Εμβόλιο του Τετάνου: Ανεπιθύμητες Ενέργειες

Ο τέτανος είναι μία σπάνια αλλά δυνητικά επικίνδυνη νόσος που προκαλεί σπασμούς και τάση των μυών. Το εμβόλιο του τετάνου προστατεύει τους ασθενείς από μελλοντική έκθεση στα βακτήρια που προκαλούν τη νόσο. Όπως ισχύει για κάθε εμβόλιο, μπορεί να εμφανιστούν ανεπιθύμητες ενέργειες.

Ο τέτανος είναι μία βακτηριακή λοίμωξη. Σύμφωνα με δεδομένα από το Centers for Disease Control and Prevention (CDC) των ΗΠΑ, 1 στα 10 άτομα που μολύνονται με το βακτήριο του τετάνου τελικά καταλήγουν.

Τα βακτήρια του τετάνου βρίσκονται συχνότερα σε ουσίες όπως η σκόνη και το χώμα. Συνήθως εισέρχονται στον οργανισμό μέσω τραυματισμών που περιλαμβάνουν νυγμούς ή αμυχές.

Ανεπιθύμητες Ενέργειες

Τα εμβόλια αποτελούν μία μορφή φαρμάκου, επομένως υπάρχει πάντοτε ο κίνδυνος να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες. Ωστόσο, η συντριπτική πλειοψηφία των ασθενών που θα κάνουν το εμβόλιο του τετάνου δεν θα προυσιάσουν κάποιο σύμπτωμα.

Οι συχνότερες ανεπιθύμητες ενέργειες από το εμβόλιο του τετάνου περιλαμβάνουν:

  • Ερυθρότητα και οίδημα στο σημείο της έγχυσης
  • Άλγος
  • Πυρετό
  • Κεφαλαλγία
  • Αίσθημα κόπωσης
  • Αίσθημα αδυναμίας

Σπανιότερα μπορεί να εμφανιστούν σοβαρότερες ανεπιθύμητες ενέργειες.

Συχνές Ανεπιθύμητες Ενέργειες

Παρακάτω, αναφέρονται ορισμένες από τις πλέον κοινές ανεπιθύμητες ενέργειες που μπορεί να εμφανιστούν μετά από το εμβόλιο του τετάνου:

Άλγος στο Σημείο της Έγχυσης

Η συχνότερη ανεπιθύμητη ενέργεια είναι το άλγος στο σημείο της έγχυσης. Εμφανίζεται σε 8 στους 10 ασθενείς που κάνουν το εμβόλιο. Αποτελεί μία ήπια αντίδραση του οργανισμού στην έγχυση και υποχωρεί μέσα σε λίγες ημέρες.

Ερυθρότητα και Οίδημα

Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν μία ελαφρώς εντονότερη αντίδραση στην έγχυση, με αποτέλεσμα να εμφανιστεί ερυθρότητα και οίδημα του δέρματος γύρω από την περιοχή της έγχυσης.

1 στους 4 ασθενείς που κάνουν το εμβόλιο παρουσιάζει ερυθρότητα ή οίδημα. Τα αναλγητικά που χορηγούνται χωρίς ιατρική συνταγή όπως η ιβουπροφαίνη και η ακεταμινοφένη, μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση του συμπτώματος αυτού.

Χαμηλός Πυρετός

Αν και η ανεπιθύμητη αυτή ενέργεια είναι λιγότερο συχνή σε σχέση με τις υπόλοιπες, ορισμένοι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν χαμηλό πυρετό μετά το εμβόλιο του τετάνου. Ο πυρετός αυτός συνήθως υποχωρεί χωρίς να χορηγηθεί κάποια θεραπεία, ωστόσο ορισμένα φάρμακα που χορηγούνται χωρίς συνταγή μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπισή του.

Κεφαλαλγία

Ορισμένοι ασθενείς παρουσιάζουν κεφαλαλγία μετά το εμβόλιο του τετάνου. Η ανεπιθύμητη αυτή ενέργεια επίσης δεν είναι σοβαρή και τα φάρμακα που δεν χρειάζονται συνταγή μπορεί να βοηθήσουν στην αντιμετώπισή της.

Αίσθημα Κόπωσης

Οι ασθενείς που κάνουν το εμβόλιο του τετάνου μπορεί να νιώσουν ένα αίσθημα κόπωσης μετά τη χορήγηση του εμβολίου. Αυτό αποτελεί τυπικά απόκριση στον εμβολιασμό καθώς ο οργανισμός χρησιμοποιεί ενέργεια για να αναπτύξει ανοσία.

1 στους 4 ασθενείς που κάνουν το εμβόλιο παρουσιάζει αίσθημα κόπωσης. Η αντιμετώπιση του συμπτώματος αυτού γίνεται με ξεκούραση.

Αρθραλγίες και Ρίγος

Το εμβόλιο Tdap, το οποίο προστατεύει από τον τέτανο, τη διφθερίτιδα και τον κοκκύτη, χρησιμοποιείται συχνά ως εναλλακτική επιλογή του εμβολίου για τον τέτανο και τη διφθερίτιδα. Το εμβόλιο αυτό μπορεί να προκαλέσει αρθραλγία ή ρίγος.

1 στους 10 ασθενείς παρουσιάζει τα παραπάνω συμπτώματα, ωστόσο αυτά δεν είναι αρκετά σοβαρά για να επηρεάσουν την καθημερινότητα. Φάρμακα χωρίς συνταγή μπορεί να χρησιμοποιηθούν και εδώ.

Μέτριες Ανεπιθύμητες Ενέργειες

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες που χαρακτηρίζονται ως μέτριες, παρεμβαίνουν στην καθημερινότητα του ασθενούς, ωστόσο δεν χρειάζονται κάποια παρέμβαση.

Πυρετός

Ορισμένοι ασθενείς παρουσιάζουν πυρετό μετά τον εμβολιασμό για τον τέτανο. Η ανεπιθύμητη αυτή ενέργεια θεωρείται γενικά σπάνια.

Αν και ο πυρετός μπορεί να προκαλέσει ένα αίσθημα αδιαθεσίας, συνήθως δεν χρειάζεται αντιμετώπιση από γιατρό. Η επαρκής κατανάλωση υγρών και η ξεκούραση επιταχύνουν τη διαδικασία της ανάρρωσης.

Αν ωστόσο, ο πυρετός έχει διάρκεια μεγαλύτερη από μερικές ημέρες ή παρουσιάζονται σημεία αφυδάτωσης, πρέπει να γίνεται εκτίμηση του ασθενούς από γιατρό.

Ναυτία, Έμετος ή Διάρροια

Ορισμένα εμβόλια του τετάνου, όπως το Tdap, μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα από το γαστρεντερικό, όπως ναυτία, έμετο ή διάρροια.

1 στους 3 ασθενείς που κάνουν το εμβόλιο Tdap παρουσιάζει μέτρια συμπτώματα από το γαστρεντερικό.

Η καλύτερη προσέγγιση είναι η κατανάλωση αρκετών υγρών, η ξεκούραση και η κατάλληλη διατροφή για τον περιορισμό των συμπτωμάτων.

Εξάνθημα ή Διόγκωση των Λεμφαδένων

Σπανιότερα, μπορεί να εμφανιστεί εξάνθημα ή δερματική αντίδραση από το εμβόλιο του τετάνου. Μπορεί επίσης να παρατηρηθεί διόγκωση των λεμφαδένων ως απόκριση στην έγχυση. Η ανεπιθύμητη αυτή ενέργεια δεν είναι κοινή και συνήθως υποχωρεί χωρίς να χορηγηθεί θεραπεία.

Οίδημα του Άνω Άκρου

Σε ορισμένους ασθενείς μπορεί να εμφανιστεί πιο εκτεταμένο οίδημα στο χέρι μετά το εμβόλιο. Σύμφωνα με δεδομένα από το CDC, 1 στους 500 ασθενείς παρουσιάζει οίδημα σε ολόκληρο το άνω άκρο μετά το χορήγηση του εμβολίου Tdap. Η ανεπιθύμητη αυτή ενέργεια υποχωρεί επίσης μόνη της χωρίς να χρειάζεται κάποια θεραπεία.

Σοβαρές Ανεπιθύμητες Ενέργειες

Ακολουθούν μερικές από τις πιο σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες από το εμβόλιο του τετάνου οι οποίες απαιτούν αντιμετώπιση από γιατρό.

Οίδημα και Έντονο Άλγος, Ερυθρότητα ή Αιμορραγία

Σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστεί οίδημα, ερυθρότητα και έντονο άλγος μετά την έγχυση. Μπορεί να παρουσιαστεί ρήξη του δέρματος και αιμορραγία ως απόκριση σε ένα εμβόλιο. Η κατάσταση αυτή χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση από γιατρό.

Σοβαρή Αλλεργική Αντίδραση

Σε σπάνιες περιπτώσεις, ένας ασθενής μπορεί να παρουσιάσει σοβαρή αλλεργική αντίδραση στο εμβόλιο. Η συχνότητα του φαινομένου αυτού είναι μικρότερη από 1 στα 1.000.000 περιστατικά.

Τα συμπτώματα της αλλεργικής αντίδρασης περιλαμβάνουν:

  • Δυσκολία στην αναπνοή ή την κατάποση
  • Κνησμό στο λαιμό, τα πόδια ή τα χέρια
  • Κνίδωση
  • Οίδημα στο πρόσωπο, τους οφθαλμούς ή τους αεραγωγούς
  • Αιφνίδιο έντονο αίσθημα κόπωσης
  • Ταχυκαρδία

Η αντίδραση ξεκινά λίγα λεπτά ή ώρες μετά το εμβόλιο και χρειάζεται άμεση αντιμετώπιση από γιατρό.

Μπορεί το Εμβόλιο του Τετάνου να Προκαλέσει Αυτισμό;

Το εμβόλιο του τετάνου δεν προκαλεί αυτισμό. Αν και έχουν ακούσει κατά καιρούς ιστορίες σχετικά με τις δυνητικά επικίνδυνες ανεπιθύμητες ενέργειες των εμβολίων, με τον αυτισμό να αποτελεί μία από αυτές, δεν υπάρχουν επιστημονικές μελέτες που να δείχνουν ότι αυτό ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα.

Οι ανεπιθύμητες ενέργειες των εμβολίων παρακολουθούνται συνεχώς από ερευνητικές ομάδες και αν εμφανιστεί κάποιος σοβαρός κίνδυνος από τα εμβόλια, αυτά αποσύρονται άμεσα από την κυκλοφορία.

Είδη Εμβολίων για τον Τέτανο

Υπάρχουν διάφορα είδη εμβολίων για τον τέτανο. Το εμβόλιο αυτό βρίσκεται συνήθως μαζί με εμβόλια για άλλες παρόμοιες παθήσεις, έτσι ώστε να μπορεί να προστατεύσει από περισσότερες της μίας νόσους. Τα εμβόλια αυτά είναι:

  • Tdap: Το εμβόλιο αυτό προσταετύει από τον τέτανο, τη διφθερίτιδα και τον κοκκύτη.
  • DTaP: Αυτή είναι η μορφή του παραπάνω εμβολίου που χρησιμοποιείται στα παιδιά μικρής ηλικίας. Προστατεύει επίσης από τα παραπάνω 3 νοσήματα.
  • Td ή DT: Τα δύο αυτά εμβόλια χρησιμοποιούνται στην πρόληψη του τετάνου και της διφθερίτιδας και χορηγούνται συνήθως ως ενισχυτικές δόσεις. Οι ενισχυτικές δόσεις του εμβολίου πρέπει να γίνονται κάθε 10 χρόνια.

Ποιοι ΔΕΝ Πρέπει να Κάνουν το Εμβόλιο του Τετάνου;

Ορισμένα άτομα δεν πρέπει να κάνουν το εμβόλιο του τετάνου. Οποιοσδήποτε έχει παρουσιάσει στο παρελθόν σοβαρή αλλεργική αντίδραση σε εμβόλια του τετάνου πρέπει να αποφύγει το συγκεκριμένο εμβόλιο στο μέλλον.

Οι περισσότεροι άνθρωποι κάνουν το εμβόλιο του τετάνου στην παδική ηλικία, επομένως είναι χρήσιμο να θυμούνται αν παρουσιάστηκαν ανεπιθύμητες ενέργειες από τη χορήγησή του. Αν κατά την πρώτη χορήγηση είχαν εμφανιστεί επιπλοκές όπως σπασμοί ή κώμα, τότε το εμβόλιο δεν πρέπει να επαναληφθεί.

Οι ασθενείς με ορισμένες παθήσεις πρέπει επίσης να είναι προσεκτικοί κατά τη λήψη του εμβολίου και να συμβουλεύονται τον γιατρό τους σχετικά με αυτό. Οι ασθενείς που έχουν παρουσιάσει τα παρακάτω πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί:

  • Έντονο άλγος ή οίδημα από ένα εμβόλιο του τετάνου
  • Σπασμούς
  • Παθήσεις του νευρικού συστήματος
  • Σύνδρομο Guillain-Barre

Πάντοτε συζητάτε τις ανησυχίες με τον γιατρό σας πριν κάνετε οποιοδήποτε εμβόλιο.

Φωτογραφία: Sean McMenemy (CC BY 2.0)

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα