Μία νέα έρευνα σε πειραματόζωα διαπίστωσε ότι η ζάχαρη στη διατροφή μπορεί να επηρεάσει το εντερικό μικροβίωμα, εκκινώντας μία αλληλουχία γεγονότων που οδηγεί τελικά σε αύξηση του σωματικού βάρους και εμφάνιση προδιαβήτη.
Οι παρατηρήσεις της μελέτης αυτής δημοσιεύτηκαν πριν από λίγες ημέρες στο επιστημονικό περιοδικό Cell και αναδεικνύουν για ακόμα μία φορά τη σημαντικότητα του εντερικού μικροβιώματος στην πρόληψη του μεταβολικού συνδρόμου, του διαβήτη και της παχυσαρκίας.
Η Διατροφή Επηρεάζει το Εντερικό Μικροβίωμα
Η δυτική διατροφή περιλαμβάνει υψηλά λιπαρά και αυξημένη κατανάλωση ζάχαρης. Σήμερα, γνωρίζουμε ότι ο παραπάνω συνδυασμός μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο παχυσαρκίας, διαβήτη και μεταβολικού συνδρόμου, ωστόσο δεν γνωρίζουμε ποιος είναι ο μηχανισμός που επιφέρει τις παραπάνω επιδράσεις.
Το εντερικό μικροβίωμα είναι ένας παράγοντας που επηρεάζεται από τη διατροφή σε όλα τα ζώα, αλλά και τον άνθρωπο, επομένως οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης θέλησαν να εξερευνήσουν τις επιδράσεις της δυτικής δίαιτας στο μικροβίωμα.
Μετά από 4 εβδομάδες δυτικής δίαιτας, τα ποντίκια που εξετάστηκαν στη μελέτη παρουσίασαν διάφορα χαρακτηριστικά του μεταβολικού συνδρόμου, όπως αύξηση του σωματικού βάρους, αντίσταση στην ινσουλίνη και ανοχή στη γλυκόζη. Το μικροβίωμα παρουσίασε επίσης σημαντικές αλλαγές, καθώς ορισμένα βακτήρια μειώθηκαν ενώ άλλα αυξήθηκαν.
Το Μικροβίωμα του Εντέρου Επηρεάζει τα Th17 Κύτταρα
Η μείωση μίας συγκεκριμένης οικογένειας βακτηρίων επηρέασε σημαντικά την υγεία των πειραματοζώων, όπως παρατήρησαν οι επιστήμονες της μελέτης. Ο περιορισμός του πληθυσμού των παραπάνω ωφελίμων βακτηρίων μείωσε τα επίπεδα των Th17 ανοσιακών κυττάρων στο έντερο. Περαιτέρω πειράματα έδειξαν ότι τα κύτταρα αυτά παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη του μεταβολικού συνδρόμου, του διαβήτη και της παχυσαρκίας.
«Τα κύτταρα αυτά παράγουν μόρια που επιβραδύνουν την απορρόφηση των επιβλαβών λιπών από το έντερο, ενώ περιορίζουν και την εντερική φλεγμονή. Ουσιαστικά προστατεύουν την υγεία του εντέρου και δεν επιτρέπουν στον οργανισμό να απορροφήσει παθογόνα λιπίδια», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Ζάχαρη και Λίπη
Εξερευνώντας περισσότερο ποια είναι η ουσία στη δυτική διατροφή που ενοχοποιείται για τις παραπάνω βλάβες, οι επιστήμονες κατέληξαν τελικά στη ζάχαρη.
«Η ζάχαρη είναι η ουσία που καταστρέφει τα παραπάνω ωφέλιμα βακτήρια και επομένως και τα Th17 κύτταρα. Όταν χορηγήσαμε σε ποντίκια μία δίαιτα χωρίς ζάχαρη, αλλά με υψηλή περιεκτικότητα σε λίπη, παρατηρήσαμε ότι η λειτουργία των εντερικών Th17 διατηρήθηκε και τα ποντίκια δεν παρουσίασαν παχυσαρκία, παρά το γεγονός ότι κατανάλωναν τον ίδιο αριθμό θερμίδων», αναφέρει η ομάδα.
Ωστόσο, η αφαίρεση της ζάχαρης από τη διατροφή δεν ήταν εξίσου ωφέλιμη για όλα τα ποντίκια. Στα ποντίκια που δεν είχαν τα βακτήρια που συνδέονται με τα Th17 κύτταρα, δεν παρατηρήθηκαν οφέλη από τον περιορισμό της ζάχαρης στη διατροφή και τα ζώα έγιναν τελικά παχύσαρκα.
«Το παραπάνω γεγονός δείχνει ότι ο περιορισμός της ζάχαρης μπορεί να ωφελήσει μόνο τους ανθρώπους που έχουν τα παραπάνω ωφέλιμα βακτήρια στο έντερό τους», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, ορισμένα προβιοτικά μπορεί να προσφέρουν περισσότερα οφέλη στους ασθενείς. Η χορήγηση των ωφελίμων βακτηρίων σε μορφή προβιοτικών στα πειραματόζωα της έρευνας, επανέφερε τα επίπεδα των Th17 κυττάρων και προστάτευσε από την εμφάνιση παχυσαρκίας, ακόμα και τα ποντίκια που έκαναν διατροφή με υψηλά λιπαρά.
Η χορήγηση Th17 κυττάρων απευθείας στα ποντίκια προσέφερε επίσης σημαντικά οφέλη στα πειραματόζωα. Οι επιστήμονες της μελέτης υποστήριξαν ότι στην πραγματικότητα τα κύτταρα αυτά προσφέρουν οφέλη στην πρόληψη της παχυσαρκίας και όχι τα βακτήρια.
«Η έρευνά μας αποκαλύπτει τη σύνθετη σύνδεση ανάμεσα στη διατροφή, το εντερικό μικροβίωμα και το ανοσοποιητικό σύστημα αναφορικά με τον κίνδυνο παχυσαρκίας, μεταβολικού συνδρόμου και διαβήτη τύπου 2. Είναι σημαντικό να αποφεύγουμε την κατανάλωση ουσιών στη διατροφή μας που μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά τα βακτήρια που βρίσκονται στο έντερο», καταλήγει η μελέτη.
Φωτογραφία: Mikhail Nilov