσο Alzheimer.
Φωτογραφία: Clem Onojeghuo