Η διαλειμματική νηστεία αποτελεί μία από τις συχνότερες προσεγγίσεις που χρησιμοποιούνται σήμερα για την απώλεια βάρους. Η δίαιτα αυτή έχει τρεις διαφορετικές μορφές, καθεμία από τις οποίες περιορίζει την κατανάλωση θερμίδων σε συγκεκριμένα διαστήματα. Η δίαιτα 5:2 περιλαμβάνει 2 ημέρες την εβδομάδα στις οποίες γίνεται πολύ χαμηλή κατανάλωση θερμίδων, ενώ σε μία άλλη μορφή της διαλειμματικής νηστείας τη μία μέρα γίνεται φυσιολογική κατανάλωση θερμίδων, ενώ την επόμενη χαμηλή κατανάλωση. Τέλος, στη συχνότερη μορφή της διαλειμματικής νηστείας, επιτρέπεται η κατανάλωση θερμίδων μόνο σε ένα συγκεκριμένο διάστημα της ημέρας, το οποίο έχει διάρκεια 4-12 ώρες (συχνότερα 8-10).
Πόσο Αποτελεσματική είναι η Διαλειμματική Νηστεία;
Μία μεγάλη ανάλυση της βιβλιογραφίας διαπίστωσε ότι για τους υπέρβαρους ή παχύσαρκους ασθενείς, η διαλειμματική νηστεία είναι εξίσου αποτελεσματική με τη μείωση της κατανάλωσης θερμίδων όταν ο στόχος είναι η απώλεια βάρους. Ωστόσο, μία άλλη μελέτη δεν διαπίστωσε σημαντικές διαφορές ανάμεσα σε μία ομάδα που έκανε διαλειμματική νηστεία και μία ομάδα ελέγχου.
Μπορεί όμως η παραπάνω δίαιτα να επηρεάσει και άλλα χαρακτηριστικά της υγείας;
Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι η διαλειμματική νηστεία μπορεί να επηρεάσει τα επίπεδα των ορμονών και ιδιαίτερα αυτών που συνδέονται με την αναπαραγωγή. Ωστόσο, οι περισσότερες από τις μελέτες αυτές έχουν εξετάσει πληθυσμούς πειραματοζώων (ποντικών) και όχι ανθρώπους.
Μία νέα έρευνα από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο επιχείρησε να δώσει απαντήσεις στο παραπάνω ερώτημα εξετάζοντας τις επιδράσεις της δίαιτας σε γυναίκες με παχυσαρκία. Όπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες, η δίαιτα μπορεί να μειώσει τα επίπεδα της δεϋδροεπιανδροστερόνης (DHEA), γεγονός που μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την αναπαραγωγική υγεία στις γυναίκες.
Τι Εξέτασε η Έρευνα
Η μελέτη, η οποία δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Obesity, εξέτασε γυναίκες με παχυσαρκία που συμμετείχαν σε ένα πρόγραμμα διαλειμματικής νηστείας 8 εβδομάδων. Από τις 23 γυναίκες που συμμετείχαν στη μελέτη, οι 11 ήταν στην εμμηνόπαυση, ενώ ο δείκτης μάζας σώματος του δείγματος ήταν από 30 μέχρι 49.9.
Οι γυναίκες χωρίστηκαν σε δύο ομάδες εκ των οποίων η πρώτη έκανε διαλειμματική νηστεία με διάστημα κατανάλωσης θερμίδων 4 ώρες κάθε μέρα, ενώ η δεύτερη 6 ώρες ανά ημέρα.
Ένα σημείο στο οποίο στάθηκαν οι επιστήμονες της μελέτης ήταν ότι τα διαστήματα αυτά είναι πολύ μικρά και επομένως είναι δύσκολο να εφαρμοστούν στον πραγματικό κόσμο.
Οι εθελοντές έδιναν τακτικά δείγματα αίματος κατά τη διάρκεια της έρευνας, τα οποία οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν για να εκτιμήσουν τα επίπεδα διαφόρων ορμονών, όπως η τεστοστερόνη, η ανδροστενεδιόνη, η SHBG, η DHEA, η οιστραδιόλη, η εστρόνη και η προγεστερόνη.
Η Αποτελεσματικότητα στην Απώλεια Βάρους
Από την ανάλυση των αποτελεσμάτων διαπιστώθηκε ότι οι γυναίκες στην εμμηνόπαυση έχασαν περίπου το 4% του σωματικού τους βάρους, ενώ οι νεαρότερες γυναίκες έχασαν το 3%.
«Παρατηρήσαμε μείωση στο σωματικό βάρος, στο λιπώδη ιστό, στα επίπεδα της ινσουλίνης καθώς και στην αντίσταση στην ινσουλίνη. Το γεγονός αυτό δείχνει ότι η διαλειμματική νηστεία αποτελεί μία καλή προσέγγιση για την απώλεια βάρους και την πρόληψη του διαβήτη. Δεν πιστεύω ότι τα παραπάνω οφέλη συνδέονται με τις μεταβολές στα επίπεδα της ορμόνης DHEA», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Μείωση στα Επίπεδα της DHEA
Από το σύνολο των ορμονών που εξετάστηκαν, μόνο η DHEA παρουσίασε σημαντική μείωση στο διάστημα των 8 εβδομάδων της έρευνας.
Η ορμόνη αυτή παράγεται από τα επινεφρίδια, τα γεννητικά όργανα και τον εγκέφαλο και εμπλέκεται στην παραγωγή ορμονών όπως τα οιστρογόνα και η τεστοστερόνη.
Στις γυναίκες, τα χαμηλά επίπεδα της DHEA έχουν συνδεθεί με μειωμένη libido, ξηρότητα του κόλπου και οστεοπόρωση. Έρευνες έχουν δείξει επίσης ότι η χορήγηση συμπληρωμάτων DHEA μπορεί να βοηθήσει τις γυναίκες που κάνουν εξωσωματική γονιμοποίηση.
Αν και σήμερα πιστεύουμε ότι τα χαμηλά επίπεδα της DHEA μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τη γονιμότητα, τα δεδομένα που υποστηρίζουν την παραπάνω θεωρία είναι πολύ περιορισμένα. Αντιθέτως, διάφορες μελέτες έχουν δείξει ότι η παχυσαρκία συνδέεται με διαταραχές της γονιμότητας, επομένως η απώλεια βάρους μπορεί να αυξήσει την πιθανότητα μίας εγκυμοσύνης.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι τα υψηλά επίπεδα της DHEA έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο καρκίνου του μαστού, τόσο πριν όσο και μετά την εμμηνόπαυση, επομένως η μείωση των επιπέδων της ορμόνης μπορεί να περιορίσει τον παραπάνω κίνδυνο.
Ανάγκη για Νέες Μελέτες
Σχολιάζοντας τα αποτελέσματα της μελέτης τους, οι επιστήμονες υποστήριξαν ότι στην έρευνά τους εξέτασαν μόνο παχύσαρκες γυναίκες, επομένως δεν γνωρίζουν αν οι παρατηρήσεις τους αφορούν και γυναίκες με φυσιολογικό βάρος.
Κατά συνέπεια τόνισαν ότι θα πρέπει να γίνουν άμεσα και νέες μελέτες οι οποίες θα εξετάσουν τις επιδράσεις της διαλειμματικής νηστείας και σε άλλους πληθυσμούς.
«Η παχυσαρκία προκαλεί μία σειρά αλλαγές στο μεταβολισμό και τα επίπεδα των ορμονών, επομένως δεν μπορούμε να πούμε ότι οι γυναίκες με φυσιολογικό βάρος που ακολουθούν τη διαλειμματική νηστεία θα έχουν παρόμοιες συνέπειες στα επίπεδα των ορμονών τους. Το ερώτημα αυτό θα πρέπει να απαντηθεί από νέες μελέτες», καταλήγουν οι συγγραφείς.
Φωτογραφία: Moose Photos