Μία νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε προσφάτως στο περιοδικό Nutrients εξέτασε τις επιδράσεις των ενεργειακών ποτών στο καρδιαγγειακό και το νευρικό σύστημα, καταλήγοντας σε ορισμένα πολύ ενδιαφέροντα συμπεράσματα.
Γενικά για τα Ενεργειακά Ποτά
Τα τελευταία χρόνια, η εκτεταμένη διαφήμιση των ενεργειακών ποτών σε συνδυασμό με τη διάθεσή τους σε αρκετά σημεία πώλησης έχουν οδηγήσει σε σημαντική αύξηση της κατανάλωσης των ροφημάτων αυτών, ιδιαίτερα στις νεαρότερες ηλικίες. Μάλιστα, σύμφωνα με τις διαφημίσεις, τα ενεργειακά ποτά μπορεί να βελτιώσουν τη συγκέντρωση και τη σκέψη, να αυξήσουν τα επίπεδα της ενέργειας και να βελτιώσουν την ακαδημαϊκή αλλά και τη σωματική απόδοση.
Τα περισσότερα ενεργειακά ποτά περιέχουν εξαιρετικά υψηλές ποσότητες καφεΐνης, προστιθέμενα σάκχαρα, καθώς και διεγερτικές ουσίες όπως η ταυρίνη και η L-καρνιτίνη. Η ευρεία κατανάλωση των ροφημάτων αυτών σε παιδιά και εφήβους έχει αυξήσει την κατανάλωση καφεΐνης σε αυτούς τους πληθυσμούς κατά περίπου 70% από το 1977 μέχρι σήμερα.
Πρόσφατες αναφορές έχουν δείξει ότι το ποσοστό των ασθενών που προσέρχονται στα επείγοντα νοσοκομείων μετά την κατανάλωση ενεργειακών ποτών έχει παρουσιάσει αύξηση τα τελευταία χρόνια. Οι περισσότεροι από αυτούς τους ασθενείς αναφέρουν συμπτώματα όπως γαστρεντερικές διαταραχές και αφυδάτωση, μέχρι σοβαρότερα συμπτώματα όπως για παράδειγμα ένα εγκεφαλικό επεισόδιο. Υπάρχουν επίσης και ασθενείς που κατέληξαν μετά την κατανάλωση ενεργειακών ποτών.
Η Παρούσα Ανάλυση
Στην παρούσα μελέτη οι επιστήμονες ανάλυσαν δεδομένα από 96 διαφορετικές έρευνες που είχαν εξετάσει τις επιδράσεις των ενεργειακών ποτών σε διάφορα οργανικά συστήματα, όπως το καρδιακό, το γαστρεντερικό, το νευρικό, το νεφρικό, το γυναικολογικό και το ανοσοποιητικό.
Στις παραπάνω έρευνες, 9 περιστατικά εμφράγματος του μυοκαρδίου συνδέθηκαν με την υψηλή κατανάλωση ενεργειακών ποτών. Σε αρκετούς ασθενείς η εμφάνιση αρρυθμίας αποδόθηκε επίσης στα παραπάνω ροφήματα, ενώ μερικές έρευνες υποστήριξαν ότι ακόμα και η κατανάλωση 250ml ενεργειακών ποτών μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την καρδιακή λειτουργία ορισμένων ασθενών.
Η ουσία που φάνηκε να ενοχοποιείται για τις αρνητικές επιδράσεις των ενεργειακών ποτών στην καρδιά ήταν η καφεΐνη. Κάθε 100mg καφεΐνης φάνηκε να αυξάνουν τη συστολική και τη διαστολική πίεση κατά 0.8 και 0.5 mmHg, αντίστοιχα.
Η υψηλή περιεκτικότητα των ενεργειακών ποτών σε καφεΐνη επηρέαζε αρνητικά και το νευρικό σύστημα των ασθενών, προκαλώντας σπασμούς, επεισόδια μανιοκατάθλιψης και εγκεφαλικές αγγειοπάθειες. Μάλιστα, σε μία έρευνα η οποία έκανε ηχοεγκεφαλογράφημα στους ασθενείς διαπιστώθηκε ότι η υψηλή κατανάλωση καφεΐνης από τους ασθενείς αύξανε την ενεργοποίηση του αριστερού μετωπιαίου λοβού περισσότερο από το δεξιό, γεγονός που δείχνει ότι τα ενεργειακά ποτά μιμούνται τη δράση της ντοπαμίνης για να περιορίσουν το αίσθημα κόπωσης.
Γενικότερα, οι δόσεις καφεΐνης κάτω από 500mg φαίνεται ότι αυξάνουν την εγρήγορση, βελτιώνουν τη σκέψη και περιορίζουν το αίσθημα κόπωσης. Ωστόσο, σε μεγαλύτερες δόσεις, η καφεΐνη μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα άγχους, αϋπνία, τρόμο και σπασμούς.
Η χρόνια κατανάλωση ενεργειακών ποτών έχει συνδεθεί επίσης με συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης. Οι επιδράσεις αυτές όπως φαίνεται συνδέονται με την ικανότητα της ταυρίνης να μιμείται τη δράση του GABA, αλλά και τις δράσεις της γλυκερίνης.
Ένα άλλο χαρακτηριστικό των ενεργειακών ποτών είναι ότι περιέχουν βιταμίνη Β3 (νιασίνη). Οι υψηλές δόσεις της τελευταίας μπορεί να επηρεάσουν αρνητικά το ήπαρ, καθώς αυξάνουν τα επίπεδα των ηπατικών ενζύμων.
Συμπεράσματα
Με βάση τις παρατηρήσεις της ανάλυσης που έκαναν, οι επιστήμονες της μελέτης υποστήριξαν ότι η κατανάλωση καφεΐνης στους ενήλικες δεν θα πρέπει να ξεπερνά τα 400mg την ημέρα. Επιπλέον, τα ενεργειακά ποτά θα πρέπει να αναφέρουν την περιεκτικότητα της ουσίας, καθώς και το ποσοστό του παραπάνω ορίου που περιέχει το ποτό, έτσι ώστε ο καταναλωτής να μπορεί να γνωρίζει αν έχει ξεπεράσει το όριο ή όχι.
Καταλήγοντας, η επιστημονική ομάδα υποστήριξε ότι τα ενεργειακά ποτά θα πρέπει να ελέγχονται πιο αυστηρά, καθώς είναι δυνητικά επικίνδυνα για την υγεία, ιδιαίτερα όταν γίνεται υψηλή κατανάλωση.
Φωτογραφία: Renan Mandelo Oliveira