Οι δοκιμές ενός νέου φαρμάκου για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας έδειξαν ότι το τελευταίο μπορεί να μειώσει το σωματικό λίπος πειραματοζώων χωρίς να επηρεάσει την όρεξή τους. Μάλιστα, τα ποντίκια που εξετάστηκαν στη μελέτη έκαναν διατροφή πλούσια σε λιπαρά κατά τη διάρκεια της θεραπείας με το φάρμακο και παρ’ όλ’ αυτά έχασαν βάρος.
Αν το φάρμακο αυτό αποδειχθεί αποτελεσματικό και στον άνθρωπο τότε θα φέρει επανάσταση στην αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.
Το νέο αυτό φάρμακο στοχεύει ένα συγκεκριμένο ένζυμο που βρίσκεται στα αστροκύτταρα, μία ομάδα εγκεφαλικών κυττάρων. Το ένζυμο αυτό ρυθμίζει το σωματικό βάρος μέσω της δράσης του σε μία χαρακτηριστική ομάδα νευρώνων, όπως υποστηρίζει η νέα μελέτη.
«Όλα τα προηγούμενα φάρμακα για την παχυσαρκία που είχαν ως στόχο τον υποθάλαμο είχαν σκοπό να περιορίσουν την όρεξη. Το φάρμακο που ανέπτυξε η ομάδα μας στοχεύει μη νευρωνικά αστροκύτταρα τα οποία ενοχοποιούνται για την εμφάνιση της παχυσαρκίας», υποστηρίζουν οι συγγραφείς.
Σήμερα είναι γνωστό ότι ο υποθάλαμος ρυθμίζει την ισορροπία ανάμεσα στην κατανάλωση και την καύση των θερμίδων. Γνωρίζουμε επίσης ότι οι νευρώνες στην περιοχή του υποθαλάμου συνδέονται με τα επίπεδα του λιπώδους ιστούς και ρυθμίζουν το μεταβολισμό των λιπών, ωστόσο ο μηχανισμός των παραπάνω δράσεων δεν έχει αποσαφηνιστεί πλήρως.
Εξετάζοντας ένα μοντέλο ποντικών που έκαναν δίαιτα με υψηλά λιπαρά, οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης διαπίστωσαν ότι η δραστηριότητα των νευρώνων GABRA5 ήταν σημαντικά μειωμένη. Κατά συνέπεια, η ομάδα αποφάσισε να εξερευνήσει αν η λειτουργία των νευρώνων αυτών μπορεί να επηρεάσει το σωματικό βάρος.
Μέσω μίας σειράς πειραμάτων, οι επιστήμονες έδειξαν ότι η μείωση της δραστηριότητας των παραπάνω νευρώνων μπορεί να προκαλέσει παχυσαρκία μέσω αύξησης του φαιού λίπους και μείωσης της καύσεων από το καφέ λίπος.
Αντιθέτως, η ενίσχυση της λειτουργίας των νευρώνων αυτών περιόρισε σημαντικά το σωματικό βάρος σε ποντίκια με παχυσαρκία, αναδεικνύοντας έτσι το σημαντικό ρόλο των παραπάνω νευρώνων.
Στη συνέχεια, η ομάδα παρατήρησε ότι η δραστηριότητα των GABRA5 ρυθμίζεται από τα αστροκύτταρα. Τα τελευταία απελευθερώνουν φυσιολογικά χημικές ουσίες οι οποίες προστατεύουν τους νευρώνες από τις βλάβες στο ενδεχόμενο ενός τραυματισμού.
Η ομάδα διαπίστωσε επίσης ότι τα αντιδραστικά αστροκύτταρα είναι αυξημένα στα ποντίκια με παχυσαρκία συγκριτικά με αυτά που έχουν φυσιολογικό βάρος. Τα αστροκύτταρα αυτά εκφράζουν ένα ένζυμο που λέγεται MAOB, το οποίο παράγει ένα νευροδιαβιβαστή που λέγεται GABA. Η αύξηση στα επίπεδα του GABA είναι αυτή που επιβραδύνει τη λειτουργία των νευρώνων GABRA5, γεγονός που τελικά οδηγεί σε εμφάνιση παχυσαρκίας.
Από τα παραπάνω, οι επιστήμονες της μελέτης θεώρησαν ότι ο αποκλεισμός της παραγωγής του GABA από τα αστροκύτταρα μπορεί να αποτελεί ένα καλό στόχο για την ανάπτυξη φαρμάκων για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας.
Το νέο φάρμακο που ανέπτυξε η ομάδα λέγεται KDS2010 αναστέλλει την παραγωγή του του ενζύμου MAOB στα αντιδραστικά αστροκύτταρα, περιορίζοντας έτσι την παραγωγή του GABA. Ως αποτέλεσμα, οι νευρώνες GABRA5 μπορούν να λειτουργήσουν φυσιολογικά και να περιορίσουν το σωματικό βάρος.
Η θεραπεία με το παραπάνω φάρμακο είχε εντυπωσιακά αποτελέσματα στα ποντίκια με παχυσαρκία, καθώς κατάφερε να αυξήσει το μεταβολισμό των λιπών και να περιορίσει το σωματικό λίπος, ακόμα και όταν τα ποντίκια έκαναν δίαιτες πλούσια σε λιπαρά.
Ένας περιορισμός της έρευνας ήταν ότι εξέτασε το φάρμακο μόνο σε αρσενικά ποντίκια. Αυτή τη στιγμή πάντως, έχει ξεκινήσει ήδη μία κλινική δοκιμή φάσης 1 η οποία εξετάζει την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου σε ανθρώπους εθελοντές και των δύο φύλων.
Τα αποτελέσματα από τις μελέτες του φαρμάκου σε πειραματόζωα έχουν δημοσιευτεί στο περιοδικό Nature Metabolism.
Φωτογραφία: Karolina Grabowska