Μία κατηγορία παθογόνων που προσαρμόζονται τα τελευταία χρόνια στις μεταβολές της θερμοκρασίας της γης είναι οι μύκητες. Συνήθως, οι υψηλές θερμοκρασίες αποτελούν εμπόδιο στον πολλαπλασιασμό και την εξάπλωση των παραπάνω παθογόνων. Ωστόσο, τελευταία δεδομένα δείχνουν ότι οι μύκητες έχουν αρχίσει να προσαρμόζονται έτσι ώστε να μπορούν να επιβιώσουν στις συνεχώς αυξανόμενες θερμοκρασίες που παρατηρούνται τα τελευταία χρόνια εξ’ αιτίας της κλιματικής αλλαγής.
Οι μύκητες δεν μεταδίδονται όπως οι ιοί ή τα βακτήρια, δηλαδή μέσω της στενής επαφής με ένα φορέα του παθογόνου. Η συχνότερη μέθοδος μόλυνσης με ένα μύκητα είναι η εισπνοή των σπόρων του που βρίσκονται στον αέρα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, το ανοσοποιητικό μας σύστημα θα καταφέρει να αντιμετωπίσει τους μύκητες που εισπνέουμε χωρίς να εμφανιστεί κάποια λοίμωξη.
Η επιστημονική ομάδα μίας νέας μελέτης ασχολήθηκε ειδικά με ένα παθογόνο μύκητα που λέγεται Cryptococcus deneoformans. Σε μία καλλιέργεια του παραπάνω μύκητα που είχε γίνει στους 30 βαθμούς Κελσίου, οι επιστήμονες αύξησαν την θερμοκρασία κατά 7 βαθμούς. Η μεταβολή αυτή προκάλεσε μία σειρά γενετικές αλλαγές στους μύκητες.
Συγκεκριμένα, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι αρκετά γονίδια που έχουν αυτή την ικανότητα, άλλαζαν θέση στο DNA συχνότερα σε σχέση με τη θερμοκρασία των 30 βαθμών. Αν και τα γονίδια αυτά δεν εκφράζουν κάποια συγκεκριμένη πρωτεΐνη, η θέση τους μπορεί να επηρεάσει την έκφραση άλλων γονιδίων.
Οι επιστήμονες παρακολούθησαν ειδικά 3 συγκεκριμένα γονίδια, τα T1, Tcn12 και Cnl1. Οι αλλαγές στη θέση των παραπάνω γονιδίων σε ορισμένες περιπτώσεις βελτίωνε την ανθεκτικότητα των μυκήτων, όπως υποστήριξαν οι επιστήμονες.
Σε περαιτέρω πειράματα που έκανε η επιστημονική ομάδα σε ποντίκια, διαπιστώθηκε ότι τα γονίδια αυτά μπορούν να μετακινηθούν περισσότερο στο DNA, ωστόσο η ομάδα απέδωσε το φαινόμενο αυτό στη φυσιολογία των πειραματοζώων, η οποία ευνοεί τον παραπάνω μηχανισμό.
«Παρατηρήσαμε ότι και τα 3 γονίδια που εξετάσαμε άλλαζαν συχνότερα θέση μόλις σε 10 ημέρες μετά τη μόλυνση των ποντικών με τους μύκητες», υποστήριξαν οι συγγραφείς.
«Όπως φαίνεται, η αύξηση των θερμοκρασίας ευνοεί τη μεταπήδηση των παραπάνω γονιδίων, γεγονός που δυνητικά μπορεί να αυξήσει την ανθεκτικότητα των μυκήτων», πρόσθεσαν.
Αν και οι παρατηρήσεις της παρούσας μελέτης σίγουρα είναι ενδιαφέρουσες, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει ακόμα λόγος ανησυχίας. Αρχικά, η έρευνα δεν έχει εξετάσει ακόμα ανθρώπους εθελοντές για να εξετάσει τι συμβαίνει με τον παραπάνω μηχανισμό. Επιπλέον, τα σωματίδια των μυκήτων είναι πολύ μεγαλύτερα από αυτά των ιών και των βακτηρίων, επομένως διάφορα μέτρα όπως η χρήση μάσκας θα είναι πολύ περισσότερο αποτελεσματικά στην πρόληψη των παθογόνων αυτών.
Ουσιαστικά, η παρούσα μελέτη έδειξε ότι διάφοροι επικίνδυνοι μύκητες μπορεί να μεταλλάσσονται ευκολότερα όσο αυξάνεται η θερμοκρασία του πλανήτη.
Το επόμενο στάδιο είναι να εξεταστούν μύκητες από ασθενείς που παρουσίασαν υποτροπές μυκητιασικών λοιμώξεων.
Φωτογραφία: Elle Hughes