Η ωκυτοκίνη είναι σήμερα περισσότερο γνωστή ως η ορμόνη που δημιουργεί το αίσθημα ευφορίας κατά την άσκηση ή τον έρωτα και χαρακτηρίζεται από αρκετούς ως «η ορμόνη της αγάπης». Ωστόσο, η ορμόνη αυτή έχει αρκετές άλλες λειτουργίες στον οργανισμό, τόσο στις γυναίκες όσο και στους άνδρες.
Μία νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε πριν από λίγες ημέρες έδειξε ότι η ωκυτοκίνη έχει μία ακόμα λειτουργία, η οποία ήταν άγνωστη μέχρι σήμερα. Συγκεκριμένα, όπως έδειξε η επιστημονική ομάδα της έρευνας, η παρουσία της ορμόνης επάγει τη μετανάστευση κυττάρων από το επικάρδιο στο μυοκάρδιο, όπου τα κύτταρα αυτά ωριμάζουν σε καρδιομυοκύτταρα. Η ανακάλυψη αυτή έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς μία μέρα θα μπορούσε ίσως να χρησιμοποιηθεί για την αναγέννηση των καρδιακών ιστών μετά από ένα έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Frontiers in Cell and Developmental Biology.
«Στην έρευνά μας δείξαμε ότι η ωκυτοκίνη, γνωστή και ως ορμόνη της αγάπης, μπορεί να ενεργοποιήσει τους μηχανισμούς επιδιόρθωσης της καρδιάς σε καλλιέργειες κυττάρων, γεγονός που ανοίγει το δρόμο για την ανάπτυξη θεραπειών που θα χρησιμοποιούν τον παραπάνω μηχανισμό», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Τα Βλαστοκύτταρα Μπορούν να Αναπληρώσουν τα Καρδιομυοκύτταρα
Τυπικά, αρκετά καρδιομυοκύτταρα καταστρέφονται σε ένα έμφραγμα του μυοκαρδίου. Καθώς τα κύτταρα αυτά είναι ιδιαίτερα εξειδικευμένα, είναι δύσκολο να αναπληρωθούν. Ωστόσο, προηγούμενες μελέτες έδειξαν ότι μία συγκεκριμένη ομάδα κυττάρων στο επικάρδιο μπορεί να τροποποιηθεί έτσι ώστε να αναπληρώσει όχι μόνο τα καρδιομυοκύτταρα, αλλά και άλλα είδη καρδιακών κυττάρων.
Δυστυχώς, υπό φυσιολογικές συνθήκες, η παραγωγή των παραπάνω κυττάρων είναι πολύ περιορισμένη προκειμένου να αναπληρωθούν τα κύτταρα που καταστρέφονται σε ένα έμφραγμα του μυοκαρδίου.
Τι Έδειξαν Πειράματα σε Ζεβρόψαρα
Η επιστημονική ομάδα της παρούσας μελέτης ασχολήθηκε αρχικά με ένα είδος ψαριού το οποίο είναι γνωστό για την ικανότητά του να αναγεννά διάφορα όργανα, μεταξύ των οποίων και ο εγκέφαλος. Τα ζώα αυτά δεν παρουσιάζουν εμφράγματα του μυοκαρδίου, ωστόσο συχνά δέχονται επιθέσεις από άλλα ζώα, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν σημαντικές βλάβες σε διάφορα όργανα του ψαριού αυτού. Το ζεβρόψαρο, ωστόσο, μπορεί να αναπληρώσει πλήρως τα όργανα που καταστρέφονται από τους παραπάνω κυνηγούς. Τα κύτταρα που βρίσκονται στο επικάρδιο παίζουν κεντρικό ρόλο για την επιδιόρθωση της καρδιάς στα ζώα αυτά. Η ενεργοποίηση των κυττάρων αυτών γίνεται μέσω της ωκυτοκίνης.
Στα πλαίσια των πειραμάτων τους, οι επιστήμονες της μελέτης εξέτασαν ζεβρόψαρα και παρατήρησαν ότι εντός τριών ημερών από τις βλάβες στην καρδιά, η έκφραση της ωκυτοκίνης στον εγκέφαλο αυξάνεται σχεδόν κατά 20 φορές στα ψάρια αυτά. Ακολούθως η ωκυτοκίνη ταξιδεύει στο επικάρδιο και προσδένεται στον υποδοχέα της, γεγονός που επάγει την ωρίμανση των κυττάρων σε βλαστοκύτταρα. Τα νέα αυτά κύτταρα ταξιδεύουν στον μυοκάρδιο, όπου εξελίσσονται σε καρδιομυοκύτταρα, αγγεία ή άλλα καρδιακά κύτταρα.
Αντίστοιχες Επιδράσεις και στα Κύτταρα του Ανθρώπου
Στα επόμενα πειράματά τους οι επιστήμονες εξέτασαν καλλιέργειες από ανθρώπινα κύτταρα και έδειξαν ότι η ορμόνη έχει παρόμοιες δράσεις και στον άνθρωπο. Μάλιστα, εξέτασαν και 14 άλλες ορμόνες με παρόμοια δράση, ωστόσο καμία από αυτές δεν ήταν εξίσου αποτελεσματική με την ωκυτοκίνη στη διόρθωση των καρδιακών βλαβών.
«Τα αποτελέσματα της μελέτης μας δείχνουν ότι η ωκυτοκίνη εμπλέκεται στην ωρίμανση των κυττάρων του επικαρδίου και τη μετανάστευσή τους στο μυοκάρδιο. Η ορμόνη χρησιμοποιείται σήμερα για αρκετές ενδείξεις, επομένως δεν θεωρούμε απίθανο ότι στο μέλλον θα έχει ίσως χρησιμότητα και στην αντιμετώπιση των βλαβών από ένα έμφραγμα του μυοκαρδίου. Ακόμα κι αν η αναπλήρωση των κυττάρων του μυοκαρδίου είναι μερική, αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τους ασθενείς», αναφέρουν οι επιστήμονες της μελέτης.
Μετά την ολοκλήρωση των προκλινικών δοκιμών σε πειραματόζωα, η ομάδα σκοπεύει να ξεκινήσει και κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους εθελοντές όπου θα εξεταστεί η χρησιμότητα της ωκυτοκίνης σε ασθενείς με ιστορικό εμφράγματος.
Φωτογραφία: Karolina Grabowska