Οι διαταραχές στο φυσιολογικό πρόγραμμα του ύπνου μπορεί να επηρεάσουν το βιολογικό μας ρολόι αυξάνοντας τον κίνδυνο για διάφορες παθήσεις. Μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται και αρκετές παθήσεις των πνευμόνων. Μία νέα έρευνα από το University of Rochester Medical Center (URMC) έδειξε ότι ένα μόριο που συνδέεται με το βιολογικό ρολόι και λέγεται REV-ERBα, μπορεί να προκαλέσει βλάβες στους πνεύμονες.
Η πνευμονική ίνωση αποτελεί μία σοβαρή διαταραχή που χαρακτηρίζεται από αύξηση του συνδετικού ιστού των πνευμόνων, γεγονός που τελικά μπορεί να επηρεάσει την αναπνοή. Αν και διάφορα φάρμακα μπορεί να περιορίσουν τα συμπτώματα της πνευμονικής ίνωσης, κανένα από αυτά δεν μπορεί να επιδιορθώσεις τις βλάβες που προκαλεί η νόσος.
Η νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature Communications αποκάλυψε ένα μηχανισμό σύνδεσης ανάμεσα στο βιολογικό ρολόι (ή κιρκαδικό ρυθμό) και τις παθήσεις των πνευμόνων. Όπως έδειξαν οι επιστήμονες της μελέτης, η μείωση των επιπέδων της πρωτεΐνης REV-ERBα έχει ως αποτέλεσμα να αυξηθεί η παραγωγή κολλαγόνου και LOX (lysyl oxidase) με αποτέλεσμα να αυξάνεται η ποσότητα του συνδετικού ιστού στους πνεύμονες.
Η επιστημονική ομάδα της έρευνας εξέτασε δείγματα πνευμονικού ιστού από ασθενείς με πνευμονική ίνωση και διαπίστωσε ότι τα επίπεδα της REV-ERBα ήταν πολύ χαμηλά, ενώ αντίθετα υπήρχαν πολύ υψηλά επίπεδα κολλαγόνου και LOX. Σε πειράματα που έκαναν με ποντίκια, οι επιστήμονες επιβεβαίωσαν ότι πράγματι οι βλάβες του πνεύμονα συνήθως συνοδεύονται από μείωση στα επίπεδα της REV-ERBα με παράλληλη αύξηση στα επίπεδα του κολλαγόνου και της LOX.
Καθώς η REV-ERBα αποτελεί πρωτεΐνη του κιρκαδικού ρυθμού, τα επίπεδά της παρουσιάζουν αυξομειώσεις κατά τη διάρκεια της ημέρας, φτάνοντας τη μέγιστη τιμή τους το μεσημέρι και τη χαμηλότερη τα μεσάνυχτα. Εκθέτοντας τα ποντίκια σε διάφορες ουσίες που επηρεάζουν τους πνεύμονες οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι η έκθεση κατά τη διάρκεια της νύχτας προκαλούσε περισσότερες βλάβες στους πνεύμονες σε σχέση με την έκθεση κατά τη διάρκεια της ημέρας.
Σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα, η παρατήρηση αυτή έχει πιθανώς χρησιμότητα για τους εργαζόμενους που έρχονται σε επαφή με επιβλαβείς ουσίες για τους πνεύμονες κατά τη διάρκεια της νύχτας.
«Η έρευνά μας δείχνει ότι ο κίνδυνος πνευμονικής ίνωσης εξ’ αιτίας έκθεσης σε επιβλαβείς ουσίες είναι αυξημένος κατά τη διάρκεια της νύχτας», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Στο επόμενο πείραμά τους, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν γενετικά τροποποιημένα ποντίκια τα οποία παρήγαγαν χαμηλότερες ποσότητες της πρωτεΐνης REV-ERBα. Ακολούθως μόλυναν τα ποντίκια αυτά με τον ιό της γρίπης Α και παρακολούθησαν την πορεία τους για 15 ημέρες. Όπως διαπίστωσε η ομάδα, τα γενετικά τροποποιημένα ποντίκια παρουσίασαν χειρότερα συμπτώματα από τη γρίπη και είχαν περισσότερες βλάβες στους πνεύμονες σε σχέση με τα ποντίκια μίας ομάδας ελέγχου.
«Αυτή τη στιγμή μόλις δύο φάρμακα έχουν εγκριθεί για την αντιμετώπιση της πνευμονικής ίνωσης και κανένα από αυτά δεν μπορεί να θεραπεύσει τη νόσο. Από τα αποτελέσματα της μελέτης μας φαίνεται ότι τα φάρμακα που ενεργοποιούν την πρωτεΐνη REV-ERBα πιθανώς θα πρέπει να εξεταστούν ως θεραπεία για την πνευμονική ίνωση», καταλήγουν οι συγγραφείς.
Φωτογραφία: Black Ice