Οι αγωνιστές του GLP-1, μία κατηγορία φαρμάκων που χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας και του διαβήτη, εξερευνώνται αυτή τη στιγμή και ως προς τα οφέλη που προσφέρουν στην πρόληψη της νόσου Alzheimer.
Τα φάρμακα αυτά, στα οποία ανήκει και το γνωστό μας πλέον Ozempic, προκαλούν αλλαγές στο μεταβολικό ρυθμό και μειώνουν τη φλεγμονή στο σύνολο του οργανισμού.
Ως αποτέλεσμα, αρκετοί επιστήμονες πιστεύουν ότι μπορεί να επιβραδύνουν την πορεία αρκετών νευροεκφυλιστικών παθήσεων όπως η νόσος Alzheimer και η νόσος του Parkinson.
Αυτή τη στιγμή έχουν ξεκινήσει ήδη διάφορες μελέτες οι οποίες εξετάζουν τις επιδράσεις των αγωνιστών του GLP-1 στις γνωστικές λειτουργίες. Τα αποτελέσματα των παραπάνω ερευνών αναμένονται μέχρι το 2025.
Ωστόσο, καθώς όπως προαναφέρθηκε τα φάρμακα μειώνουν τη φλεγμονή, η οποία αποτελεί μείζονα παράγοντα κινδύνου για την έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών, αυτή τη στιγμή οι επιστήμονες έχουν κάθε λόγο να είναι αισιόδοξοι.
Μπορεί η Σεμαγλουτίδη να Προστατεύσει τις Γνωστικές Λειτουργίες;
Στη νόσο Alzheimer, μία πρωτεΐνη που λέγεται β αμυλοειδές συσσωρεύεται στον εγκέφαλο και σχηματίζει πλάκες. Σταδιακά, η συσσώρευση των παραπάνω πλακών φαίνεται ότι επηρεάζει τις γνωστικές λειτουργίες των ασθενών.
Η νόσος Alzheimer αναφέρεται από ορισμένους επιστήμονες ως «διαβήτης τύπου 3» και δεν είναι λίγοι αυτοί που υποστηρίζουν ότι τα αντιδιαβητικά φάρμακα όπως οι αγωνιστές του GLP-1 μπορεί να προσφέρουν οφέλη στην πρόληψη ή αντιμετώπιση της νόσου, ιδιαίτερα στους ασθενείς με μεταβολικό σύνδρομο ή αντίσταση στην ινσουλίνη.
Πρόσφατα δεδομένα έχουν δείξει ότι τα φάρμακα που περιορίζουν τα επίπεδα του αμυλοειδούς στον εγκέφαλο, τα οποία επίσης εξετάζονται για την αντιμετώπιση της νόσου Alzheimer, μπορεί να προστατεύσουν επίσης τις γνωστικές λειτουργίες. Ωστόσο, τα φάρμακα αυτά συχνά προκαλούν σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως για παράδειγμα εγκεφαλικό οίδημα ή αιμορραγία.
Αυτή τη στιγμή υπάρχει η ελπίδα ότι οι αγωνιστές του GLP-1 θα προστατεύουν την υγεία του εγκεφάλου χωρίς να προκαλούν τις παραπάνω επιπλοκές.
Διάφορες φαρμακευτικές εταιρείες έχουν ξεκινήσει κλινικές μελέτες στις οποίες εξετάζονται τα παραπάνω φάρμακα στην αντιμετώπιση διαφόρων νευροεκφυλιστικών νόσων.
Η Novo Nordisk ξεκίνησε δύο μελέτες το 2021 στις οποίες εξετάζει τη χρησιμότητα της σεμαγλουτίδης στην αντιμετώπιση της νόσου Alzheimer αρχικού σταδίου. Οι έρευνες αυτές αναμένεται να ολοκληρωθούν το 2025.
Μία άλλη φαρμακευτική εταιρεία, η Neuraly, εξετάζει τους αγωνιστές του GLP-1 στην αντιμετώπιση της νόσου του Parkinson.
Μπορεί η Αντιμετώπιση της Παχυσαρκίας να Ωφελεί τον Εγκέφαλο;
Σήμερα είναι γνωστό ότι η παχυσαρκία στη μέση ηλικία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την εμφάνιση άνοιας αργότερα. Συγκεκριμένα, διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι οι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ασθενείς έχουν αυξημένο κίνδυνο να διαγνωστούν με νόσο Alzheimer ή άλλες μορφές άνοιας στη μετέπειτα ζωή τους.
Ωστόσο, αν η παχυσαρκία αντιμετωπιστεί εγκαίρως, ο κίνδυνος άνοιας στους παραπάνω ασθενείς μπορεί επίσης να μειωθεί.
Σύμφωνα με αρκετούς ειδικούς, τα οφέλη που προσφέρουν οι αγωνιστές του GLP-1 στην πρόληψη της νόσου Alzheimer δεν συνδέονται αποκλειστικά με την απώλεια βάρους.
Αυτό συμβαίνει γιατί τα παραπάνω φάρμακα ενισχύουν την απελευθέρωση ινσουλίνης, βελτιώνοντας έτσι τη σηματοδότηση της ινσουλίνης, περιορίζοντας τη φλεγμονή και ενισχύοντας την επιβίωση των κυττάρων του εγκεφάλου.
Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει μάλιστα ότι οι αγωνιστές του GLP-1 μπορεί να περιορίσουν τόσο τα επίπεδα του β αμυλοειδούς όσο και τη συσσώρευση της πρωτεΐνης ταυ στον εγκέφαλο.
Προφανώς, αυτή τη στιγμή δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα για να υποστηρίξουν τη χρήση των παραπάνω φαρμάκων στην πρόληψη της νόσου Alzheimer, ωστόσο τα πρώτα δεδομένα είναι σίγουρα θετικά και δημιουργούν αισιοδοξία.
Φωτογραφία: Andres Ayrton