Μυαλγίες από τις Στατίνες: Μύθος ή Πραγματικότητα;

Εδώ και περισσότερα από 20 χρόνια χρησιμοποιούμε ευρέως στατίνες, μία κατηγορία φαρμάκων που μειώνει τη χοληστερόλη, για την πρόληψη και θεραπεία της καρδιαγγειακής νόσου. Ωστόσο, σύμφωνα με στατιστικά δεδομένα, το 50% των ασθενών στους οποίους χορηγούνται τα παραπάνω φάρμακα, σταματούν τη λήψη τους μέσα σε 1 ή 2 χρόνια. Το παραπάνω φαινόμενο αποδίδεται σε διάφορους λόγους, ωστόσο ένας μεγάλος αριθμός ασθενών σταματά τα φάρμακα εξ’αιτίας ανεπιθυμήτων ενεργειών, όπως οι μυαλγίες. Άλλοι αποφεύγουν εντελώς τις στατίνες, καθώς ανησυχούν για τις ανεπιθύμητες ενέργειές τους.

Αν και τα συμπτώματα από τους μύες είναι μία συχνή ανεπιθύμητη ενέργεια των στατινών, οι σοβαρές επιπλοκές (ραβδομυόλυση) είναι ιδιαίτερα σπάνιες. Στους ασθενείς που εμφανίζονται ήπια συμπτώματα που σχετίζονται με τους μύες μετά τη λήψη των στατινών, τα προβλήματα αυτά μπορούν να αντιμετωπιστούν με αλλαγή της στατίνης ή μείωση της δόσης της.

Τι είναι η ραβδομυόλυση;

Η ραβδομυόλυση είναι μία δυνητικά σοβαρή μορφή μυϊκής νόσου που εμφανίζεται όταν διασπώνται οι ιστοί των μυών και τα προϊόντα της διάσπασης των μυϊκών ινών απελευθερώνονται στο αίμα. Οι ουσίες αυτές μπορεί να προκαλέσουν βλάβες στους νεφρούς και, σε ορισμένες περιπτώσεις, να προκαλέσουν νεφρική ανεπάρκεια. Τα συμπτώματα της ραβδομυόλυσης περιλαμβάνουν μυαλγίες, αδυναμία και καφέ χρώση των ούρων.

Η ραβδομυόλυση μπορεί να αποδίδεται σε διάφορα αίτια, όπως μυϊκούς τραυματισμούς, πολύ έντονη άσκηση, ορισμένες λοιμώξεις, καθώς και φάρμακα (όπως οι στατίνες). Σύμφωνα με δεδομένα από το FDA των ΗΠΑ, η συχνότητα της ραβδομυόλυσης που σχετίζεται με λήψη στατινών είναι χαμηλότερη από 13 περιστατικά ανά 1.000.000 ασθενείς. Η λήψη των στατινών σε συνδυασμό με άλλα φάρμακα που αποδομούνται από το ήπαρ, όπως ορισμένα αντιβιοτικά, φάρμακα για τον HIV ή άλλα φάρμακα για τον περιορισμό των λιπιδίων, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο της σπάνιας αυτής επιπλοκής.

Πόσο Συχνή είναι η Μυαλγία από τις Στατίνες;

Οι μυαλγίες και η αδυναμία που εμφανίζεται στους ασθενείς που λαμβάνουν στατίνες αναφέρονται ως μυαλγίες σχετιζόμενες με τις στατίνες. Η πραγματική συχνότητα της ανεπιθύμητης αυτής ενέργειας ωστόσο είναι δύσκολο να προσδιοριστεί. Σε τυχαιοποιημένες έρευνες ασθενών που λάμβαναν στατίνες ή placebo, σχεδόν το 5-7% σε καθεμία από τις παραπάνω ομάδες ανέφερε ότι παρουσίασε μυαλγίες. Οι παραπάνω τυχαιοποιημένες, τυφλές μελέτες περιελάμβαναν περισσότερα από 170.000 άτομα τα οποία εξετάστηκαν για μερικά χρόνια. Ωστόσο, στις μελέτες παρατήρησης και στον πραγματικό κόσμο (δηλαδή στις κλινικές και στα γραφεία των γιατρών), τα ποσοστά των ασθενών που αναφέρουν μυαλγίες κατά τη διάρκεια της θεραπείας με στατίνες είναι υψηλότερα και κυμαίνονται από 10% μέχρι 29%.

Τα αίτια της διαφοροποίησης στα παραπάνω ποσοστά είναι άγνωστα. Μία θεωρία είναι ότι οι εθελοντές των διαφόρων ερευνών διαφέρουν από τους ασθενείς που επιλέγουν να μην λάβουν μέρος σε μία έρευνα. Επίσης, οι ασθενείς που λαμβάνουν στατίνες μπορεί να έχουν και άλλα συνοδά νοσήματα που προκαλούν μυαλγίες, όπως η παχυσαρκία, οι αρθρίτιδες ή η γήρανση.

Το Φαινόμενο Nocebo

Μία άλλη πιθανή εξήγηση του παραπάνω φαινομένου είναι το φαινόμενο nocebo (ουσιαστικά το αντίθετο του φαινομένου placebo). Το φαινόμενο nocebo αναφέρεται ουσιαστικά στο γεγονός ότι κάποιος παρουσιάζει ανεπιθύμητες ενέργειες από ένα φάρμακο, απλά και μόνο επειδή περιμένει ότι θα εμφανιστούν ανεπιθύμητες ενέργειες. Αρκετοί παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν την αντίληψη αυτή, όπως για παράδειγμα οι ανεπιθύμητες ενέργειες που αναγράφονται στη συσκευασία του φαρμάκου, μία εμπειρία ενός φίλου ή συγγενή που λάμβανε το φάρμακο ή ένα άρθρο από το Διαδίκτυο για τις «ανεπιθύμητες ενέργειες των στατινών».

Το φαινόμενο nocebo σχετικά με τις ανεπιθύμητες ενέργειες των στατινών αποτελεί πραγματικότητα και έχει επιβεβαιωθεί από διάφορες έρευνες. Σε μία μελέτη που εξέτασε δύο στατίνες (την εβολοκουμάμπη και την εζετιμίμπη), οι ερευνητές εξέτασαν 500 εθελοντές με ιστορικό δυσανεξίας στις στατίνες. Οι εθελοντές χωρίστηκαν σε δύο ομάδες εκ των οποίων η πρώτη έλαβε στατίνες και η δεύτερη έλαβε placebo για 10 εβδομάδες. Στη συνέχεια, για τις επόμενες 10 εβδομάδες, η πρώτη ομάδα έλαβε placebo, ενώ η δεύτερη έλαβε στατίνες. Ο σκοπός της έρευνας ήταν να επιβεβαιώσει ότι οι εθελοντές είχαν όντως δυσανεξία στις στατίνες.

Μόλις το 43% των εθελοντών είχαν τελικά δυσανεξία στις στατίνες, δηλαδή παρουσίαζαν συμπτώματα από τους μύες μόνο κατά τη διάρκεια λήψης του φαρμάκου και όχι όταν έπαιρναν placebo. Ορισμένοι δεν παρουσίασαν συμπτώματα σε κανένα διάστημα της έρευνας, ενώ άλλοι παρουσίασαν συμπτώματα μόνο όταν έπαιρναν placebo ή και στις δύο θεραπείες.

Πραγματική Δυσανεξία;

Τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι αρκετοί ασθενείς πιστεύουν λανθασμένα ότι έχουν δυσανεξία στις στατίνες. Επιβεβαιώνουν επίσης ότι ορισμένοι ασθενείς έχουν πραγματικά δυσανεξία. Αν παρουσιάσετε μυαλγίες κατά τη διάρκεια λήψης των στατινών, υπάρχει τρόπος να γνωρίζετε αν είναι απόρροια του φαρμάκου; Οι στατίνες μπορεί να ενοχοποιούνται αν η μυαλγία:

  • Είναι πρόσφατη: Ξεκίνησε δηλαδή μερικές εβδομάδες μετά την έναρξη της θεραπείας με στατίνες.
  • Δεν προϋπήρχε της θεραπείας με στατίνες.
  • Είναι συμμετρική: Δηλαδή επηρεάζει και τις δύο πλευρές του σώματος (αν για παράδειγμα η μυαλγία εντοπίζεται στο ένα από τα δύο πόδια υπάρχει μικρή πιθανότητα να αποδίδεται στις στατίνες).
  • Είναι ανεξήγητη: Δεν υπάρχει δηλαδή κάποιο προφανές αίτιο για τη μυαλγία ή την αδυναμία, όπως για παράδειγμα η κούραση ή κάποιος τραυματισμός.

Αν υποπτεύεστε ότι οι μυαλγίες σας αποδίδονται στη θεραπεία με στατίνες, απευθυνθείτε στον γιατρό σας. Αυτός μπορεί να σας καθοδηγήσει κατάλληλα στην αντιμετώπισή τους προσαρμόζοντας τη δόση ή αλλάζοντας το φάρμακο. Οι στατίνες είναι φάρμακα που έχουν βοηθήσει εκατομμύρια ασθενείς στην πρόληψη και τη θεραπεία της καρδιαγγειακής νόσου και δεν πρέπει να διακόπτονται αν δεν υπάρχει σοβαρός λόγος.

Βιβλιογραφία: Harvard Health

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα