Παθήσεις του θυρεοειδούς – Μέρος Δεύτερο: Υποθυρεοειδισμός

Τι είναι ο υποθυρεοειδισμός;

Ο υποθυρεοειδισμός αποτελεί την πάθηση που είναι αποτέλεσμα της μειωμένης λειτουργίας του θυρεοειδούς αδένα. Αυτό σημαίνει ότι η παραγωγή των θυρεοειδών ορμονών δεν είναι επαρκής για να καλύψει τις ανάγκες του οργανισμού.

Ποια είναι τα αίτια του υποθυρεοειδισμού;

Τα συνηθέστερα αίτια υποθυρεοειδισμού περιλαμβάνουν:

  • Αυτοάνοση νόσο του θυρεοειδούς. Αυτή είναι και η πλέον κοινή αιτία υποθυρεοειδισμού. Κατά τη νόσο αυτή το ανοσοποιητικό σύστημα στοχεύει τα κύτταρα του θυρεοειδούς και τους επιτίθεται σαν «ξένα» κύτταρα. Η πιο συχνή μορφή αυτοάνοσης νόσου του θυρεοειδούς είναι η «θυρεοειδίτιδα Hashimoto».
  • Θεραπεία με ραδιενεργό ιώδιο ή χειρουργική επέμβαση για τη θεραπεία του υπερθυρεοειδισμού ή του καρκίνου του θυρεοειδούς.
  • Αντιθυρεοειδικά φάρμακα που χορηγήθηκαν σε μεγάλη δόση για την θεραπεία της υπερλειτουργίας του θυρεοειδούς.
  • Φάρμακα όπως το λίθιο (χρησιμοποιείται για κάποιες ψυχικές διαταραχές) και η αμιωδαρόνη (χρησιμοποιείται σε κάποια καρδιακά προβλήματα).
  • Κάποια φάρμακα για το βήχα που περιέχουν μεγάλες ποσότητες ιωδίου μπορεί να επηρεάσουν τη λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα.
  • Κάποια τρόφιμα όταν καταναλώνονται σε μεγάλες ποσότητες (πχ. φύκια)
  • Δυσλειτουργία της υπόφυσης (ενός αδένα στον εγκέφαλο που ρυθμίζει την παραγωγή των θυρεοειδών ορμονών)
  • Ακτινοθεραπεία για τον καρκίνο κεφαλής και τραχήλου

Σε ορισμένες περιπτώσεις ο υποθυρεοειδισμός υπάρχει από τη γέννηση. Στα άτομα αυτά, ο θυρεοειδής αδένας δεν έχει σχηματιστεί πλήρως ή δεν μπορεί να παράγει τις θυρεοειδείς ορμόνες. Το φαινόμενο αυτό είναι γνωστό ως συγγενής υποθυρεοειδισμός.

Ποια είναι τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού;

Τα συμπτώματα συνήθως εμφανίζονται σταδιακά, επομένως αρκετές φορές η διάγνωση τίθεται αφού η νόσος έχει προοδεύσει αρκετά. Τα χαμηλά επίπεδα των θυρεοειδών ορμονών έχουν ως αποτέλεσμα την επιβράδυνση της νοητική και φυσικής λειτουργίας σε ολόκληρο το σώμα. Μετά την έναρξη της θεραπείας, τα συμπτώματα αυτά παρουσιάζουν βελτίωση σταδιακά. Αν αυτό δεν συμβεί πρέπει να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας. Τα συχνότερα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

  • Αίσθημα κόπωσης
  • Υπερευαισθησία στο κρύο
  • Ξηρό και τραχύ δέρμα
  • Ξηρότητα και αραίωση του τριχωτού της κεφαλής
  • Βράγχος φωνής
  • Δυσκοιλιότητα
  • Μυϊκή αδυναμία, κράμπες ή μυαλγίες
  • Σύνδρομο καρπιαίου σωλήνα
  • Διαταραχές του κύκλου στις γυναίκες
  • Υπογονιμότητα
  • Χαμηλή libido
  • Αύξηση του σωματικού βάρους
  • Φουσκωμένο δέρμα στο πρόσωπο, σακούλες κάτω από τα μάτια
  • Βραδύτητα της σκέψης, της κίνησης και της ομιλίας
  • Έκπτωση της διάθεσης ή κατάθλιψη
  • Διαταραχές της μνήμης
  • Δυσκολία στη συγκέντρωση
  • Βραδυκαρδία
  • Ελαφρώς ανεβασμένη αρτηριακή πίεση
  • Αυξημένη χοληστερόλη
  • Καθυστέρηση στην ανάπτυξη

Πώς διαγιγνώσκεται ο υποθυρεοειδισμός;

Ο υποθυρεοειδισμός διαγιγνώσκεται με φυσική εξέταση και εξετάσεις αίματος. Με τις τελευταίες μπορεί να εκτιμηθεί η λειτουργία του θυρεοειδούς αδένα. Σε έναν θυρεοειδή που υπολειτουργεί ανευρίσκονται αυξημένες τιμές της ορμόνης TSH και χαμηλές τιμές θυροξίνης (FT4). Ο έλεγχος για αντισώματα θυρεοειδούς ενδείκνυται για τη διάγνωση αυτοάνοσης αιτιολογίας της νόσου. Για να τεθεί η διάγνωση του υποθυρεοειδισμού πρέπει να αποκλειστούν επίσης άλλοι παράγοντες που ενδεχομένως επηρεάζουν τα επίπεδα των ορμονών. Ορισμένα φάρμακα μπορεί να επηρεάσουν τα επίπεδα των ορμονών επομένως ενημερώστε τον γιατρό σας αν παίρνετε κάποιο φάρμακο.

Τι είναι ο ήπιος ή υποκλινικός υποθυρεοειδισμός;

Κάποιες φορές ο υποθυρεοειδισμός είναι τόσο ήπιος που δεν έχει εμφανή συμπτώματα και μπορεί να ανιχνευθεί μόνο με τις εξετάσεις αίματος. Συνήθως ανακαλύπτεται από τη διερεύνηση ενός αυτοάνοσου νοσήματος ή λόγω του ιστορικού θυρεοειδοπάθειας στην οικογένεια του ασθενούς.

Οι εξετάσεις αίματος που δείχνουν ελαφρώς ανεβασμένα επίπεδα TSH με φυσιολογική FT4 θέτουν τη διάγνωση υποκλινικού υποθυρεοειδισμού. Οι ασθενείς με υποκλινικό υποθυρεοειδισμό διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να εμφανίσουν υποθυρεοειδισμό. Πρέπει να ελέγχετε τακτικά τη λειτουργία του θυρεοειδούς σας και να ενημερώσετε άμεσα το γιατρό σας αν εμφανιστούν συμπτώματα.

Ποια είναι η θεραπεία του υποθυρεοειδισμού;

Για τον υποθυρεοειδισμό χορηγείται συνήθως λεβοθυροξίνη, μία συνθετική μορφή της θυροξίνης που παράγεται από τον θυρεοειδή αδένα. Η λεβοθυροξίνη είναι εξαιρετικά ασφαλής και έχει αμελητέες ανεπιθύμητες ενέργειες όταν λαμβάνεται στην κατάλληλη δόση.

Η δοσολογία της λεβοθυροξίνης εξαρτάται από το σωματικό βάρος του ασθενούς.Οι περισσότεροι ασθενείς χρειάζονται 100-150 μικρογραμμάρια ημερησίως, ωστόσο η δόση μπορεί να είναι από 75 μικρογραμμάρια μέχρι 300, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε ασθενούς. Αν έχετε σοβαρό υποθυρεοειδισμό ή καρδιακά προβλήματα, ο γιατρός κατά πάσα πιθανότητα θα σας χορηγήσει μικρή δόση αρχικά και αυτή θα αυξάνεται σταδιακά. Ίσως χρειαστεί αρκετός καιρός μέχρι να επίπεδα των ορμονών να επανέλθουν σε φυσιολογικές τιμές. Κατά τη διάρκεια αυτή, η λειτουργία του θυρεοειδούς πρέπει να ελέγχεται κάθε 6-8 εβδομάδες.

Η λεβοθυροξίνη πρέπει να λαμβάνεται το πρωί μαζί με νερό, με άδειο στομάχι, τουλάχιστον μισή ώρα πριν το φαγητό. Πρέπει να λαμβάνεται επίσης τουλάχιστον 4 ώρες πριν ή μετά τα συμπληρώματα με ασβέστιο ή σίδηρο, τα φάρμακαγια τη χοληστερόλη και τα σκευάσματα πολυβιταμινών καθώς αυτά μπορεί να μειώσουν την απορρόφησή της. Το γκρέιπφρουτ αυξάνει την απορρόφηση της λεβοθυροξίνης λόγω της αυξημένης οξύτητας του στομάχου. Υπάρχουν αρκετά φάρμακα που επηρεάζουν την απορρόφηση της λεβοθυροξίνης επομένως ενημερώστε τον γιατρό σας αν παίρνετε κάποιο άλλο φάρμακο.

Ακόμα και αν ξεχάσετε να πάρετε το χάπι της λεβοθυροξίνης μία μέρα, δεν θα παρατηρήσετε κάποια διαφορά, καθώς ο οργανισμός διατηρεί απόθεμα θυροξίνης και μπορεί να καλύψει τις άμεσες ανάγκες του. Ωστόσο, είναι σημαντικό να παίρνετε το χάπι σας κάθε μέρα για τη διατήρηση τόσο της γενικότερης υγείας σας όσο και των ορμονών σε φυσιολογικά επίπεδα.

Όταν προσδιοριστεί η σωστή δόση, είναι σπάνιο να αλλάξει κατά τη διάρκεια της ζωής του ασθενούς, ωστόσο τα επίπεδα των θυρεοειδών ορμονών πρέπει να ελέγχονται ετησίως. Οι υψηλές δόσεις λεβοθυροξίνης θα προκαλέσουν συμπτώματα υπερθυρεοειδισμού ενώ οι χαμηλές δόσεις δεν θα ανακουφίσουν από τα συμπτώματα του υποθυρεοειδισμού.

Αρκετοί ασθενείς που λαμβάνουν λεβοθυροξίνη και έχουν φυσιολογικά επίπεδα θυρεοειδών ορμονών συνεχίζουν να έχουν συμπτώματα. Στις περιπτώσεις αυτές χορηγείται συνδυασμός λεβουθροξίνης και τριιωδοθυρονίνης (LT4 και LT3). Τα φάρμακα αυτά ωστόσο μπορεί να χορηγηθούν μόνο από ενδοκρινολόγο.

Αν σκοπεύετε να μείνετε έγκυος ενημερώστε τον γιατρό σας και κάντε εξετάσεις αίματος πριν συλλάβετε. Αν παίρνετε ήδη λεβοθυροξίνη όταν μείνετε έγκυος, η δόση συνήθως πρέπει να αυξηθεί κατά 25-50 μικρογραμμάρια ημερησίως. Τα επίπεδα των θυρεοειδών ορμονών πρέπει να παρακολουθούνται κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης καθώς υπάρχει η πιθανότητα επιπλοκών.

Πηγή: British Thyroid Foundation

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα