Με τα νέα για τον κορονοϊό να έχουν κατακλύσει πλέον την ενημέρωση, αρκετοί άνθρωποι έχουν ξεχάσει ότι υπάρχουν και άλλοι ιοί που κυκλοφορούν το χειμώνα. Αρκετοί από τους ιούς αυτούς, όπως και ο SARS-CoV-2, επηρεάζουν το αναπνευστικό σύστημα. Σε αυτούς περιλαμβάνονται αρκετοί διαφορετικοί ιοί, από σχετικά ακίνδυνους ιούς που προκαλούν κοινό κρυολόγημα, μέχρι δυνητικά απειλητικούς για τη ζωή ιούς, όπως αυτοί της γρίπης.
Περιεχόμενα:
Ρινοϊοί
Οι ρινοϊοί σχετίζονται συνήθως με το κοινό κρυολόγημα. Προκαλούν συνήθως συμπτώματα όπως ρινική συμφόρηση και καταρροή. Ωστόσο, οι ιοί αυτοί μπορεί να γίνουν επικίνδυνοι, καθώς σύμφωνα με τελευταία δεδομένα μπορεί να επιδεινώσουν παθήσεις του κατωτέρου αναπνευστικού, όπως το άσθμα και η ΧΑΠ.
Οι ρινοϊοί κυκλοφορούν όλο το έτος και δεν υπάρχει εμβόλιο γι’ αυτούς καθώς παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλομορφία. Προς το παρόν δεν υπάρχουν επίσης αντιιικά φάρμακα για τους ρινοϊούς, ωστόσο γίνονται προσπάθειες για την ανάπτυξη τέτοιων φαρμάκων, κυρίως λόγω των επιδράσεων που έχουν οι ιοί σε παθήσεις όπως το άσθμα και η ΧΑΠ.
Μία παρατήρηση με ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι ότι οι ρινοϊοί έχουν παρατηρηθεί μόνο στον άνθρωπο και είναι συγγενικοί με μία οικογένεια ιών που επηρεάζουν το έντερο.
Αδενοϊοί
Οι αδενοϊοί απομονώθηκαν για πρώτη φορά από τις αδενοειδείς εκβλαστήσεις, εξ’ ου και το όνομά τους. Υπάρχουν πάνω από 50 αδενοϊοί που επηρεάζουν τον άνθρωπο, οι περισσότεροι από τους οποίους προκαλούν συμπτώματα στο αναπνευστικό. Ωστόσο, ορισμένοι από αυτούς μπορεί να επηρεάσουν το γαστρεντερικό, τους οφθαλμούς (επιπεφυκίτιδα) ή το ουροποιητικό σύστημα (κυστίτιδα). Στους περισσότερους υγιείς ανθρώπους οι παραπάνω ιοί προκαλούν ήπια συμπτώματα, ωστόσο μπορούν να εξαπλωθούν ταχέως στον πληθυσμό.
Σήμερα δεν υπάρχουν αντιιικά φάρμακα για τους αδενοϊούς, υπάρχουν ωστόσο εμβόλια για 2 από αυτούς, τα οποία χορηγούνται συνήθως σε στρατιωτικούς.
Οι αδενοϊοί εξετάζονται τελευταία στην αντιμετώπιση του καρκίνου, καθώς έχει διαπιστωθεί ότι ορισμένοι από αυτούς μπορούν να μολύνουν και να καταστρέψουν εκλεκτικά νεοπλασματικά κύτταρα, χωρίς να επηρεάζουν τα υγιή.
Πνευμονοϊοί
Δύο είδη της κατηγορίας αυτής μπορεί να επηρεάσουν τον άνθρωπο. Αυτοί είναι ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV) και ο μεταπνευμονοϊός (MPV). Όλοι οι παραπάνω ιοί επηρεάζουν το αναπνευστικό σύστημα και έχει διαπιστωθεί ότι μπορούν να μολύνουν αρκετά άλλα είδη εκτός του ανθρώπου, όπως τα βοοειδή, τα ποντίκια και τα πτηνά.
Οι περισσότεροι άνθρωποι παρουσιάζουν αρκετές λοιμώξεις από τον αναπνευστικό συγκυτιακό ιό (HRSV), με το 80% να έχει ήδη νοσήσει τουλάχιστον 1 φορά πριν την ηλικία των 2 ετών. Στους περισσότερους υγιείς ανθρώπους, ο HRSV προκαλεί συμπτώματα κοινού κρυολογήματος, τα οποία υποχωρούν χωρίς να χρειαστεί θεραπεία. Στους ασθενείς με αναπνευστικές νόσους, ωστόσο, όπως το άσθμα, οι επιδράσεις των ιών αυτών μπορεί να είναι ιδιαίτερα σοβαρές. Δεδομένα από το 2015 έδειξαν ότι ο RSV προκάλεσε περίπου 3.2 εκατομμύρια νοσηλείες και πάνω από 59.000 θανάτους σε παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών.
Ο HRSV έχει συνδεθεί επίσης με εμφάνιση άσθματος, αν και αυτό είναι κάτι που δεν έχει επιβεβαιωθεί ακόμα.
Ιοί της Παραγρίπης
Οι ιοί της παραγρίπης είναι μία οικογένεια ιών που συνδέονται στενά με άλλα παθογόνα όπως ο ιός της ιλαράς και ο ιός της παρωτίτιδας. Επηρεάζουν επίσης το αναπνευστικό σύστημα και μπορεί να προκαλέσουν μία νόσο γνωστή ως λαρυγγοτραχειοβρογχίτιδα. Οι ασθενείς με την παραπάνω νόσο παρουσιάζουν ένα χαρακτηριστικό βήχα.
Οι ιοί της παραγρίπης μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες, τους ιούς respirovirus και τους rubavirus. Οι ιοί της πρώτης κατηγορίας έχουν παρατηρηθεί και σε άλλα είδη ζώων, όπως τα ποντίκια και οι αγελάδες. Οι ιοί της δεύτερης κατηγορίας ομοιάζουν αρκετά τον ιό της παρωτίτιδας.
Τα περισσότερα περιστατικά από ιούς της παραγρίπης παρατηρούνται το φθινόπωρο και την άνοιξη. Σήμερα δεν υπάρχει εγκεκριμένη θεραπεία για τους ιούς της παραγρίπης, αν και αυτή τη στιγμή διεξάγονται αρκετές έρευνες σε υποψήφια φάρμακα.
Ιοί της Γρίπης
Οι ιοί της γρίπης είναι ίσως οι πλέον επικίνδυνοι ιοί του αναπνευστικού συστήματος και έχουν ενοχοποιηθεί στο παρελθόν για σοβαρές πανδημίες, όπως αυτή της γρίπης του 1918. Χωρίζονται σε 4 διαφορετικούς τύπους (A, B, C και D). Όλοι οι παραπάνω τύποι εκτός του D μπορεί να επηρεάσουν τον άνθρωπο, με τους A και B να προσβάλλουν συνήθως το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα και να είναι δυνητικά απειλητικοί για τη ζωή. Οι ιοί της γρίπης B και C εμφανίζονται συχνότερα στον άνθρωπο, ενώ οι ιοί A προέρχονται από τα πτηνά της θάλασσας και επηρεάζουν επίσης τον άνθρωπο, τους χοίρους και τις νυχτερίδες.
Στο παρελθόν έχουν παρατηρηθεί περιπτώσεις όπου ένας ιός της γρίπης Α μεταπήδησε από τα πτηνά στον άνθρωπο και προκάλεσε πανδημία.
Οι ιοί της γρίπης Α μπορούν να κυκλοφορούν συνεχώς στον άνθρωπο, καθώς μεταλλάσσονται ταχύτατα και αποφεύγουν τη δράση του ανοσοποιητικού συστήματος. Σήμερα, υπάρχουν εμβόλια για τους ιούς της γρίπης, τα οποία πρέπει να χορηγούνται ετησίως προκειμένου να μπορούν να αντιμετωπίσουν τις νέες μεταλλάξεις.
Αντιιικά φάρμακα, όπως το Tamiflu, αν χορηγηθούν εγκαίρως, μπορούν να περιορίσουν σημαντικά τη διάρκεια νόσησης. Η έρευνα για τη γρίπη συνεχίζεται σήμερα με σκοπό την ανακάλυψη πιο αποτελεσματικών φαρμάκων, αλλά και εμβολίων με μεγαλύτερη διάρκεια.