Όλοι έχουμε ακούσει την έκφραση «είμαστε ό,τι τρώμε», η οποία πρακτικά σημαίνει ότι η καλή διατροφή μπορεί να επηρεάσει θετικά τη σωματική μας υγεία. Μία νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε προσφάτως στο περιοδικό JAMA Network Open, ωστόσο, δείχνει ότι η διατροφή μπορεί να επηρεάσει και την ψυχική υγεία.
Συγκεκριμένα, όπως διαπίστωσε η επιστημονική ομάδα από το Πανεπιστήμιο του Harvard, τα υπερβολικά επεξεργασμένα τρόφιμα συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο κατάθλιψης. Ειδικότερα, η ομάδα παρατήρησε ότι τα τεχνητά γλυκαντικά σε τρόφιμα ή αναψυκτικά αυξάνουν σε μεγάλο βαθμό τον κίνδυνο της νόσου.
Εξετάζοντας τη Σύνδεση Ανάμεσα στα Υπερβολικά Επεξεργασμένα Τρόφιμα και την Κατάθλιψη
Η επιστημονική ομάδα της έρευνας εξέτασε δεδομένα από τη βάση Nurses’ Health Study II, η οποία έχει ως στόχο να εξερευνήσει τους παράγοντες κινδύνου για τα χρόνια νοσήματα στις γυναίκες. Στην παρούσα μελέτη εξετάστηκαν δεδομένα για περίπου 32.000 γυναίκες χωρίς ιστορικό κατάθλιψης στην αρχή του διαστήματος που εξέτασε η έρευνα.
Οι γυναίκες αυτές συμπλήρωναν ερωτηματολόγια διατροφής κάθε 4 χρόνια από το 2003 μέχρι το 2017. Από τα παραπάνω ερωτηματολόγια, οι επιστήμονες χώρισαν τις γυναίκες σε κατηγορίες ανάλογα με την κατανάλωση λιπών, επεξεργασμένων κρεάτων και αναψυκτικών.
Η ομάδα εξέτασε επίσης το ιατρικό ιστορικό των εθελοντών με σκοπό να διαπιστώσει αν υπήρχαν διαγνώσεις κατάθλιψης ή συνταγογράφηση αντικαταθλιπτικών στο διάστημα που εξετάστηκε.
Συνολικά, από το 2003 μέχρι το 2017 καταγράφηκαν 4.840 περιστατικά κατάθλιψης, ωστόσο μόνο σε 2.122 από αυτά οι γυναίκες χρειάστηκαν αντικαταθλιπτικά για την αντιμετώπιση της νόσου.
Οι επιστήμονες παρατήρησαν επίσης ότι αυτοί που έκαναν την υψηλότερη κατανάλωση υπερβολικά επεξεργασμένων τροφίμων είχαν και τον υψηλότερο κίνδυνο να παρουσιάσουν κατάθλιψη. Εξετάζοντας πιο λεπτομερώς τα δεδομένα, οι συγγραφείς της μελέτης διαπίστωσαν ότι ειδικά τα τεχνητά γλυκαντικά και τα αναψυκτικά με γλυκαντικά είναι αυτά που αυξάνουν περισσότερο τον κίνδυνο της νόσου.
Πώς Εξηγείται η Παραπάνω Σύνδεση;
Όταν ρωτήθηκαν σχετικά με τους μηχανισμούς που μπορεί να εξηγήσουν την παραπάνω σύνδεση, οι επιστήμονες της έρευνας υποστήριξαν ότι με βάση το σχεδιασμό της μελέτης δεν είναι δυνατό να απαντήσουμε στο παραπάνω ερώτημα.
Πρόσθεσαν επίσης ότι ο όρος «υπερβολικά επεξεργασμένα» είναι αρκετά γενικός και θα ήταν λογικό άλμα να υποστηρίξουμε ότι οι ίδιοι μηχανισμοί ενοχοποιούνται σε όλα τα τρόφιμα και συστατικά που συνδέθηκαν με αυξημένο κίνδυνο. Επιπλέον, η έρευνα δεν μπορεί να αποδείξει ποια είναι η κατεύθυνση της σύνδεσης που παρατηρήθηκε. Για παράδειγμα, ενδέχεται οι ασθενείς με κατάθλιψη να προτιμούν τα υπερβολικά επεξεργασμένα τρόφιμα για διάφορους λόγους, αν και οι προσαρμογές που έγιναν στην παρούσα μελέτη αποκλείουν αυτό το ενδεχόμενο σε μεγάλο βαθμό.
Μία θεωρία που μπορεί ίσως να εξηγήσει γιατί τα υπερβολικά επεξεργασμένα τρόφιμα αυξάνουν τον κίνδυνο κατάθλιψης έχει να κάνει με το εντερικό μικροβίωμα. Η υγεία του εντέρου επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τις γνωστικές λειτουργίες των ασθενών, επομένως δεν αποκλείεται οι διαταραχές του μικροβιώματος να επηρεάζουν αρνητικά τη διάθεση, όπως εξήγησαν οι συγγραφείς.
Καταλήγοντας, η ομάδα τόνισε ότι στο μέλλον θα πρέπει να επικεντρωθούμε περισσότερο στα τεχνητά γλυκαντικά και τις επιδράσεις τους τόσο στη σωματική όσο και στην ψυχική υγεία, καθώς τα τελευταία ήταν αυτά που συνδέθηκαν περισσότερο με τον κίνδυνο κατάθλιψης στην παρούσα μελέτη.
Φωτογραφία: Pavel Danilyuk