Ένα φάρμακο που έχει εγκριθεί για την αντιμετώπιση της πολλαπλής σκλήρυνσης μπορεί να περιορίσει επίσης τη φλεγμονή που έχει σχετιστεί με τη νόσο Alzheimer, όπως υποστηρίζει μία νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε πριν από λίγες ημέρες στο περιοδικό eBioMedicine.
Το φάρμακο αυτό λέγεται πονεσιμόδη και εγκρίθηκε για πρώτη φορά πριν από περίπου 2 χρόνια, τόσο στις ΗΠΑ όσο και στην Ευρώπη.
Επιστήμονες από το Πανεπιστήμιο του Kentucky των ΗΠΑ έκαναν μία σειρά πειράματα μέσω των οποίων έδειξαν ότι το φάρμακο μπορεί να αποκλείσει επίσης την υπερβολική ενεργοποίηση των ανοσιακών κυττάρων στο νευρικό σύστημα, η οποία έχει συνδεθεί στο παρελθόν με την εμφάνιση άνοιας.
«Η ομάδα μας ήταν η πρώτη που έδειξε ότι η πονεσιμόδη έχει χρησιμότητα στην αντιμετώπιση της νόσου Alzheimer σε ένα μοντέλο πειραματοζώων», υποστήριξαν οι συγγραφείς.
Ο μηχανισμός δράσης του φαρμάκου αυτού ομοιάζει αρκετά με τη φινγκολιμόδη, ένα άλλο φάρμακο για την πολλαπλή σκλήρυνση, που αποκλείει συγκεκριμένους υποδοχείς στην επιφάνεια των Τ και Β λεμφοκυττάρων, αποτρέποντας έτσι την έξοδο των παραπάνω κυττάρων από το θύμο αδένα και τους λεμφαδένες.
Φυσιολογικά, ένα συγκεκριμένο είδος λιπιδίων που λέγονται σφιγγολιπίδια ενεργοποιούν τα λευκά αιμοσφαίρια, επιτρέποντας έτσι στα τελευταία να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος και να αναζητήσουν επιβλαβείς ουσίες.
Η πονεσιμόδη αποτρέπει τη σημαντική αύξηση των παραπάνω κυττάρων στην κυκλοφορία του αίματος, γεγονός που μπορεί να περιορίσει τις παθολογικές δράσεις τους σε αυτοάνοσα νοσήματα όπως ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος, οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου και η πολλαπλή σκλήρυνση.
Στον εγκέφαλο, μία συγκεκριμένη κατηγορία λευκών αιμοσφαιρίων που λέγονται μικρογλοία απομακρύνουν φυσιολογικά τις τοξικές εναποθέσεις β αμυλοειδούς καθώς και τα νευροϊνιδικά πλέγματα της πρωτεΐνης ταυ.
Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα μικρογλοία μπορεί να υπερλειτουργούν γεμίζοντας το περιβάλλον τους με χημικές ουσίες που λέγονται κυτταροκίνες. Οι τελευταίες αυξάνουν τα επίπεδα της φλεγμονής, γεγονός που μπορεί να προκαλέσει βλάβες στα γειτονικά νεύρα, με αποτέλεσμα την εμφάνιση συμπτωμάτων άνοιας.
Καθώς τα ίδια σφιγγολιπίδια που επιτρέπουν στα Τ και Β λεμφοκύτταρα να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος επηρεάζουν και τους υποδοχείς των μικρογλοίων, η επιστημονική ομάδα αναρωτήθηκε αν ένα φάρμακο όπως η πονεσιμόδη θα μπορούσε ίσως να έχει χρησιμότητα στην αντιμετώπιση της νόσου Alzheimer.
Χρησιμοποιώντας γενετικά τροποποιημένα ποντίκια με νόσο Alzheimer, καθώς και εγκεφαλικούς ιστούς από νεκροψίες ασθενών με τη νόσο, οι επιστήμονες εξερεύνησαν τόσο το ρόλο των σφιγγολιπιδίων στη ρύθμιση της δραστηριότητας των μικρογλοίων, όσο και τις συνέπειες από τον αποκλεισμό της δράσης των τελευταίων.
Τα πρώτα αποτελέσματα ήταν πολύ θετικά καθώς έδειξαν ότι η πονεσιμόδη μπορεί πράγμαται νε περιορίσει τις προφλεγμονώδεις κυτταροκίνες, επιτρέποντας στα μικρογλοία να απομακρύνουν τις παθολογικές πλάκες και τα νευροϊνιδικά πλέγματα στον εγκέφαλο των ποντικών.
«Στη μελέτη μας καταφέραμε να μετατρέψουμε τα μικρογλοία σε νευροπροστατευτικά κύτταρα που απομακρύνουν τις τοξικές πρωτεΐνες από τον εγκέφαλο, περιορίζοντας έτσι την παθολογία της νόσου Alzheimer και βελτιώνοντας τη μνήμη των πειραματοζώων», υποστήριξαν οι συγγραφείς της μελέτης.
Καταλήγοντας, η ομάδα υποστήριξε ωστόσο, ότι προκειμένου να μπορούμε να μιλήσουμε για ένα αποτελεσματικό φάρμακο στον άνθρωπο, είναι απαραίτητο να ολοκληρωθούν οι κατάλληλες κλινικές δοκιμές με ανθρώπους εθελοντές. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι το φάρμακο αυτό έχει εξαιρετικά χαμηλό κόστος, αντίθετα με τα υπόλοιπα φάρμακα που κυκλοφορούν σήμερα για την αντιμετώπιση της νόσου Alzheimer.
Φωτογραφία: SHVETS production