Το ανοσοποιητικό σύστημα του ανθρώπου αποτελείται από αρκετά διαφορετικά κομμάτια τα οποία λειτουργούν αρμονικά μεταξύ τους για να προστατεύσουν τον οργανισμό. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, η φυσιολογική λειτουργία των παραπάνω μηχανισμών μπορεί να διαταραχθεί με αποτέλεσμα την εμφάνιση αυτοάνοσων νοσημάτων, όπως η πολλαπλή σκλήρυνση.
Μία έρευνα που δημοσιεύτηκε πριν από λίγες ημέρες στο περιοδικό Nature εξερεύνησε μία νέα προσέγγιση που χρησιμοποιεί προβιοτικά βακτήρια για να ρυθμίσει τη λειτουργία των δενδριτικών κυττάρων. Σύμφωνα με τους επιστήμονες της μελέτης, η προσέγγιση αυτή περιορίζει την παθολογική ανοσιακή απόκριση και μπορεί να βοηθήσει ασθενείς που πάσχουν από χρόνια νοσήματα, όπως η πολλαπλή σκλήρυνση.
Η επιστημονική ομάδα της μελέτης εξέτασε τη θεωρία αυτή σε πειραματόζωα και παρατήρησε ότι η χορήγηση συγκεκριμένων προβιοτικών βακτηρίων μπορεί να περιορίσει την αυτοανοσία σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου. Αν τελικά η θεραπεία αυτή αποδειχθεί αποτελεσματική και στον άνθρωπο, τότε θα μπορούσε ίσως να βοηθήσει στην αντιμετώπιση σοβαρών παθήσεων που σήμερα θεωρούμε ανίατες.
Το πλεονέκτημα της νέας μεθόδου που ανέπτυξε η ομάδα είναι ότι έχει μεγαλύτερη ακρίβεια σε σχέση με άλλες αγωγές που χορηγούνται σήμερα στους ασθενείς, ενώ δεν προκαλεί ανεπιθύμητες ενέργειες.
«Τα γενετικά τροποποιημένα προβιοτικά αποτελούν επανάσταση στον τρόπο που αντιμετωπίζουμε τα χρόνια νοσήματα. Αν καταφέρουμε να χρησιμοποιήσουμε τα βακτήρια για την παραγωγή φαρμάκων στον οργανισμό, τότε πρακτικά ο κάθε ασθενής θα μπορεί να παράγει μόνος του στο έντερο τις ουσίες που χρειάζεται χωρίς επιπλέον φάρμακα», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Προκειμένου να αναπτύξουν ένα αποτελεσματικό προβιοτικό, οι επιστήμονες της έρευνας εξερεύνησαν λεπτομερώς τη λειτουργία των δενδριτικών κυττάρων και ιδιαίτερα το ρόλο τους στην αυτοανοσία. Η αναζήτηση τούς οδήγησε σε ένα συγκεκριμένο μηχανισμό που μπορεί να περιορίσει τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος.
Στους ασθενείς που πάσχουν από αυτοάνοσα νοσήματα, ο μηχανισμός αυτός συχνά δυσλειτουργεί, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο για διάφορες νόσους. Τα προβιοτικά βακτήρια που ανέπτυξε η ομάδα παρήγαγαν γαλακτικό οξύ, το οποίο με τη σειρά του ενεργοποιούσε τον παραπάνω μηχανισμό.
Μία ενδιαφέρουσα παρατήρηση του πειράματος αυτού ήταν ότι τα προβιοτικά βακτήρια που χορηγήθηκαν στα ποντίκια δεν ανιχνεύθηκαν στο αίμα των τελευταίων, γεγονός που δείχνει ότι υπήρχε άμεση αλληλεπίδραση εντέρου-εγκεφάλου χωρίς να εισέλθουν ουσίες στην κυκλοφορία του αίματος.
Σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα της έρευνας, η προσέγγιση αυτή μπορεί να ωφελήσει ασθενείς που πάσχουν από διάφορα αυτοάνοσα νοσήματα. Σήμερα, ένα από τα μεγαλύτερα εμπόδια στην αντιμετώπιση χρονίων νόσων που επηρεάζουν τον εγκέφαλο είναι ότι τα περισσότερα φάρμακα δεν είναι δυνατό να διαπεράσουν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό. Η προσέγγιση που ανέπτυξε η ομάδα της παρούσας μελέτης, ωστόσο, εστιάζει στον άξονα εντέρου-εγκεφάλου και επομένως μπορεί να ξεπεράσει το παραπάνω πρόβλημα.
«Ο επόμενος στόχος είναι να αναπτύξουμε νέα προβιοτικά βακτήρια που θα παράγουν ουσίες για την αντιμετώπιση άλλων αυτοάνοσων νοσημάτων. Η ικανότητα να χρησιμοποιούμε ζωντανά βακτήρια ως φάρμακο για την αντιμετώπιση χρονίων νόσων σίγουρα έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον», καταλήγουν οι συγγραφείς.
Φωτογραφία: Edward Jenner