Εδώ και αρκετά χρόνια, ένα μεγάλο κομμάτι της επιστημονικής κοινότητας υποστηρίζει ότι τα συμπληρώματα βιταμινών και μετάλλων δεν προσφέρουν οφέλη στους περισσότερους ανθρώπους. Τελευταία, έρχονται στο φως όλο και περισσότερα δεδομένα ερευνών που δείχνουν ότι τα παραπάνω σκευάσματα δεν ωφελούν πάντοτε την υγεία μας και επομένως δεν υπάρχει λόγος να χορηγούνται σε όλους χωρίς διακρίσεις.
Ωστόσο, το μήνυμα αυτό δεν έχει γίνει ακόμα σαφές στο κοινό. Σήμερα, πάνω από το 50% του πληθυσμού στο Δυτικό κόσμο παίρνει τουλάχιστον 1 συμπλήρωμα ετησίως.
Η τελευταία ανακοίνωση του USPSTF, του οργανισμού των ΗΠΑ που ασχολείται με την αποτελεσματικότητα διαφορετικών προσεγγίσεων στην πρόληψη του καρκίνου ή άλλων παθήσεων, δείχνει ότι πράγματι, τα συμπληρώματα βιταμινών και μετάλλων δεν βοηθούν στην πρόληψη του καρκίνου και της καρδιαγγειακής νόσου.
Η νέα ανάλυση του USPSTF εξέτασε συνολικά 84 μελέτες που είχαν ασχοληθεί με τις βιταμίνες και την αποτελεσματικότητά τους στην πρόληψη του καρκίνου και της καρδιαγγειακής νόσου. Στις μελέτες αυτές συμμετείχαν σχεδόν 740.000 εθελοντές.
«Δυστυχώς, με βάση τα διαθέσιμα δεδομένα δεν μπορούμε να συστήσουμε τη χρήση βιταμινών και μετάλλων για σκοπούς πρόληψης», αναφέρει ο επικεφαλής της παρούσας ανάλυσης, John Wong, από το USPSTF.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η τελευταία αυτή οδηγία του USPSTF αφορά μόνο ενήλικες χωρίς διατροφικές ανεπάρκειες. Προφανώς, σε άλλα άτομα, όπως για παράδειγμα στις γυναίκες που επιθυμούν να μείνουν έγκυες, θα πρέπει να χορηγούνται συμπληρώματα φολικού οξέος.
Δύο σκευάσματα με τα οποία ασχολήθηκε ιδιαίτερα το USPSTF ήταν η βιταμίνη Ε και η β-καροτίνη. Σύμφωνα με τον οργανισμό, η λήψη των παραπάνω συμπληρωμάτων θα πρέπει να αποφεύγεται.
«Διαπιστώσαμε ότι δεν υπάρχουν οφέλη από τα συμπληρώματα βιταμίνης Ε ή β-καροτίνης, ενώ σε ορισμένους ασθενείς μπορεί να αυξήσουν και τον κίνδυνο καρκίνου του πνεύμονα», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Εκτός από τους παραπάνω περιορισμούς, οι παρούσες οδηγίες πρακτικά επιβεβαιώνουν αυτό που αρκετοί επιστήμονες υποστήριζαν εδώ και αρκετά χρόνια, δηλαδή ότι τα συμπληρώματα διατροφής δεν προσφέρουν οφέλη σε άτομα χωρίς ανεπάρκειες βιταμινών και μετάλλων.
Γιατί, όμως, αρκετοί άνθρωποι πίστευαν ότι τα συμπληρώματα πράγματι μπορεί να προσφέρουν οφέλη στην υγεία μας;
«Θεωρητικά, οι βιταμίνες και τα μέταλλα έχουν αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες που μειώνουν τον κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακής νόσου και καρκίνου», εξηγούν οι συγγραφείς ενός άρθρου που συνόδευσε την ανακοίνωση του USPSTF.
«Η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου και καρκίνου. Είναι λογικό να σκεφτόμαστε ότι ορισμένες βιταμίνες και μέταλλα που απομονώνονται από τα φρούτα και τα λαχανικά μπορεί να προσφέρουν οφέλη αν χορηγηθούν σε μορφή χαπιού», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Δυστυχώς, τα διαθέσιμα δεδομένα ερευνών δείχνουν ότι η θεωρία αυτή δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, καθώς στην πράξη αποδεικνύεται ότι οι θρεπτικές ουσίες αυτές δεν είναι εξίσου ωφέλιμες όταν δεν βρίσκονται στα φρούτα και τα λαχανικά.
«Ως γιατροί θα πρέπει να περνάμε λιγότερο χρόνο μιλώντας με τους ασθενείς για συμπληρώματα και περισσότερο χρόνο συνιστώντας παρεμβάσεις που μπορεί πράγματι να μειώσουν τον κίνδυνο καρκίνου και καρδιαγγειακής νόσου, όπως για παράδειγμα η υγιεινή διατροφή και η φυσική άσκηση», καταλήγει η ανακοίνωση του οργανισμού.
Φωτογραφία: Anna Tarazevich