Μία μεγάλη συστηματική μελέτη και μετα-ανάλυση που δημοσιεύτηκε προσφάτως στο περιοδικό JAMA Internal Medicine αποφάσισε να εξερευνήσει αν τα οφέλη από τις προληπτικές εξετάσεις για τον καρκίνο υπερβαίνουν τους κινδύνους για τους ασθενείς. Συγκεκριμένα, αναλύοντας δεδομένα για περισσότερους από 2 εκατομμύρια ασθενείς, οι επιστήμονες της παραπάνω μελέτης εξέτασαν αν οι προληπτικές εξετάσεις πράγματι παρατείνουν το προσδόκιμο ζωής των ασθενών.
Στα πλαίσια της ανάλυσής τους, οι επιστήμονες εξέτασαν δεδομένα από 18 τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες και διαπίστωσαν ότι μόνο η σιγμοειδοσκόπηση συνδέεται με σημαντικά αυξημένο προσδόκιμο ζωής (110 ημέρες).
Περιορισμένα ή καθόλου οφέλη διαπιστώθηκαν για άλλες εξετάσεις, όπως:
- Η μαστογραφία (0 ημέρες)
- Η εξέταση PSA για τον καρκίνο του προστάτου (37 ημέρες)
- Η κολονοσκόπηση (37 ημέρες)
- Η καλλιέργεια κοπράνων (FOBT) ετησίως ή ανά 2 χρόνια (0 ημέρες)
Η αξονική ακτινογραφία για τον καρκίνο του πνεύμονα συνδέθηκε με αυξημένο προσδόκιμο ζωής κατά 107 ημέρες, όπως υποστήριξαν οι συγγραφείς.
Στη συστηματική μελέτη και μετα-ανάλυση που έκανε η ομάδα εξετάστηκαν δεδομένα από 4 τυχαιοποιημένες ελεγχόμενες μελέτες για τη σιγμοειδοσκόπηση, 4 μελέτες για την καλλιέργεια κοπράνων για τον καρκίνο του παχέος εντέρου, 4 μελέτες για το PSA στον καρκίνο του προστάτου, 3 μελέτες για την αξονική τομογραφία στον καρκίνο του πνεύμονα και πρώην και νυν καπνιστές, 2 μελέτες για τη μαστογραφία στον καρκίνο του μαστού και 1 μελέτη για την κολονοσκόπηση στον καρκίνο του παχέος εντέρου.
Σύμφωνα με την ομάδα, αν και για τις 5 από τις 6 παραπάνω εξετάσεις δεν παρατηρήθηκαν σημαντικά οφέλη αναφορικά με το προσδόκιμο ζωής των ασθενών, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν ασθενείς που θα έχουν οφέλη από τις προληπτικές εξετάσεις.
«Προφανώς, σε ορισμένους ασθενείς οι παραπάνω εξετάσεις μπορεί να ανιχνεύσουν εγκαίρως τον καρκίνο σε στάδιο που μπορεί να αντιμετωπιστεί. Αυτό παρατείνει σημαντικά το προσδόκιμο ζωής των ασθενών συγκριτικά με τη διάγνωση του καρκίνου σε αργότερο στάδιο, όταν πλέον οι θεραπευτικές επιλογές είναι περιορισμένες», υποστηρίζουν οι συγγραφείς.
Εξηγώντας τα αποτελέσματα της μελέτης, οι επιστήμονες υποστήριξαν ότι αν και ορισμένοι ασθενείς παρατείνουν το προσδόκιμο ζωής τους με τις προληπτικές εξετάσεις, σε άλλους οι τελευταίες μπορεί να μειώσουν το προσδόκιμο εξ’ αιτίας των επιπλοκών από τις εξετάσεις ή της λανθασμένης χορήγησης θεραπείας από ψευδώς θετικές διαγνώσεις.
«Συχνά, οι οδηγίες σχετικά με τις προληπτικές εξετάσεις για τον καρκίνο εκδίδονται από φορείς που έχουν οικονομικό όφελος από την αύξηση του αριθμού των προληπτικών εξετάσεων. Η πρότασή μας είναι να αναθεωρηθούν οι παρούσες οδηγίες για τις προληπτικές εξετάσεις και να εκδοθούν νέες οδηγίες από ανεξάρτητους φορείς», καταλήγουν οι συγγραφείς της ανάλυσης.
Φωτογραφία: Ivan Samkov