Η καθημερινή κατανάλωση καφέ μειώνει τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου και αρρυθμιών, ενώ προσφέρει και αρκετά άλλα οφέλη στην υγεία μας, σύμφωνα με τα αποτελέσματα μίας νέας έρευνας. Τα αποτελέσματα της τελευταίας θα παρουσιαστούν στο 71ο ετήσιο συνέδριο του American College of Cardiology. Η μελέτη αυτή είναι η μεγαλύτερη έρευνα μέχρι σήμερα που εξετάζει τις επιδράσεις του καφέ στην καρδιακή υγεία και τον κίνδυνο θανάτου από όλα τα αίτια.
«Καθώς γνωρίζουμε ότι ο καφές μπορεί να αυξήσει τον καρδιακό ρυθμό, ορισμένοι άνθρωποι έχουν αναρωτηθεί αν μπορεί να επιδεινώσει συγκεκριμένες καρδιοπάθειες. Αυτός είναι και ο λόγος που ορισμένοι γιατροί συνιστούν στους ασθενείς τους να σταματήσουν την κατανάλωση καφέ. Ωστόσο, τα διαθέσιμα δεδομένα δείχνουν ότι η καθημερινή κατανάλωση καφέ αποτελεί κομμάτι ενός υγιεινού τρόπου ζωής», αναφέρει ο Peter M. Kistler, MD, κύριος συγγραφέας της έρευνας. «Η ανάλυσή μας διαπίστωσε ότι ο καφές μπορεί να προσφέρει διάφορα οφέλη στην καρδιακή υγεία σε ορισμένους ασθενείς».
Για την ανάλυσή τους, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν δεδομένα από την UK Biobank, μία μεγάλη βάση δεδομένων από τη Μεγάλη Βρετανία στην οποία συμμετέχουν περισσότεροι από 500.000 εθελοντές. Οι εθελοντές χωρίστηκαν σε ομάδες ανάλογα με την κατανάλωση καφέ (από 1 μέχρι 6 ή περισσότερα ποτήρια την ημέρα) με σκοπό να εξεταστεί η σύνδεση του ροφήματος αυτού με τις αρρυθμίες, την καρδιαγγειακή νόσο, την καρδιακή ανεπάρκεια και τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου. Η κατανάλωση καφέ εκτιμήθηκε με τη χρήση ερωτηματολογίων και ακολούθως οι εθελοντές χωρίστηκαν σε 6 ομάδες. Μετά την προσαρμογή για διάφορους παράγοντες όπως η φυσική άσκηση, η κατανάλωση αλκοόλ, το ιστορικό καπνίσματος, το ιστορικό διαβήτη και το ιστορικό υπέρτασης, οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι ο καφές μπορεί να μειώσει σημαντικά τον καρδιαγγειακό κίνδυνο σε ορισμένους ασθενείς.
Στην πρώτη τους ανάλυση, οι επιστήμονες εξέτασαν δεδομένα για 382.535 εθελοντές χωρίς ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου με σκοπό να διαπιστώσουν αν ο καφές μπορεί να επηρεάσει τον κίνδυνο νέας διάγνωσης της νόσου ή εγκεφαλικού επεισοδίου στα επόμενα 10 χρόνια. Η μέση ηλικία των εθελοντών σε αυτό το δείγμα ήταν τα 57 χρόνια και το 50% ήταν γυναίκες. Όπως παρατηρήθηκε, τα περισσότερα οφέλη για την καρδιαγγειακή υγεία απολάμβαναν αυτοί που κατανάλωναν 2-3 ποτήρια καφέ ημερησίως. Οι εθελοντές αυτοί είχαν 10-15% μειωμένο κίνδυνο στεφανιαίας νόσου, καρδιακής ανεπάρκειας, αρρυθμιών ή θανάτου από όλα τα αίτια. Ο κίνδυνος εγκεφαλικού επεισοδίου ή θανάτου από καρδιαγγειακά αίτια ήταν χαμηλότερος σε αυτούς που έπιναν μόλις 1 ποτήρι καφέ την ημέρα.
Στη δεύτερη ανάλυση εξετάστηκαν 34.279 εθελοντές με ιστορικό καρδιαγγειακής νόσου. Και εδώ, αυτοί που έπιναν 2-3 ποτήρια καφές ημερησίως είχαν μειωμένο κίνδυνο θανάτου συγκριτικά με αυτούς που δεν έπιναν καθόλου καφέ. Σημαντικότερα, η κατανάλωση οποιασδήποτε ποσότητας καφέ δεν συνδέθηκε με αυξημένο κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά αίτια, όπως για παράδειγμα κολπική μαρμαρυγή ή άλλες αρρυθμίες. Στους 24.111 ασθενείς που είχαν αρρυθμίες όταν ξεκίνησε η μελέτη, η κατανάλωση καφέ συνδέθηκε με μειωμένο κίνδυνο θανάτου. Για παράδειγμα, στους ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή, αυτοί που έπιναν 1 ποτήρι καφέ την ημέρα είχαν σχεδόν 20% μειωμένο κίνδυνο θανάτου σε σχέση με αυτούς που δεν έπιναν καφέ.
«Οι γιατροί είναι συνήθως επιφυλακτικοί σχετικά με την κατανάλωση καφέ στους ασθενείς με γνωστά καρδιαγγειακά προβλήματα ή αρρυθμίες και επομένως συνιστούν τη διακοπή της κατανάλωσης του συγκεκριμένου ροφήματος. Ωστόσο, η μελέτη μας δείχνει ότι ο καφές είναι ασφαλής και πρέπει να αποτελεί κομμάτι μίας υγιεινής διατροφής, ακόμα και στους ασθενείς με καρδιαγγειακή νόσο», εξηγεί ο Kistler.
Αν και η έρευνα παρατήρησε τα μέγιστα οφέλη σε αυτούς που κατανάλωναν 2-3 ποτήρια καφέ ημερησίως, οι επιστήμονες υποστήριξαν ότι δεν θα πρέπει να αυξήσουμε την κατανάλωση αν πίνουμε μόνο 1 ποτήρι, καθώς ο καφές μπορεί να προκαλέσει άγχος ή δυσφορία σε ορισμένα άτομα.
«Υπάρχουν αρκετοί μηχανισμοί μέσω των οποίων ο καφές μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο θανάτου από καρδιαγγειακά αίτια. Αν πίνουμε ήδη καφέ δεν χρειάζεται να ανησυχούμε για τις επιδράσεις του, ακόμα και αν έχουμε ιστορικό διάγνωσης με καρδιαγγειακή νόσο. Ο καφές, ιδιαίτερα το πρωί, μας βοηθά να ξεκινήσουμε την ημέρα μας, ενισχύει τη λειτουργία του εγκεφάλου και αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι στην καθημερινότητα αρκετών ανθρώπων», πρόσθεσε ο Kistler.
Ποιοι είναι λοιπόν οι μηχανισμοί στους οποίους παρεμβαίνει ο καφές; Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι τα οφέλη του καφέ περιορίζονται στην καφεΐνη, ωστόσο ο καφές περιέχει περισσότερα από 100 ενεργά συστατικά. Οι ουσίες αυτές περιορίζουν το οξειδωτικό στρες και τη φλεγμονή, βελτιώνουν την ευαισθησία στην ινσουλίνη, προστατεύουν το μεταβολισμό, αναστέλλουν την απορρόφηση του λίπους από το έντερο και αποκλείουν διάφορους υποδοχείς που ενοχοποιούνται στις αρρυθμίες.
Στην τρίτη τους ανάλυση, ο επιστήμονες εξέτασαν διαφορετικά είδη καφέ και τη σύνδεσή τους με τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου. Και αυτή η ανάλυση διαπίστωσε ότι τα 2-3 ποτήρια καφέ (ανεξαρτήτως είδους) συνδέονται με το χαμηλότερο κίνδυνο αρρυθμιών, απόφραξης των στεφανιαίων αρτηριών, εγκεφαλικού επεισοδίου ή καρδιακής ανεπάρκειας. Όλα τα είδη καφέ συνδέθηκαν επίσης με μειωμένο κίνδυνο θανάτου από όλα τα αίτια. Ο καφές χωρίς καφεΐνη (ντεκαφεϊνέ) δεν συνδέθηκε με μειωμένο κίνδυνο αρρυθμιών, ωστόσο περιόριζε τον κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου (εκτός της καρδιακής ανεπάρκειας). Με βάση τα παραπάνω αποτελέσματα, ο Kistler υποστήριξε ότι όταν υπάρχει επιλογή θα πρέπει να προτιμούμε είδη καφέ που περιέχουν καφεΐνη.
Καταλήγοντας, οι επιστήμονες υποστήριξαν ότι οι αναλύσεις είχαν και ορισμένους περιορισμούς. Για παράδειγμα, δεν ήταν δυνατό να γνωρίζουν ποια ήταν η ποσότητα της ζάχαρης που κατανάλωνε κάθε εθελοντής, ούτε αν έβαζε και άλλα πρόσθετα στον καφέ (όπως κρέμα). Επιπλέον, η πλειοψηφία των εθελοντών ήταν καυκάσιοι, επομένως θα πρέπει να γίνουν άλλες μελέτες για να εξετάσουν τις επιδράσεις του καφέ σε άλλες φυλές. Τέλος, οι επιστήμονες υποστήριξαν ότι προκειμένου να επιβεβαιωθούν τα αποτελέσματα, είναι απαραίτητο να γίνουν τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες.
Φωτογραφία: Dominika Roseclay