Ένα σημαντικό ποσοστό των περιστατικών καρκίνου του στομάχου συνδέονται με τον ιό Epstein-Barr (EBV), σύμφωνα με τα αποτελέσματα μίας νέας μεγάλης μετα-ανάλυσης. Εξετάζοντας δεδομένα για περισσότερους από 68.000 ασθενείς με αδενοκαρκίνωμα του στομάχου, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι ο ιός Epstein-Barr ήταν ανιχνεύσιμος στο 7.5% περίπου των νεοπλασματικών κυττάρων, με το ποσοστό αυτό να είναι παρόμοιο σε όλες τις χώρες που εξετάστηκαν.
Αν υπάρχει πράγματι σχέση αιτίας-αποτελέσματος ανάμεσα στον ιό Epstein-Barr και τον καρκίνο του στομάχου, αυτό σημαίνει ότι περίπου 81.000 περιστατικά της συγκεκριμένης μορφής καρκίνου παγκοσμίως αποδίδονται στον συγκεκριμένο ιό. Ο αριθμός αυτός προστίθεται στα περίπου 150.000 περιστατικά καρκίνου που έχουν ήδη συνδεθεί με τον Epstein-Barr, όπως το λέμφωμα μη Hodgkin, το λέμφωμα Burkitt και ο καρκίνος του ρινοφάρυγγα.
Τα τελευταία χρόνια όλο και περισσότερα δεδομένα δείχνουν ότι ο ιός που προκαλεί τη λοιμώδη μονοπυρήνωση εμπλέκεται στην αιτιολογία του καρκίνου του στομάχου. Ο καρκίνος αυτός αποτελεί την 4η σε συχνότητα και θνητότητα μορφή καρκίνου παγκοσμίως και επηρεάζει σχεδόν 1 εκατομμύριο ασθενείς ετησίως, ενώ προκαλεί περίπου 750.000 θανάτους.
Σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα της παρούσας μελέτης, ένα εμβόλιο για τον Epstein-Barr θα μπορέσει ίσως να αποτρέψει και αρκετά από τα περιστατικά καρκίνου που συνδέονται με τον ιό.
Ένας πιθανός μηχανισμός μέσω του οποίου ο Epstein-Barr μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο νεοπλασμάτων στο στόμαχο είναι η ρύθμιση των γονιδίων του microRNA, όπως για παράδειγμα το BARF1, το οποίο γνωρίζουμε σήμερα ότι εκφράζεται υπερβολικά στον καρκίνο του στομάχου, ενώ παίζει και ρόλο ογκογονιδίου, όπως τόνισαν οι συγγραφείς. Επιπλέον, η μεμβρανική πρωτεΐνη 2Α (LMP2A) του Epstein-Barr, η οποία ανιχνεύεται στους ασθενείς με καρκίνο του στομάχου, προκαλεί μεθυλίωση του DNA.
«Αν και το ποσοστό των καρκίνων από τον Epstein-Barr (7.5%) είναι σχετικά μικρό, αντιπροσωπεύει ένα μεγάλο αριθμό καρκίνων που είναι δυνατό να προληφθούν», υποστήριξαν οι συγγραφείς.
Στα πλαίσια της μελέτης τους, οι επιστήμονες εξέτασαν δεδομένα από 220 έρευνες με συνολικά 68.908 ασθενείς με αδενοκαρκίνωμα του στομάχου για το διάστημα από την 1η Ιανουαρίου του 1990 μέχρι την 31η Αυγούστου του 2021 σε 37 χώρες. Πάνω από το 50% των ερευνών που εξετάστηκαν προέρχονται από την ανατολική Ασία, 44 έρευνες ήταν από την Ευρώπη, 21 από τη Νότια Αμερική και 16 από τη Βόρεια Αμερική.
Ορισμένοι παράγοντες που συνδέθηκαν με αυξημένη πιθανότητα ανεύρεσης του ιού Epstein-Barr στο αδενοκαρκίνωμα του στομάχου ήταν το ανδρικό φύλο και η εγγύτητα του νεοπλάσματος στο στόμαχο.
Ένας περιορισμός της έρευνας ήταν ότι τα περισσότερα δεδομένα που εξετάστηκαν προέρχονται από την ανατολική Ασία, επομένως τα αποτελέσματα ενδεχομένως δεν αφορούν άλλους πληθυσμούς. Ακόμη, οι έρευνες δεν είχαν πάντοτε δεδομένα για διάφορους παράγοντες που μπορεί να επηρεάσουν τον κίνδυνο καρκίνου του στομάχου, όπως για παράδειγμα η ηλικία και το ιστορικό καπνίσματος.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Clinical Gastroenterology and Hepatology.
Φωτογραφία: Ivan Samkov