Ένα νέο πειραματικό εμβόλιο που έχει ως στόχο να επιβραδύνει την πορεία της νόσου Alzheimer δοκιμάστηκε προσφάτως σε πειραματόζωα και έδειξε πολύ θετικά αποτελέσματα.
Συγκεκριμένα, ποντίκια τα οποία είχαν γονίδια που αυξάνουν σημαντικά τον κίνδυνο νόσου Alzheimer, παρουσίασαν πολύ λιγότερες πλάκες β αμυλοειδούς σε σχέση με ποντίκια που δεν έκαναν το νέο εμβόλιο.
Ακόμη, τα ποντίκια είχαν επίσης περιορισμένη εγκεφαλική φλεγμονή και καλύτερη αντίληψη, όπως ανέφερε η επιστημονική ομάδα της έρευνας κατά την παρουσίαση της τελευταίας στο συνέδριο Basic Cardiovascular Sciences Scientific Sessions 2023.
«Η επιτυχία του εμβολίου μας στα πειραματόζωα δείχνει ότι θα πρέπει να γίνουν άμεσα κλινικές δοκιμές και σε ανθρώπους. Αν τελικά το εμβόλιο αποδειχθεί αποτελεσματικό και στον άνθρωπο, τότε θα έχουμε ένα νέο εργαλείο για την επιβράδυνση της πορείας της νόσου ή ακόμα και την πρόληψη της νόσου Alzheimer», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Το εμβόλιο που εξετάστηκε στην παρούσα μελέτη στοχεύει μία πρωτεΐνη που βρίσκεται στα γερασμένα κύτταρα, μία κατηγορία κυττάρων που δεν πολλαπλασιάζονται, αλλά παραμένουν στον οργανισμό προκαλώντας φλεγμονή.
Η πρωτεΐνη αυτή είναι η SAGP (senescence-associated glycoprotein), η οποία εκφράζεται υπερβολικά στα γλοιακά κύτταρα των ασθενών με νόσο Alzheimer.
Η επιστημονική ομάδα αποφάσισε να εξερευνήσει την αποτελεσματικότητα ενός εμβολίου που στοχεύει την παραπάνω πρωτεΐνη σε ποντίκια που έχουν γενετική προδιάθεση για τη νόσο Alzheimer.
Στην ηλικία των 2 και 4 μηνών, τα ποντίκια έλαβαν είτε το εμβόλιο είτε placebo.
Τα ποντίκια που είχαν κάνει το εμβόλιο παρουσίασαν σημαντική βελτίωση στη συμπεριφορά και μπορούσαν να αντιληφθούν καλύτερα το περιβάλλον τους, σχεδόν το ίδιο καλά με τα υγιή ποντίκια. Επιπλέον, είχαν παρουσιάσει σαφή βελτίωση σε αρκετούς δείκτες φλεγμονής στον εγκέφαλό τους, καθώς και πολύ χαμηλότερα επίπεδα πλακών β αμυλοειδούς στον εγκεφαλικό φλοιό, μία περιοχή του εγκεφάλου που συνδέεται με την επικοινωνία και την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων.
Μία ενδιαφέρουσα παρατήρηση ήταν ότι αρκετές πρωτεΐνες SAGP παρουσίαζαν υψηλή έκφραση σε κύτταρα του εγκεφάλου που λέγονται μικρογλοία. Τα τελευταία αποτελούν σημαντικό κομμάτι του ανοσοποιητικού συστήματος στον εγκέφαλο.
Ωστόσο, σήμερα γνωρίζουμε ότι τα μικρογλοία μπορεί επίσης να προκαλέσουν φλεγμονή και στο παρελθόν διάφορες μελέτες έχουν συνδέσει τα κύτταρα αυτά με τη νόσο Alzheimer.
Η παρούσα μελέτη δείχνει, ωστόσο, ότι τα κύτταρα αυτά ενδεχομένως έχουν χρησιμότητα στην αντιμετώπιση της νόσου.
«Περιορίζοντας τον πληθυσμό των ενεργοποιημένων μικρογλοίων μπορούμε πιθανώς να μειώσουμε τα επίπεδα της φλεγμονής στον εγκέφαλο», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Προφανώς, ακόμα απέχουμε πολύ από την τελική έγκριση και κυκλοφορία ενός εμβολίου για τη νόσο Alzheimer. Ωστόσο, σίγουρα τα πρώτα αποτελέσματα από το νέο αυτό εμβόλιο είναι πολύ θετικά και σίγουρα δημιουργούν αισιοδοξία.
Φωτογραφία: Alena Shekhovtcova