Τεχνητά βακτήρια μπορεί στο μέλλον να ανιχνεύουν όλες τις διαφορετικές μορφές καρκίνου στο έντερο, όπως υποστηρίζει μία διεθνής ομάδα επιστημόνων. Η προσέγγιση που ανέπτυξε η ομάδα χρησιμοποιεί ένα συγκεκριμένο είδος βακτηρίων το οποίο, με μικρές τροποποιήσεις, μπορεί να ανιχνεύσει τον καρκίνο του παχέος εντέρου σε πρώιμα στάδια τόσο σε ανθρώπινα κύτταρα όσο και σε μοντέλα πειραματοζώων.
Αν και η προσέγγιση αυτή απέχει ακόμα αρκετά χρόνια από τις κλινικές δοκιμές, όπου θα εξεταστεί η ασφάλεια και η ακρίβειά της, αυτή τη στιγμή φαίνεται πολλά υποσχόμενη και σίγουρα δημιουργεί αισιοδοξία για το μέλλον.
Σήμερα, αρκετές έρευνες έχουν προσπαθήσει να χρησιμοποιήσουν τα βακτήρια που βρίσκονται στο έντερο για διάφορους σκοπούς, διαγνωστικούς και όχι. Για παράδειγμα, σήμερα έχουμε χρησιμοποιήσει βακτήρια για την παρακολούθηση της υγείας του εντέρου, τη διάγνωση της αιμορραγίας στο έντερο, τη διάγνωση λοιμώξεων, καθώς και την παρακολούθηση της πορείας του καρκίνου, τουλάχιστον σε πειραματόζωα.
Η επιστημονική ομάδα της παρούσας μελέτης δημιούργησε γενετικά τροποποιημένα βακτήρια τα οποία ήταν ικανά να ανιχνεύσουν συγκεκριμένες αλληλουχίες DNA που προέρχονται από νεοπλάσματα πειραματοζώων.
«Η έρευνά μας έδειξε για πρώτη φορά ότι μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε γενετικά τροποποιημένα βακτήρια για να ανιχνεύσουμε νεοπλάσματα σε δυσπρόσιτα σημεία του οργανισμού», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Το βακτήριο που χρησιμοποίησαν οι επιστήμονες λέγεται Acinetobacter baylyi και είναι γνωστό για την ικανότητά του να συλλέγει τμήματα DNA από το περιβάλλον του. Με τον τρόπο αυτό μπορεί να ενσωματώσει στο δικό του γονιδίωμα τμήματα πρωτεϊνών που προσφέρουν κάποιο εξελικτικό πλεονέκτημα.
Οι επιστήμονες τροποποίησαν τα παραπάνω βακτήρια έτσι ώστε να στοχεύουν μία συγκεκριμένη μετάλλαξη που βρίσκεται στα νεοπλάσματα του εντέρου. Τα βακτήρια που δημιούργησε η ομάδα ήταν ικανά να κάνουν διαχωρισμό ανάμεσα στις αβλαβείς μεταλλάξεις του DNA και αυτές που μπορεί να οδηγήσουν σε εμφάνιση καρκίνου.
Απομονώνοντας τα βακτήρια από τα κόπρανα των ασθενών, οι επιστήμονες ήταν δυνατό να διαπιστώσουν αν ο ασθενής είχε καρκίνο εξετάζοντας την παρουσία ή όχι παθολογικών αλληλουχιών που συνδέονται με νεοπλάσματα στα βακτήρια.
«Η έρευνά μας έδειξε ότι τροποποιώντας συγκεκριμένα βακτήρια μπορούμε να ανιχνεύσουμε τον καρκίνο του παχέος εντέρου, ακόμα και σε ένα σύνθετο οικοσύστημα, όπως το έντερο του ανθρώπου», εξηγούν οι συγγραφείς.
Προφανώς, προκειμένου να μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε ευρεία κλίμακα η προσέγγιση που ανέπτυξε η επιστημονική ομάδα θα πρέπει πρώτα να αποδειχθεί ότι η χορήγηση των βακτηρίων από του στόματος δεν ενέχει κινδύνους για τον άνθρωπο.
Επιπλέον, θα πρέπει να εξεταστεί και η ακρίβεια της μεθόδου συγκριτικά με άλλες προσεγγίσεις, όπως η κολονοσκόπηση η οποία ναι μεν είναι επεμβατική αλλά έχει πολύ υψηλά ποσοστά ακρίβειας στη διάγνωση του καρκίνου.
Οι παρατηρήσεις της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Science.
Φωτογραφία: Edward Jenner