Τον Ιούλιο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) υποστήριξε ότι η ευλογιά των πιθήκων αποτελεί επείγουσα απειλή για τη δημόσια υγεία. Έκτοτε, αρκετοί άλλοι φορείς έχουν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου για τη νέα αυτή λοίμωξη, θέλοντας έτσι να προωθήσουν την εφαρμογή κατάλληλων μέτρων για τον περιορισμό εξάπλωσης του ιού.
Αυτή τη στιγμή έχουν καταγραφεί ήδη περισσότερα από 26.000 περιστατικά της νόσου σε χώρες εκτός της Αφρικής, όπου ο ιός βρίσκεται ενδημικά, ενώ 3 χώρες έχουν αναφέρει και θανάτους από τη λοίμωξη.
Πόσο Επικίνδυνη είναι η Ευλογιά των Πιθήκων;
Η ευλογιά των πιθήκων, όπως φαίνεται και από το όνομά της, ανιχνεύθηκε για πρώτη φορά στους πιθήκους και μεταδίδεται κυρίως μέσω της στενής επαφής με ένα φορέα του ιού. Συνήθως προκαλεί ήπια συμπτώματα όπως πυρετό, εξάνθημα, διογκωμένους λεμφαδένες και δερματικές κύστες που περιέχουν πύον. Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να νοσήσουν σοβαρά από τη λοίμωξη, ωστόσο η πλειοψηφία των ασθενών αναρρώνει πλήρως σε 2-4 εβδομάδες.
Ο ιός της ευλογιάς των πιθήκων μπορεί να μεταδοθεί από οποιονδήποτε, ωστόσο το σύνολο σχεδόν των περιστατικών της παρούσας επιδημίας είναι ομοφυλόφιλοι άνδρες.
Η ευλογιά των πιθήκων μεταδίδεται κυρίως μέσω της στενής επαφής και ιδιαίτερα όταν ο ασθενής έχει εμφανή εξανθήματα, καθώς και μέσω της επαφής με μολυσμένα ρούχα ή σεντόνια. Ο ιός μεταδίδεται πολύ πιο δύσκολα σε σχέση με τον SARS-CoV-2.
Αποτελεί Απειλή για τη Δημόσια Υγεία;
Αρκετές χώρες σημαίνουν συναγερμό για την ευλογιά των πιθήκων, ελπίζοντας έτσι ότι θα είναι ευκολότερο να περιορίσουν την εξάπλωση της νόσου πριν αυτή γίνει ενδημική. Αυτό επιτρέπει επίσης στις κυβερνήσεις να χρηματοδοτήσουν προσπάθειες που έχουν ως στόχο το παραπάνω τελικό σημείο.
Η ανακοίνωση του WHO σχετικά με την ευλογιά των πιθήκων έχει ως στόχο να ενισχύσει μία παγκόσμια προσπάθεια για την ανάπτυξη θεραπειών και εμβολίων για τη νόσο.
Το ποσοστό θνητότητας της ευλογιάς των πιθήκων στην Αφρική ήταν περίπου 1%, ωστόσο στην επιδημία που εξαπλώνεται σήμερα σε Ευρώπη και Αμερική, τα ποσοστά είναι μάλλον χαμηλότερα.
Αυτή τη στιγμή η επιστημονική κοινότητα εξετάζει ακόμα ποιοι είναι οι παράγοντες που οδήγησαν στην εξάπλωση του ιού εκτός της Αφρικής. Για το φαινόμενο αυτό μπορεί να ευθύνονται διάφοροι παράγοντες, μεταξύ των οποίων πιθανές νέες μεταλλάξεις του ιού, η αύξηση των ταξιδίων, αλλά και η κλιματική αλλαγή.
Μέτρα Πρόληψης
Σύμφωνα με τις παρούσες οδηγίες, θα πρέπει να αποφεύγουμε τη στενή επαφή με οποιοδήποτε άτομο παρουσιάζει το χαρακτηριστικό εξάνθημα της νόσου ή έχει άλλα εμφανή συμπτώματα που παραπέμπουν σε ευλογιά των πιθήκων. Οι ασθενείς που πιστεύουν ότι έχουν μολυνθεί με τον ιό θα πρέπει να μπαίνουν σε καραντίνα και να επικοινωνούν με τον γιατρό τους.
Ορισμένες χώρες προσφέρουν επίσης εμβόλια της ευλογιάς των πιθήκων σε άτομα που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο, καθώς και σε στενές επαφές επιβεβαιωμένων περιστατικών.
Το εμβόλιο αυτό λέγεται Jynneos και έχει αναπτυχθεί από την εταιρεία Bavarian Nordic της Δανίας. Έχει λάβει έγκριση και κυκλοφορεί τόσο στην Ευρώπη όσο και στις ΗΠΑ.
Η εταιρεία Emergent Biosolutions έχει αναπτύξει επίσης ένα εμβόλιο, το ACAM2000, ωστόσο το τελευταίο δεν χορηγείται ευρέως καθώς μπορεί να προκαλέσει σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες.
Θεραπεία
Τα συμπτώματα της ευλογιάς των πιθήκων συνήθως υποχωρούν χωρίς τη χορήγηση θεραπείας μέσα σε λίγες εβδομάδες. Οι ασθενείς μπορεί να λάβουν, ωστόσο, διάφορες θεραπείες για την αντιμετώπιση των δευτερογενών βακτηριακών λοιμώξεων.
Ορισμένοι ασθενείς μπορεί να λάβουν και ένα φάρμακο για την αντιμετώπιση της νόσου το οποίο λέγεται tecovirimat και έχει αναπτυχθεί από την SIGA Technologies. Το φάρμακο αυτό έχει εγκριθεί τόσο για την ευλογιά των πιθήκων όσο και για την ευλογιά των ανθρώπων.
Φωτογραφία: Gustavo Fring