Το 11.6% των ανδρών θα διαγνωστεί με καρκίνο του προστάτου κάποια στιγμή στη διάρκεια της ζωής του. Όπως συμβαίνει και με τις περισσότερες μορφές καρκίνου, οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμα το σύνολο των παραγόντων κινδύνου που αυξάνουν τον κίνδυνο για τη συγκεκριμένα μορφή καρκίνου.
Ορισμένοι ερευνητές έχουν αρχίσει, τελευταία, να εξετάζουν το ρόλο της διατροφής στην εμφάνιση της νόσου, ωστόσο αυτό αποτελεί πρόκληση, καθώς η διατροφή ενός ανθρώπου μπορεί να διαφοροποιείται σημαντικά κάθε μέρα, μήνα ή έτος.
Επιπλέον, αρκετές διατροφικές συνήθειες συνδέονται συχνά με άλλους παράγοντες που επηρεάζουν την υγεία. Για παράδειγμα, οι άνθρωποι που ασκούνται τακτικά, κάνουν συνήθως πιο υγιεινή διατροφή. Οι συνδέσεις αυτού του τύπου καθιστούν συχνά δύσκολο να ξεχωρίσουμε ποιος είναι ο παράγοντας που έχει προστατευτική δράση.
Για τους παραπάνω λόγους, οι έρευνες που εξετάζουν τη σύνδεση ανάμεσα στον καρκίνο του προστάτου και τη διατροφή, καταλήγουν συχνά σε διφορούμενα αποτελέσματα.
Προσφάτως, μία ομάδα ερευνητών από την Mayo Clinic στο Rochester έκανε μία εκτενή μελέτη της βιβλιογραφίας σε μία προσπάθεια να εξερευνήσει καλύτερα τα σύνδεση αυτή. Οι παρατηρήσεις τους δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό The Journal of the American Osteopathic Association.
Μία Ξεκάθαρη Εικόνα
Σύμφωνα με τους συγγραφείς της παρούσας μελέτης, υπάρχουν δεδομένα που δείχνουν ότι η διατροφή μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτου.
Όπως σημείωσαν, οι χώρες του Δυτικού κόσμου παρουσιάζουν υψηλότερα επίπεδα καρκίνου του προστάτου σε σχέση με τις Ασιατικές χώρες, όπου η κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων είναι περιορισμένη.
Τόνισαν επίσης ότι «η μείωση στη θνησιμότητα για ορισμένα είδη καρκίνου, μεταξύ των οποίων και ο καρκίνος του προστάτου, παρατηρήθηκε ταυτόχρονα με τον περιορισμό της κατανάλωσης κρέατος και γαλακτοκομικών προϊόντων και την αύξηση στην κατανάλωση φυτικών τροφίμων».
Φυσικά, οι παραπάνω παρατηρήσεις δεν αποτελούν απόδειξη ότι η διατροφή μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτου. Όπως εξήγησαν οι ερευνητές, η μείωση στη θνησιμότητα από τον καρκίνο μπορεί να αποδίδεται, εν μέρει, στις καλύτερες μεθόδους διάγνωσης και θεραπείας της νόσου. Πιστεύουν, ωστόσο, ότι οι παρατηρήσεις τους πρέπει σίγουρα να εξεταστούν περισσότερο.
Για το σκοπό αυτό ξεκίνησαν μία μελέτη των σχετικών ερευνών που είχαν δημοσιευτεί ανάμεσα στα έτη 2006 και 2017. Εξέτασαν συνολικά 47 έρευνες, στις οποίες είχαν λάβει μέρος πάνω από 1 εκατομμύριο εθελοντές.
Οι περισσότερες έρευνες έδειξαν ότι οι δίαιτες με βάση τα φυτικά τρόφιμα σχετίζονται είτε με μειωμένο είτε με ανεπηρέαστο κίνδυνο καρκίνου του προστάτου, ενώ οι δίαιτες με βάση τα ζωικά τρόφιμα (και ιδιαίτερα τα γαλακτοκομικά προϊόντα) σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο για τη συγκεκριμένη μορφή καρκίνου.
Οι επιστήμονες δεν παρατήρησαν ούτε αύξηση ούτε μείωση του κινδύνου καρκίνου του προστάτου στις έρευνες που είχαν εξετάσει την κατανάλωση κόκκινου κρέατος, λευκού κρέατος, επεξεργασμένου κρέατος ή ψαριών.
Συνοπτικά, ακόμα και με πρόσβαση σε ένα μεγάλο όγκο δεδομένων, είναι αρκετά δύσκολο να διαπιστωθεί σαφής σύνδεση ανάμεσα στη διατροφή και τον κίνδυνο καρκίνου του προστάτου.
Οι ερευνητές δήλωσαν, ωστόσο, ότι η πιθανή σύνδεση ανάμεσα στον κίνδυνο καρκίνου και την κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων χρήζει περαιτέρω διερεύνησης.
«Η μελέτη μας δείχνει ότι πιθανώς υπάρχουν κίνδυνοι από την υψηλή κατανάλωση γαλακτοκομικών προϊόντων. Φαίνεται επίσης ότι η δίαιτες με βάση τα φυτικά τρόφιμα μπορεί να έχουν προστατευτική δράση», είπε ο Δρ John Shin, επικεφαλής της έρευνας.
Περιορισμοί και Μελλοντικά Σχέδια
Η παρούσα μελέτη φυσικά είχε και κάποιους περιορισμούς. Αρχικά, όπως εξήγησαν οι συγγραφείς, δεν ήταν δυνατό να κάνουν μία μετα-ανάλυση καθώς οι έρευνες ήταν αρκετά διαφορετικές μεταξύ τους με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατό να γίνει σύγκριση των αποτελεσμάτων τους.
Τονίζουν επίσης ότι η ανακάλυψη μίας σύνδεσης δεν αποδεικνύει σχέση αιτίας-αποτελέσματος. Συγκεκριμένα δήλωσαν ότι «τα επιδημιολογικά δεδομένα δεν μπορούν να αποδείξουν σχέση αιτίας-αποτελέσματος, επομένως η σύνδεση με τον καρκίνο του προστάτου που παρατηρήθηκε μπορεί να αποδίδεται σε άλλους πράγοντες».
Ένας άλλος περιορισμός που αφορά τις περισσότερες έρευνες που έχουν να κάνουν με τη διατροφή αφορά τις αναφορές των ασθενών σχετικά με τη διατροφή τους. Όταν οι επιστήμονες ζητούν από τους εθελοντές να θυμηθούν τα τρόφιμα που έχουν καταναλώσει, αρκετοί κάνουν λάθη στις αναφορές τους ή αποκρύπτουν την αλήθεια.
Τέλος, ο καρκίνος του προστάτου εμφανίζεται συνήθως σε μεγαλύτερες ηλικίες, γεγονός που προκαλεί ακόμα μεγαλύτερη σύγχυση. Δεν είναι σαφές αν η διατροφή ενός ανθρώπου μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του προστάτου 10, 20 ή και 30 χρόνια αργότερα.
Οι επιστήμονες κατέληξαν ότι «παρά τα ασαφή συμπεράσματα που παρατηρούμε στη βιβλιογραφία, η μελέτη μας δείχνει ότι γενικά οι δίαιτες με βάση τα φυτικά τρόφιμα σχετίζονται με μειωμένο κίνδυνο καρκίνου του προστάτου, ενώ τα γαλακτοκομικά προϊόντα σχετίζονται με αυξημένο κίνδυνο».
Αν μη τι άλλο, η έρευνα δείχνει ότι είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαπιστωθούν οι επιδράσεις της διατροφής στην υγεία. Στη μελέτη τους, οι επιστήμονες εξήγησαν ότι «ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στις έρευνες για τη διατροφή είναι η απουσία τυποποιημένων μεθόδων για την καταγραφή της διατροφής και των συνηθειών του τρόπου ζωής των εθελοντών».
Χωρίς τυποποιημένες μεθόδους, είναι δύσκολο να συγκριθούν τα αποτελέσματα της μίας έρευνας με αυτά μίας άλλης.
Αυτή τη στιγμή, οι έρευνες σχετικά με τη διατροφή βρίσκονται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος εξ’αιτίας της δραματικής αύξησης στα ποσοστά παχυσαρκίας και διαβήτη.
Είναι δεδομένο ότι η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στην υγεία του ανθρώπου, ωστόσο όταν εξετάζεται η επίδραση ενός συγκεκριμένου τροφίμου στον κίνδυνο εμφάνισης μίας νόσου, είναι αρκετά δύσκολο να αποδειχθεί σχέση αιτίας-αποτελέσματος.