Σήμερα είναι η γνωστό ότι η ηλικία αποτελεί παράγοντα κινδύνου για διάφορα χρόνια νοσήματα. Εδώ και αρκετά χρόνια, η επιστημονική κοινότητα εξερευνά διάφορες προσεγγίσεις με σκοπό να σταματήσει τη διαδικασία της γήρανσης, θέλοντας έτσι να παρατείνει το υγιές προσδόκιμο ζωής.
Μία νέα έρευνα, η οποία εξέτασε πειραματόζωα, δοκίμασε μία νέα προσέγγιση «μερικού επαναπρογραμματισμού» των κυττάρων, η οποία κατέληξε σε ορισμένα πολύ ενδιαφέροντα αποτελέσματα.
«Είμαστε ενθουσιασμένοι με την αποτελεσματικότητα της νέας αυτής προσέγγισης που εφαρμόσαμε στη μελέτη μας. Με την εφαρμογή της καταφέραμε να επιβραδύνουμε τη διαδικασία της γήρανσης και να παρατείνουμε τη διάρκεια ζωής στα ποντίκια. Η τεχνική αποδείχθηκε ασφαλής και ιδιαίτερα αποτελεσματική σε αυτά τα πειραματόζωα», ανέφερε ο επικεφαλής της έρευνας, Juan Carlos Izpisua Belmonte.
Στα ποντίκια που χορηγήθηκε η παραπάνω θεραπεία, τα κύτταρα των νεφρών και του δέρματος «αναζωογονήθηκαν», δηλαδή περιορίστηκε η έκφραση των γονιδίων που προκαλούν φλεγμονή, κυτταρικό θάνατο ή παθολογική απόκριση στο στρες. Το δέρμα των πειραματοζώων είχε επίσης μεγαλύτερη ικανότητα επούλωσης και δεν παρουσίαζε ουλές, κάτι που παρατηρείται συνήθως στα ηλικιωμένα ποντίκια.
Βελτιώσεις παρουσιάστηκαν επίσης και σε άλλους δείκτες της γήρανσης, όπως για παράδειγμα τα επίπεδα της μεθυλίωσης του DNA.
«Εκτός από την πρόληψη παθήσεων που σχετίζονται με την ηλικία, η θεραπεία μας μπορεί να αποτελέσει επίσης εργαλείο για την επιδιόρθωση της λειτουργίας κυττάρων που ενοχοποιούνται για διάφορες παθολογίες, όπως για παράδειγμα στις νευροεκφυλιστικές νόσους», αναφέρει ο Izpisua Belmonte.
Αν και θα χρειαστεί να γίνουν πολλές ακόμα μελέτες μέχρι να μπορέσουμε να χορηγήσουμε τη θεραπεία αυτή στον άνθρωπο, τα πρώτα δείγματα σε πειραματόζωα έδειξαν ότι είναι ασφαλής και αποτελεσματική και πιθανώς θα μπορεί να χορηγηθεί μακροπρόθεσμα σε ένα άτομο.
Στη μελέτη τους, οι επιστήμονες ασχολήθηκαν με 4 πρωτεΐνες που ρυθμίζουν την έκφραση του DNA και συγκεκριμένα τις Oct4, Sox2, Klf4 και c-Myc, γνωστές ως «παράγοντες Yamanaka», από τον επιστήμονα που δοκίμασε για πρώτη φορά την παραπάνω θεραπεία με βλαστοκύτταρα.
Αν και η τεχνική αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να μετατρέψει τα ενήλικα κύτταρα σε βλαστοκύτταρα, η επιστημονική ομάδα της παρούσας μελέτης έδειξε ότι μπορεί να «επαναπρογραμματίσει μερικώς» και άλλα γερασμένα κύτταρα με σκοπό να τα κάνει πιο «νέα», χωρίς ωστόσο να μετατρέπονται σε βλαστοκύτταρα.
Εφόσον η προσέγγιση αυτή εφαρμοστεί σε αρκετά κύτταρα ενός οργανισμού, μπορεί πιθανώς να τον κάνει ξανά νέο.
Θέλοντας να εξετάσουν την παραπάνω θεωρία, οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης πειραματίστηκαν με τους παράγοντες Yamanaka σε ποντίκια.
Η έρευνά τους είχε 3 διαφορετικά στάδια. Στο πρώτο από αυτά, χορήγησαν τους παράγοντες για 1 μήνα σε ποντίκια 25 μηνών (αντιστοιχεί σε ηλικία 80 ετών του ανθρώπου).
Στο δεύτερο στάδιο της έρευνας χορήγησαν τακτικά δόσεις των παραγόντων σε ποντίκια από την ηλικία των 15 μηνών μέχρι την ηλικία των 22 μηνών, ενώ στο τρίτο εξετάστηκε ακόμα μεγαλύτερο διάστημα χορήγησης (12-22 μήνες).
Τα ποντίκια της πρώτης ομάδας δεν παρουσίασαν ιδιαίτερη βελτίωση από τη χορήγηση της θεραπείας, ωστόσο στις άλλες δύο ομάδες η διάρκεια ζωής παρατάθηκε σημαντικά, χωρίς να αυξηθεί ο κίνδυνος καρκίνου ή άλλων χρονίων νόσων.
«Συνολικά, η παρούσα μελέτη δείχνει ότι η χορήγηση της θεραπείας αυτής μακροπρόθεσμα μπορεί να επαναφέρει και να βελτιώσει τη λειτουργία ορισμένων ιστών», εξήγησαν οι Arianna Markel και George Q. Daley σε ένα άρθρο που συνόδευσε τα αποτελέσματα της έρευνας.
Αν και η θεραπεία αυτή απέχει ακόμα αρκετά χρόνια από την εφαρμογή της στον άνθρωπο, αποτελεί ένα σημαντικό βήμα στις προσπάθειες που γίνονται προκειμένου να επιβραδυνθεί η διαδικασία της γήρανσης.
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Aging.
Φωτογραφία: Pixabay