Τα μικροπλαστικά, δηλαδή τα μικροσκοπικά σωματίδια πλαστικού που βρίσκονται σήμερα στο περιβάλλον, αλλά και σε αρκετά προϊόντα που καταναλώνουμε τακτικά, φαίνεται ότι είναι ιδιαίτερα απειλητικά για την υγεία μας, όπως υποστηρίζει μία νέα μελέτη που δημοσιεύτηκε προσφάτως στο περιοδικό Nanomedicine.
Οι επιστήμονες της μελέτης αυτής χρησιμοποίησαν εντερικά οργανοειδή, δηλαδή δομές που προσομοιάζουν το έντερο του ανθρώπου, για να εκτιμήσουν ποιες είναι οι επιδράσεις των μικροπλαστικών σε αυτό το όργανο. Όπως παρατήρησαν, τα μικροπλαστικά επάγουν μία σειρά φλεγμονώδεις διαδικασίες, μεταξύ των οποίων και η απελευθέρωση κυτταροκινών που συνδέονται με τις φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου.
Σήμερα, δεδομένα έχουν δείξει ότι ο μέσος άνθρωπος καταναλώνει περίπου 74.000 σωματίδια μικροπλαστικών ετησίως. Ωστόσο, οι επιδράσεις των σωματιδίων αυτών στην υγεία μας δεν έχουν προσδιοριστεί, κυρίως λόγω της απουσίας μίας ομάδας ελέγχου που δεν έχει εκτεθεί σε μικροπλαστικά.
Προκειμένου να ξεπεράσουν το παραπάνω πρόβλημα και να απαντήσουν τα ερωτήματα σχετικά με τα σωματίδια αυτά και τις επιδράσεις τους στην υγεία, οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν οργανοειδή. Η προσέγγιση αυτή επέτρεψε στην ομάδα να παρατηρήσει την απορρόφηση διαφορετικού μεγέθους μικροπλαστικών από διάφορα κύτταρα στα οργανοειδή.
Όπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες, τα ενδοθηλιακά κύτταρα του εντέρου ήταν αυτά που απορροφούσαν τα περισσότερα νανοπλαστικά, ενώ ένα συγκεκριμένο είδος ανοσιακών κυττάρων του εντέρου γνωστά ως Μ κύτταρα (microfold cells) απορροφούσαν μεγαλύτερα σωματίδια τα οποία και μετέφεραν σε διάφορους εντερικούς ιστούς.
Από τα πειράματα που έκαναν οι επιστήμονες διαπιστώθηκε ότι τα μικροπλαστικά προκαλούσαν βλάβες στο έντερο μόνο όταν υπήρχαν Μ κύτταρα.
Η επιστημονική ομάδα παρατήρησε επίσης ότι τα υψηλά επίπεδα νανοπλαστικών ήταν ικανά να προκαλέσουν απελευθέρωση φλεγμονωδών κυτταροκινών από τα οργανοειδή. Αν και οι κυτταροκίνες αποτελούν κομμάτι της φυσιολογικής ανοσιακής απόκρισης, η υπερβολική αύξηση των επιπέδων τους έχει συνδεθεί με παθήσεις όπως η νόσος του Crohn και η ελκώδης κολίτιδα.
Από τις παρατηρήσεις της μελέτης φαίνεται ότι τα μικροπλαστικά μπορεί να προκαλέσουν βλάβες στο έντερο, αυξάνοντας τον κίνδυνο για παθήσεις όπως οι φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου.
Καταλήγοντας, η ομάδα της μελέτης υποστήριξε ότι είναι απαραίτητο να γίνουν και νέες μελέτες οι οποίες θα εξερευνήσουν τις επιδράσεις διαφόρων ειδών μικροπλαστικών στο έντερο. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η παρούσα μελέτη έδειξε ότι τα οργανοειδή είναι ίσως ένας τρόπος για να εκτιμήσουμε καλύτερα τις επιδράσεις των μικροπλαστικών στην υγεία, ιδιαίτερα όταν δεν έχουμε καλές ομάδες ελέγχου.
Φωτογραφία: Chokniti Khongchum