Η υψηλή χοληστερόλη είναι μία αρκετά κοινή κατάσταση σήμερα, καθώς δεδομένα έχουν δείξει ότι επηρεάζει περισσότερο από το 20% του πληθυσμού. Παρά τη συχνότητα του παραπάνω φαινομένου, ωστόσο, οι περισσότεροι άνθρωποι δεν γνωρίζουν τι ακριβώς είναι η υψηλή χοληστερόλη ούτε κάνουν προσπάθειες για να τη μειώσουν. Στο παρόν άρθρο θα αναφέρουμε τους 7 πιο κοινούς μύθους για την υψηλή χοληστερόλη.
Μύθος 1: Αυτοί που έχουν Υψηλή Χοληστερόλη Παρουσιάζουν Εμφανή Συμπτώματα
Στην πραγματικότητα, οι περισσότεροι ασθενείς που έχουν υψηλή χοληστερόλη δεν παρουσιάζουν κανένα σύμπτωμα. Εξαίρεση αποτελούν οι ασθενείς με εξαιρετικά υψηλά επίπεδα χοληστερόλης οι οποίοι μπορεί να παρουσιάσουν ξανθώματα, δηλαδή κιτρινωπές πλάκες που εμφανίζονται συνήθως υποδορίως.
Στους περισσότερους ασθενείς τα συμπτώματα της υψηλής χοληστερόλης αρχίζουν να γίνονται αντιληπτά όταν έχει ήδη εμφανιστεί αθηροσκλήρωση, μία κατάσταση που χαρακτηρίζεται από εναποθέσεις χοληστερόλης στα τοιχώματα των αρτηριών.
Στην αθηροσκλήρωση, σταδιακά περιορίζεται η ροή του αίματος στην καρδιά, τον εγκέφαλο και άλλα όργανα, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει επιπλοκές, όπως:
- Στηθάγχη
- Γάγγραινα
- Έμφραγμα του μυοκαρδίου
- Εγκεφαλικό επεισόδιο
- Διαταραχές της νεφρικής λειτουργίας
- Χωλότητα
Κατά συνέπεια, προκειμένου να ανιχνεύσετε εγκαίρως την υψηλή χοληστερόλη είναι σημαντικό να κάνετε τακτικά εξετάσεις αίματος.
Μύθος 2: Όλα τα Είδη Χοληστερόλης είναι Επιβλαβή για την Υγεία
Η χοληστερόλη είναι μία φυσιολογική ουσία του οργανισμού που βοηθά στη φυσιολογική λειτουργία του τελευταίου. Η χοληστερόλη αποτελεί συστατικό των κυτταρικών μεμβρανών, καθώς και της βιταμίνης D ή άλλων σημαντικών ορμονών.
Η χοληστερόλη μεταφέρεται στον οργανισμό μέσω λιποπρωτεϊνών, στις οποίες αποδίδεται και η ονομασία των δύο ειδών της χοληστερόλης:
- LDL (λιποπρωτεΐνη χαμηλής πυκνότητας): Γνωστή και ως «κακή» χοληστερόλη, το είδος αυτό έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο εμφράγματος του μυοκαρδίου και εγκεφαλικού επεισοδίου. Τα υψηλά επίπεδα της LDL μπορεί να εναποτίθενται στις αρτηρίες, δημιουργώντας πλάκες οι οποίες περιορίζουν τη ροή του αίματος.
- HDL (λιποπρωτεΐνη υψηλής πυκνότητας): Η «καλή» μορφή της χοληστερόλης, η οποία μεταφέρει τη χοληστερόλη στο ήπαρ προκειμένου να απομακρυνθεί από τον οργανισμό. Τα υψηλά επίπεδα της HDL συνδέονται με μειωμένο κίνδυνο εμφράγματος και εγκεφαλικού επεισοδίου.
Στις εξετάσεις αίματος προσδιορίζονται τα επίπεδα της ολικής χοληστερόλης, της LDL, της HDL και των τριγλυκεριδίων. Ο γιατρός θα βασιστεί συνήθως στα επίπεδα της LDL και των τριγλυκεριδίων για να προσδιορίσει τον καρδιαγγειακό κίνδυνο ενός ασθενούς.
Μύθος 3: Τα Ιδανικά Επίπεδα της Χοληστερόλης είναι Ίδια για Όλους
Τυπικά, οι τιμές της ολικής χοληστερόλης που θεωρούνται παθολογικές είναι τα 200 mg/dL ή περισσότερο, ενώ για την LDL χοληστερόλη το όριο είναι τα 100 mg/dL.
Ωστόσο, οι τιμές αυτές μπορεί να διαφοροποιούνται ανάλογα με τον κάθε ασθενή. Για παράδειγμα, αν κάποιος έχει οικογενειακό ιστορικό ή άλλους παράγοντες κινδύνου για την καρδιαγγειακή νόσο, πιθανώς θα πρέπει να έχει ως στόχο χαμηλότερα όρια από τα παραπάνω.
Άλλοι παράγοντες που μπορεί να λαμβάνονται υπόψη για τον προσδιορισμό του στόχου της χοληστερόλης είναι η αρτηριακή πίεση, το σωματικό βάρος, τα επίπεδα γλυκόζης αίματος, καθώς και το ιστορικό αθηροσκλήρωσης, εμφράγματος του μυοκαρδίου ή εγκεφαλικού επεισοδίου.
Μύθος 4: Οι Γυναίκες Δεν Πρέπει να Ανησυχούν για τα Επίπεδα της Χοληστερόλης
Η υψηλή χοληστερόλη αποτελεί έναν από τους κυριότερους παράγοντες κινδύνου για την καρδιαγγειακή νόσο και η τελευταία αποτελεί το πρώτο αίτιο θανάτου στις γυναίκες. Μάλιστα, ορισμένες καταστάσεις μπορεί να αυξήσουν τα επίπεδα της χοληστερόλης ειδικά στις γυναίκες, όπως για παράδειγμα:
- Η εγκυμοσύνη
- Ο θηλασμός
- Οι ορμονικές αλλαγές
- Η εμμηνόπαυση
Ορισμένοι παράγοντες κινδύνου, όπως για παράδειγμα τα χαμηλά επίπεδα της HDL, είναι περισσότερο επιβαρυντικοί για τις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες.
Μύθος 5: Τα Επίπεδα της Χοληστερόλης Συνδέονται Αποκλειστικά με τη Διατροφή και την Άσκηση
Η διατροφή και η φυσική άσκηση προφανώς είναι παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν σε μεγάλο βαθμό τα επίπεδα της χοληστερόλης. Ωστόσο, υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που μπορεί να αυξήσουν τη χοληστερόλη μεταξύ των οποίων:
- Το κάπνισμα
- Η παχυσαρκία
- Η υψηλή κατανάλωση αλκοόλ
- Γενετικοί παράγοντες που αυξάνουν τα επίπεδα της χοληστερόλης
Μύθος 6: Παίρνω Φάρμακα για την Υψηλή Χοληστερόλη, Επομένως Δεν Χρειάζεται να Προσέχω τη Διατροφή μου
Τα επίπεδα της χοληστερόλης στον οργανισμό συνδέονται με δύο παράγοντες:
- Τα τρόφιμα που καταναλώνουμε
- Την παραγωγή χοληστερόλης από το ήπαρ
Τα συχνότερα φάρμακα που χορηγούνται για την αντιμετώπιση της υψηλής χοληστερόλης, όπως για παράδειγμα οι στατίνες, περιορίζουν την παραγωγή χοληστερόλης στο ήπαρ. Ωστόσο, αν η διατροφή σας είναι κακή, ενδεχομένως τα επίπεδα της χοληστερόλης θα συνεχίσουν να αυξάνονται, παρά το γεγονός ότι παίρνετε φάρμακα.
Μία έρευνα του 2014 στην οποία συμμετείχαν περισσότεροι από 27.800 εθελοντές διαπίστωσε ότι η πρόσληψη θερμίδων και λιπών αυξήθηκε όταν οι ασθενείς άρχισαν να παίρνουν στατίνες, ωστόσο παρέμεινε σταθερή σε όσους δεν ξεκίνησαν τα παραπάνω φάρμακα. Στην ίδια έρευνα, ο δείκτης μάζας σώματος αυξήθηκε επίσης σε αυτούς που έλαβαν στατίνες.
Μύθος 7: Δεν Χρειάζεται να Κάνω Εξετάσεις Χοληστερόλης αν είμαι κάτω των 40 και έχω Καλή Φυσική Κατάσταση
Όπως προαναφέρθηκε, η υψηλή χοληστερόλη μπορεί να επηρεάσει άτομα όλων των ηλικιών και δεν συνδέεται αποκλειστικά με τη φυσική κατάσταση.
Σύμφωνα με τις επίσημες οδηγίες, οι ασθενείς χωρίς ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου ή άλλους παράγοντες κινδύνου θα πρέπει να κάνουν εξετάσεις χοληστερόλης:
- Μία φορά στην ηλικία των 9-11 ετών
- Μία φορά στην ηλικία των 17-21 ετών
- Κάθε 4-6 χρόνια μετά τα 20, εφόσον δεν έχουν παράγοντες κινδύνου
Οι καπνιστές, οι ασθενείς με οικογενειακό ιστορικό, οι διαβητικοί, καθώς και αυτοί που πάσχουν από καρδιαγγειακή νόσο, θα πρέπει να κάνουν συχνότερα εξετάσεις.
Φωτογραφία: Tirachard Kumtanom