Σήμερα είναι γνωστό ότι η εργασία τις νυκτερινές ώρες μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ψυχική μας υγεία. Ωστόσο, σύμφωνα με μία νέα μελέτη, ανεξαρτήτως της ώρας που εργαζόμαστε, αν περιορίσουμε τα γεύματά μας στις πρωϊνές ώρες, τότε μπορούμε να μειώσουμε τον κίνδυνο κατάθλιψης και άγχους.
Όπως προαναφέρθηκε, όταν είμαστε ξύπνιοι τις ώρες που φυσιολογικά θα έπρεπε να κοιμόμαστε, το βιολογικό ρολόι μας δυσλειτουργεί με αποτέλεσμα να επηρεάζεται αρνητικά η ψυχική υγεία μας. Έρευνες έχουν δείξει ότι ακόμα και άτομα που δουλεύουν για αρκετά χρόνια σε νυκτερινές βάρδιες δεν έχουν καταφέρει να προσαρμόσουν το βιολογικό τους ρολόι σε αυτό το ωράριο. Μάλιστα, όσο μεγαλύτερη είναι το διάστημα που κάποιος εργάζεται σε νυκτερινή βάρδια, τόσο περισσότερες είναι οι αρνητικές επιδράσεις στο βιολογικό του ρολόι.
Πώς μπορούμε λοιπόν να προστατεύσουμε την ψυχική υγεία όσων εργάζονται συχνά τη νύχτα, όπως οι νοσηλευτές, οι γιατροί και οι πυροσβέστες, όταν οι εργαζόμενοι αυτοί απαρτίζουν το 30% περίπου του συνόλου;
Στο παρελθόν είχαν δοκιμαστεί διάφορες προσεγγίσεις, όπως για παράδειγμα η χορήγηση μελατονίνης ή οι φωτοθεραπείες. Σήμερα, ωστόσο, μία νέα μελέτη εξετάζει έναν άλλο παράγοντα, συγκεκριμένα την ώρα των γευμάτων στους παραπάνω εργαζομένους.
«Οι παρατηρήσεις της μελέτης μας ανοίγουν την πόρτα για μία νέα προσέγγιση στην αντιμετώπιση των ψυχικών διαταραχών, η οποία επικεντρώνεται στον κιρκαδικό ρυθμό και τον ύπνο. Η βελτιστοποίηση των παραπάνω παραγόντων μπορεί να βελτιώσει την ψυχική υγεία αρκετών ασθενών», αναφέρει η ομάδα της παρούσας μελέτης.
Η ορμονική ισορροπία του οργανισμού μεταβάλλεται κατά τη διάρκεια της ημέρας με βάση τον κιρκαδικό ρυθμό και διάφοροι παράγοντες έχουν δείξει ότι τα γεύματα που γίνονται νυχτερινές ώρες μπορεί να διαταράξουν το μεταβολισμό.
Το γεγονός αυτό μπορεί να εξηγήσει ίσως γιατί αυτοί που εργάζονται τη νύχτα έχουν κατά μέσο όρο μεγαλύτερο δείκτη μάζας σώματος (ΔΜΣ) και μεγαλύτερη περιφέρεια μέσης σε σχέση με αυτούς που εργάζονται το πρωί.
Οι διαταραχές στη ρύθμιση της γλυκόζης αποτελούν επίσης παράγοντα που μπορεί να επηρεάσει τη διάθεση. Επιπλέον, η κατάθλιψη και η παχυσαρκία συχνά εμπλέκονται σε ένα φαύλο κύκλο όπου η μία νόσος επιδεινώνει τα συμπτώματα της άλλης.
Με γνωστά όλα τα παραπάνω δεδομένα, οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης θέλησαν να εξετάσουν αν η ώρα των γευμάτων μπορεί να επηρεάσει την ψυχική υγεία σε αυτούς που δουλεύουν νυκτερινές βάρδιες.
Αν και αυτό το πεδίο της έρευνας είναι ακόμα νέο, πρώιμα δεδομένα έχουν δείξει ότι αυτοί που κάνουν τα γεύματά τους κατά τη διάρκεια της ημέρας έχουν μειωμένη πιθανότητα να παρουσιάσουν διαταραχές της διάθεσης.
Σε ένα διάστημα 2 εβδομάδων, 19 εθελοντές έκαναν νυκτερινή εργασία στα πλαίσια της παρούσας τυχαιοποιημένης ελεγχόμενης μελέτης.
Οι εθελοντές χωρίστηκαν σε δύο ομάδες, εκ των οποίων η μία έκανε όλα τα γεύματά της την ημέρα, ενώ η δεύτερη γευμάτιζε τόσο τη μέρα όσο και τη νύχτα.
Η ποσότητα των θερμίδων, η διάρκεια του ύπνου, αλλά και η φυσική άσκηση ήταν παρόμοια στις δύο ομάδες.
Από την ανάλυση των δεδομένων οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι αυτοί που έκαναν τα γεύματά τους τόσο τη μέρα όσο και τη νύχτα είχαν 26% αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν κατάθλιψη και 16% αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν άγχος. Η ομάδα που εργαζόταν νύχτα αλλά έκανε όλα τα γεύματά της την ημέρα δεν είχε αυξημένο κίνδυνο για καμία από τις δύο παραπάνω διαταραχές της διάθεσης.
Οι παρατηρήσεις αυτές επιβεβαιώθηκαν από το γεγονός ότι η ομάδα που έτρωγε και τη νύχτα είχε μεγαλύτερη διαταραχή του κιρκαδικού ρυθμού.
«Η έρευνά μας διαπίστωσε ότι η ώρα που κάνουμε τα γεύματά μας μπορεί να επηρεάσει σε μεγάλο βαθμό τον κίνδυνο κατάθλιψης και άγχους όταν δουλεύουμε τη νύχτα και μάλιστα οι αρνητικές επιδράσεις αυτές συνδέονται και με τις διαταραχές του κιρκαδικού ρυθμού», αναφέρουν οι συγγραφείς.
«Από τις παρατηρήσεις μας είναι σαφές ότι οι διαταραχές της διάθεσης είναι δυνατό να προληφθούν μέσω προσαρμογής του προγράμματος διατροφής», πρόσθεσαν.
Αν και η παρούσα μελέτη είχε γενικά μικρό αριθμό εθελοντών, είχε σχεδιαστεί και διεξήχθη με μεγάλη λεπτομέρεια, γεγονός που ισχυροποιεί τις παρατηρήσεις της. Ωστόσο, η ομάδα της έρευνας υποστήριξε ότι είναι απαραίτητο να γίνουν και νέες μελέτες οι οποίες θα εξετάσουν και το ρόλο του εντερικού μικροβιώματος στη σύνδεση ανάμεσα στην ώρα των γευμάτων και τον κίνδυνο κατάθλιψης και άγχους.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό PNAS.
Φωτογραφία: Ron Lach