Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περίπου 1.3 εκατομμύρια άτομα ηλικίας 30-79 ετών παγκοσμίως πάσχουν από υπέρταση. Μάλιστα οι διαγνώσεις της νόσου έχουν σχεδόν διπλασιαστεί από το 1990.
Σήμερα γνωρίζουμε αρκετούς διαφορετικούς παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο υπέρτασης. Σε αυτούς περιλαμβάνονται:
- Η ηλικία
- Η φυλή
- Το σωματικό βάρος
- Η κατανάλωση αλκοόλ
- Το κάπνισμα
- Το φύλο
- Το ιστορικό χρονίων νόσων (καρδιαγγειακή νόσος, διαβήτης, χρόνια νεφρική νόσος, υψηλή χοληστερόλη)
Ένας λιγότερο γνωστός παράγοντας κινδύνου για την υπέρταση είναι η ευαισθησία στο αλάτι, δηλαδή η τάση του οργανισμού να κατακρατά το αλάτι, αντί να το απομακρύνει μέσω των νεφρών.
Μία μεγάλη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Hypertension υποστηρίζει ότι οι γυναίκες όλων των ηλικιών και εθνικοτήτων έχουν μεγαλύτερη ευαισθησία στο αλάτι από τους άνδρες, ενώ αυτή η διαφορά διευρύνεται ακόμα περισσότερο μετά την εμμηνόπαυση.
Τι είναι η Ευαισθησία στο Αλάτι;
Το αλάτι αποτελείται κατά περίπου 40% από ιόντα νατρίου και 60% από ιόντα ιωδίου. Ο οργανισμός χρειάζεται μόλις 500mg καθημερινά για να καλύψει τις ανάγκες του σε αλάτι, το οποίο χρησιμοποιείται σε διάφορες λειτουργίες.
Ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι καταναλώνουν πολύ υψηλότερες ποσότητες αλατιού στην καθημερινότητά τους. Το μεγαλύτερο ποσοστό της πρόσληψης αλατιού μάλιστα προέρχεται από επεξεργασμένα τρόφιμα, ιδιαίτερα στις ανεπτυγμένες χώρες.
Σύμφωνα με δεδομένα από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, ο μέσος άνθρωπος καταναλώνει καθημερινά περίπου 9-12γρ αλατιού, ενώ το όριο που έχει θέσει ο WHO για τη διατήρηση της υγείας του καρδιαγγειακού είναι τα 5γρ.
Ορισμένοι άνθρωποι μπορούν να αποβάλλουν την περίσσεια αλατιού από τους νεφρούς, με αποτέλεσμα η αυξημένη κατανάλωση να μην αυξάνει την αρτηριακή τους πίεση. Ωστόσο, σε αρκετούς ανθρώπους μία αύξηση στην κατανάλωση αλατιού μπορεί να συνοδεύεται από σημαντική αύξηση της πίεσης. Οι ασθενείς αυτοί λέμε ότι έχουν ευαισθησία στο αλάτι.
Σύμφωνα με τις παρούσες εκτιμήσεις από το American Heart Association, περίπου το 51% των ασθενών με υπέρταση έχουν ευαισθησία στο αλάτι.
Αλάτι και Αρτηριακή Πίεση σε Άνδρες και Γυναίκες
Σήμερα είναι γνωστό ότι οι άνδρες κάτω των 65 ετών έχουν αυξημένο κίνδυνο υπέρτασης σε σχέση με τις γυναίκες ίδιας ηλικίας, ωστόσο ο κίνδυνος αυτός εξισώνεται στα δύο φύλα μετά την εμμηνόπαυση στις γυναίκες.
Η νέα έρευνα, ωστόσο, έδειξε ότι οι γυναίκες έχουν αυξημένη ευαισθησία στο αλάτι, επομένως η παραπάνω θεωρία δεν ανταποκρίνεται απόλυτα στην πραγματικότητα.
Όπως υποστηρίζει η ομάδα της μελέτης, δεδομένα από πειραματόζωα, αλλά και ανθρώπους εθελοντές έχουν δείξει ότι οι νεφροί των γυναικών απομακρύνουν το αλάτι πιο αποτελεσματικά από αυτούς των ανδρών. Ωστόσο, το αλάτι προκαλεί επίσης αγγειοδιαστολή, μία δράση η οποία είναι περιορισμένη σε όσους έχουν ευαισθησία στο αλάτι.
Όταν τα αγγεία διαστέλλονται, η αρτηριακή πίεση μειώνεται. Αντίστοιχα, όταν τα αγγεία συστέλλονται, η αρτηριακή πίεση αυξάνεται.
Σε αρκετές γυναίκες, τα αγγεία δεν διαστέλλονται επαρκώς, γεγονός που αυξάνει την ευαισθησία τους στο αλάτι.
Ο Ρόλος των Ορμονών στην Αρτηριακή Πίεση
Η παρούσα μελέτη παρατήρησε επίσης ότι η αρτηριακή πίεση στις γυναίκες που έχουν ευαισθησία στο αλάτι μπορεί να αυξηθεί μετά την εμμηνόπαυση, όταν μειώνονται τα επίπεδα των οιστρογόνων.
Το γεγονός αυτό δείχνει ότι οι γυναικείες ορμόνες του φύλου (όπως η οιστραδιόλη) πιθανώς προστατεύουν από την υπέρταση.
«Δεδομένα από τις αναλύσεις μας αλλά και από τη βιβλιογραφία έχουν δείξει ότι οι γυναίκες δεν μπορούν να ρυθμίσουν εξίσου αποτελεσματικά με τους άνδρες τα επίπεδα της αλδοστερόνης, μίας ορμόνης που συνδέεται με τη διαστολή των αγγείων, αλλά και με την κατακράτηση αλατιού. Η έρευνά μας δείχνει ότι πιθανώς η μειωμένη διαστολή των αγγείων στις γυναίκες συνδέεται και με διαταραχές των επιπέδων της αλδοστερόνης», καταλήγουν οι συγγραφείς.
Φωτογραφία: Lorena Martínez