Η Moderna, η μία από τις δύο εταιρείες που κυκλοφόρησαν mRNA εμβόλια για την COVID-19, ανακοίνωσε πριν λίγες ημέρες ότι έχει ξεκινήσει ήδη την ανάπτυξη τριών ακόμα mRNA εμβολίων για άλλες νόσους. Σύμφωνα με τον CEO της εταιρείας, η Moderna σχεδιάζει αυτή τη στιγμή ένα εμβόλιο για τον ιό του απλού έρπητα (HSV), ένα για τον ιό της ανεμευλογιάς-έρπητα ζωστήρα (VZV) και ένα εμβόλιο ανοσιακών σημείων ελέγχου για την αντιμετώπιση του καρκίνου. Τόσο ο HSV όσο και ο VZV παραμένουν στον οργανισμό σε λανθάνουσα μορφή μετά την αρχική λοίμωξη και ενεργοποιούνται εκ νέου αργότερα, προκαλώντας διάφορα προβλήματα υγείας. Αυτή τη στιγμή η Moderna ασχολείται με 5 διαφορετικούς ιούς, για τους οποίους προσπαθεί να αναπτύξει αποτελεσματικά εμβόλια. Εκτός από τους 2 ιούς που προαναφέρθηκαν, οι επιστήμονες της εταιρείας ασχολούνται επίσης με τους Epstein-Barr, HIV και κυτταρομεγαλοϊό (CMV).
«Ανακοινώνουμε ότι η εταιρεία μας προσπαθεί να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία του mRNA για την αντιμετώπιση και άλλων νόσων. Ο στόχος αυτή τη στιγμή είναι οι ιοί που παραμένουν στον οργανισμό σε λανθάνουσα μορφή. Τα εμβόλια που αναπτύσσουμε για τους HSV και VZV θα βελτιώσουν τη ζωή εκατομμύρια ασθενών παγκοσμίως. Παράλληλα, το νέο εμβόλιο ανοσιακών σημείων ελέγχου θα ωφελήσει αρκετούς ασθενείς με καρκίνο», αναφέρει ο Stéphane Bancel, CEO της Moderna.
Εμβόλιο για τον Ιό του Απλού Έρπητα (mRNA-1608)
Το εμβόλιο που αναπτύσσει η εταιρεία για τον ιό του απλού έρπητα (HSV) έχει ως στόχο κυρίως τον HSV-2, ωστόσο οι επιστήμονες της Moderna υποστηρίζουν ότι θα είναι αποτελεσματικό και για τον HSV-1. Το εμβόλιο mRNA-1608, όπως ονομάζεται, επάγει ισχυρή απόκριση εξουδετερωτικών αντισωμάτων. Σήμερα δεν υπάρχει εγκεκριμένο εμβόλιο για τον HSV.
Οι ιοί του απλού έρπητα (ερπητοϊοί) χωρίζονται σε δύο τύπους: τους HSV-1 οι οποίοι επηρεάζουν το στόμα, το πρόσωπο και τα γεννητικά όργανα και τους HSV-2 οι οποίοι μολύνουν μόνο τα γεννητικά όργανα. Και οι δύο ιοί μετά την αρχική μόλυνση παραμένουν σε λανθάνουσα μορφή στους γειτονικούς αισθητικούς νευρώνες και ενεργοποιούνται ξανά προκαλώντας εκ νέου συμπτώματα σε διάφορες περιστάσεις. Οι λοιμώξεις από HSV στα γεννητικά όργανα επιβαρύνουν σημαντικά την ποιότητα ζωής των ασθενών, ενώ τα αντιιικά που χορηγούνται για την αντιμετώπιση της νόσου δεν είναι πάντοτε αποτελεσματικά. Παγκοσμίως, περίπου το 5% του πληθυσμού ηλικίας 18-49 ετών έχει ιστορικό λοίμωξης από HSV. Η Moderna ελπίζει ότι το εμβόλιό της θα μπορεί να βοηθήσει όλους τους παραπάνω ασθενείς.
Εμβόλιο για τον Ιό της Ανεμευλογιάς-Έρπητα Ζωστήρα (mRNA-1468)
Το εμβόλιο της Moderna για τον ιό της ανεμευλογιάς (VZV) περιέχει την αλληλουχία για τη γλυκοπρωτεΐνη Ε (gE) του ιού και έχει ως στόχο να περιορίσει τα περιστατικά έρπητα ζωστήρα. Ένας στους 3 ενήλικες θα παρουσιάσει έρπηρα ζωστήρα κατά τη διάρκεια της ζωής του με τον κίνδυνο να αυξάνεται κατακόρυφα μετά την ηλικία των 50 ετών. Αυτό συμβαίνει γιατί ο περιορισμός της δράσης του ανοσοποιητικού συστήματος σε αυτή την ηλικία επιτρέπει στον ιό να ενεργοποιηθεί εκ νέου και να προκαλέσει επώδυνες αλλοιώσεις στο δέρμα. Η Moderna έχει ήδη δημοσιεύσει προκλινικά δεδομένα από ένα mRNA εμβόλιο για τον VZV.
Ο ιός της ανεμευλογιάς όπως προαναφέρθηκε μπορεί να προκαλέσει και έρπητα ζωστήρα. Ο τελευταίος συνδέεται με μία σειρά επιπλοκές, όπως η μεθερπητική νευραλγία (10-13% των περιστατικών), δευτερογενείς βακτηριακές λοιμώξεις ή περιφερική παράλυση. Το 1-4% των ασθενών χρειάζονται νοσηλεία για τις επιπλοκές του έρπητα ζωστήρα. Η σοβαρότητα των συμπτωμάτων καθώς και ο κίνδυνο επιπλοκών αυξάνονται με την ηλικία, τη χρήση ανοσοκατασταλτικών φαρμάκων ή τη λοίμωξη από HIV. Η συχνότητα του έρπητα ζωστήρα έχει παρουσιάσει αύξηση τις τελευταίες δεκαετίες. Συγκεκριμένα, από 0.76 ανά 1000 χρόνια ασθενών το 1945-1949 έχει φτάσει πλέον τα 7.2 ανά 1000 χρόνια ασθενών το 2016.
Εμβόλιο Ανοσιακών Σημείων Ελέγχου (mRNA-4359)
Το νέο εμβόλιο ανοσιακών σημείων ελέγχου της Moderna (mRNA-4359) περιέχει τις αλληλουχίες των IDO και PD-L1. Τα αντιγόνα αυτά βρίσκονται στα νεοπλασματικά κύτταρα και ο στόχος της εταιρίας είναι να ενισχυθεί η δράση των Τ λεμφοκυττάρων που στοχεύουν αυτά τα αντιγόνα. Το εμβόλιο αυτό θα εξεταστεί αρχικά για την αντιμετώπιση του μεταστατικού μελανώματος και ακολούθως στον μικροκυτταρικό καρκίνο του πνεύμονα.
Το μελάνωμα αποτελεί τον 5ο σε συχνότητα καρκίνο στο Δυτικό κόσμο και ενοχοποιείται για το 5.3% του συνόλου των διαγνώσεων καρκίνου και το 1.5% των θανάτων από καρκίνο. Αν διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί άμεσα, τότε η 5ετής επιβίωση μπορεί να φτάσει ακόμα και το 95%. Ωστόσο, στις μεταστατικές μορφές της νόσου το ποσοστό αυτό είναι πολύ χαμηλότερο (30-60%). Η θεραπεία του μελανώματος σήμερα περιλαμβάνει τα φάρμακα πεμπρολιζουμάμπη, νιβολουμάμπη ή συνδυασμό νιβολουμάμπης και ιπιλιμουμάμπης.
Ο μικροκυτταρικός καρκίνος του πνεύμονα συχνά παραμένει αδιάγνωστος μέχρι να φτάσει σε προχωρημένα στάδια. Η θεραπεία της νόσου εξαρτάται από το βαθμό έκθεσης του PD-L1. Αν είναι πάνω από 50% χορηγείται μονοθεραπεία πεμπρολιζουμάμπης ή ατεζολιζουμάμπης, ενώ σε χαμηλότερα ποσοστά χορηγείται συνδυασμός πεμπρολιζουμάμπης με χημειοθεραπεία.