Τα τελευταία χρόνια, η αλματώδης πρόοδος της ιατρικής και της φαρμακολογίας, η καλύτερη διατροφή και οι εξελίξεις στη δημόσια υγεία, έχουν οδηγήσει σε βελτίωση της υγείας του παγκοσμίου πληθυσμού. Τα παραπάνω ωστόσο, έχουν ένα μεγάλο κόστος. Σύμφωνα με τους επιστήμονες ζούμε στη σκιά μία επερχόμενης πανδημίας από νευρολογικές παθήσεις που σχετίζονται με την ηλικία, όπως η νόσος του Parkinson, οι οποίες σύντομα θα δημιουργήσουν τις συνθήκες για μία μεγάλη ιατρική πρόκληση χωρίς προηγούμενο.
«Μέχρι το 2040, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε μία πανδημία η οποία θα έχει μεγάλο κοινωνικό και οικονομικό κόστος και θα ταλαιπωρήσει ένα μεγάλο κομμάτι του πληθυσμού», είπε ο Πάτριν Μπρούντιν από το Journal of Parkinson’s Disease.
Μία δημοσίευση του Μπρούντιν υπογραμμίζει ότι τα περιστατικά της νόσου του Parkinson αναμένεται να διπλασιαστούν ή ακόμα και να τριπλασιαστούν μέσα στα επόμενα 20 χρόνια.
Το πρόβλημα δεν περιορίζεται στη νόσο του Parkinson. Η άνοια, στην οποία συμπεριλαμβάνεται και η νόσος Alzheimer, αναμένεται επίσης να παρουσιάσει σημαντική αύξηση λόγω της γήρανσης του πληθυσμού. Σήμερα, όλο και περισσότερα άτομα φτάνουν σε ηλικίες που στο παρελθόν θεωρούσαμε απρόσιτες.
Ένα σημαντικό κομμάτι του προβλήματος είναι ότι δεν γνωρίζουμε πόσες είναι οι νευρολογικές παθήσεις που εμφανίζονται λόγω της ηλικίας.
Η νόσος του Parkinson είναι γνωστή από τις αρχές του 19ου αιώνα. Το 1817, ένας βρετανός χειρουργός, ο Τζέιμς Πάρκινσον περιέγραψε τα χαρακτηριστικά της εκφυλιστικής νόσου στο σύγγραμά του με τίτλο «An Essay on the Shaking Palsy».
Σήμερα, τα συμπτώματα που περιέγραψε ο Πάρκινσον, δηλαδή ο τρόμος, η δυσκινησία, η δυσκαμψία και οι αλλαγές στη διάθεση, έχουν συνδεθεί με την απώλεια των ιστών που παράγουν ντοπαμίνη στα κέντρα του εγκεφάλου που παράγουν νροπαμίνη και λέγονται βασικά γάγγλια.
Το 2016, 1.6 εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως έσπασχαν από νόσο του Parkinson, αριθμός διπλάσιος από τον αντίστοιχο αριθμών ασθενών του 1990.
Αν και η μειωμένη παραγωγή ντοπαμίνης δεν είναι θανατηφόρος, η συνολική απώλεια λειτουργικότητας, όταν συνδυαστεί με την γήρανση περιορίζει τη διάρκεια ζωής σε 7-14 χρόνια μετά τη διάγνωση της νόσου.
Σήμερα, σχεδόν 200.000 άτομα πεθαίνουν πρόωρα κάθε χρόνο εξ’αιτίας της νόσου.
Οι επιστήμονες εκτιμούν ότι σε 20 χρόνια, ο αριθμός των ασθενών με νόσο του Parkinson θα προσεγγίζει τα 12 εκατομμύρια. Αν αναλογιστούμε ότι η νόσος του Parkinson ξεκινά μάλλον από αλλαγές στο εντερικό μικροβίωμα οι οποίες προκαλούνται από τη διατροφή αλλά και διάφορες ουσίες στο περιβάλλον μας, ο αριθμός αυτός μπορεί να είναι ακόμα μεγαλύτερος.
Υπάρχει ένας ακόμα παράγοντας ο οποίος μπορεί να αυξήσει περαιτέρω τον αριθμό των ασθενών και να ξεπεράσει τα 17 εκατομμύρια.
Πριν από περίπου 50 χρόνια, οι ερευνητές παρατήρησαν μία σύνδεση μεταξύ του καπνίσματος και της νόσου του Parkinson. Σήμερα, η σχέση αυτή έχει εξερευνηθεί περισσότερο και διάφορες έρευνες έχουν δείξει ότι οι χρόνιοι καπνιστές έχουν σχεδόν 40% μειωμένο κίνδυνο να εμφανίσουν νόσο του Parkinson.
Ο ακριβής μηχανισμός της συσχέτισης δεν είναι γνωστός και, αν λάβουμε υπόψη μας το μεγάλο εύρος των κινδύνων που συνοδεύουν το κάπνισμα, προφανώς δεν πρέπει να ξεκινήσει κάποιος το κάπνισμα με τη θεωρία ότι υπάρχει σχέση αιτίας-αποτελέσματος.
Εκτός από το κάπνισμα, η ερευνητική ομάδα υπογράμμισε επίσης τον σημαντικό κίνδυνο από τους περιβαλλοντικούς παράγοντες, όπως τους ρύπους των εργοστασίων, τους οποίους θεώρησε ως έναν από τους κύριους αιτιολογικούς παράγοντες για τη νόσο.
Αν και τα παραπάνω, σύμφωνα με ους ερευνητές, σίγουρα δεν προκαλούν αισιοδοξία, δίνουν το έναυσμα για να ασχοληθούμε άμεσα με την αντιμετώπιση του σοβαρού αυτού ζητήματος.
«Τον προηγούμενο αιώνα καταφέραμε να αντιμετωπίσουμε επιτυχώς πανδημίες όπως η πολιομυελίτιδα, ο καρκίνος του μαστού και ο ιός του HIV, σε διάφορους βαθμούς», είπε ο νευρολόγος Ρέι Ντόρσεϊ από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου του Rochester.
«Το κεντρικό κομμάτι στην επιτυχία των παραπάνω ήταν η συλλογική προσπάθεια».
Ο Ντόρσεϊ και η ομάδα του τονίζουν ότι πρέπει να γίνουν άμεσα προσπάθειες για να αναπτυχθούν νέοι μέθοδοι πρόληψης και αντιμετώπισης της νόσου του Parkinson, καθώς η πανδημία δεν είναι αδύνατο να αποφευχθεί.
Σίγουρα χρειάζεται προσπάθεια, ωστόσο ο στόχος δεν είναι ανέφικτος.
Η μελέτη δημοσιεύτηκε στο Journal of Parkinson’s Disease.