Οι περισσότεροι από εμάς μπορεί να έχουμε ακούσει ότι τα φάρμακα για την κατάθλιψη χρειάζονται κάποιο χρόνο μέχρι να αρχίσουν να βελτιώνουν τη διάθεση. Μία νέα έρευνα που παρουσιάστηκε πριν από λίγες ημέρες στο ετήσιο συνέδριο του European College of Neuropsychopharmacology προσπάθησε να εξηγήσει το παραπάνω φαινόμενο, αποκαλύπτοντας παράλληλα διάφορους μηχανισμούς σχετικά με τη δράση των αντικαταθλιπτικών φαρμάκων.
Σήμερα, μία από τις πλέον δημοφιλείς κατηγορίες φαρμάκων για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης είναι οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης της σεροτονίνης (SSRI). Τα φάρμακα αυτά, αν και έχουν υψηλή αποτελεσματικότητα, χρειάζονται μερικές εβδομάδες μέχρι να αρχίσουν να επηρεάζουν τα συμπτώματα των ασθενών. Οι συγγραφείς της έρευνας που παρουσιάστηκε στο ECNP αποφάσισαν να κάνουν μία τυχαιοποιημένη, διπλά τυφλή ελεγχόμενη μελέτη με σκοπό να εξερευνήσουν τις διαφορές των νευρωνικών συνάψεων και πως αυτές συνδέονται με τη λήψη αντικαταθλιπτικών φαρμάκων και τη διάρκεια της θεραπείας.
Στην έρευνα εξετάστηκαν συνολικά 32 εθελοντές που χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα έλαβε καθημερινά 20mg εσιταλοπράμης, ενώ η δεύτερη εβδομάδα έπαιρνε placebo. Σε περίπου 3-5 εβδομάδες μετά την αρχή της θεραπείας οι εθελοντές έκαναν PET scan προκειμένου να εκτιμηθούν τα επίπεδα της γλυκοπρωτεΐνης 2Α στον εγκέφαλο. Όσο υψηλότερα είναι τα επίπεδα της παραπάνω πρωτεΐνης, τόσο περισσότερες είναι οι νευρωνικές συνάψεις στον εγκέφαλο.
«Όπως παρατηρήσαμε, στους ασθενείς που έπαιρναν SSRI ο αριθμός των συνάψεων αυξανόταν σταδιακά σε διάφορες περιοχές του εγκεφάλου, κάτι που δεν παρατηρήθηκε στους ασθενείς που έπαιρναν placebo», αναφέρουν οι επιστήμονες της μελέτης.
Οι δύο περιοχές στις οποίες παρατηρήθηκε η μεγαλύτερη αύξηση ήταν ο νεοφλοιός και ο ιππόκαμπος. Ο νεοφλοιός αποτελεί περίπου το 50% του συνολικού όγκου του εγκεφάλου και εμπλέκεται σε αρκετές διεργασίας μεταξύ ων οποίων οι αισθήσεις, τα συναισθήματα και οι γνωστικές λειτουργίες. Ο ιππόκαμπος με τη σειρά του παίζει σημαντικό ρόλο στη μνήμη και στη μάθηση.
«Οι παρατηρήσεις της μελέτης μας πρακτικά δείχνουν δύο πράγματα. Πρώτον, αποδεικνύουν ότι τα SSRI αυξάνουν τις συνάψεις στις περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στην κατάθλιψη. Δεύτερον, όπως φαίνεται, χρειάζονται μερικές εβδομάδες μέχρι να αρχίσουν να σχηματίζονται αρκετές συνάψεις, γεγονός που μπορεί να εξηγήσει γιατί η αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της κατάθλιψης με τα SSRI χρειάζεται κάποιο χρόνο», εξηγεί η ομάδα.
Η έρευνα έχει γίνει ήδη αποδεκτή και θα δημοσιευτεί τις επόμενες ημέρες σε κάποιο επιστημονικό περιοδικό.
Φωτογραφία: Anna Shvets