Η κατάθλιψη είναι μία νόσος που επηρεάζει εκατομμύρια άτομα παγκοσμίως, ωστόσο η αντιμετώπισή της δεν είναι πάντοτε εύκολη. Εξερευνώντας τους μηχανισμούς της νόσου, μία ομάδα επιστημόνων από τις ΗΠΑ παρατήρησε ότι ένα συγκεκριμένο αμινοξύ συνδέεται με την εμφάνιση της κατάθλιψης.
Η ανακάλυψη αυτή βασίστηκε σε δεκαετίες αναλύσεων σχετικά με τους μηχανισμούς σηματοδότησης του εγκεφάλου και μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη νέων θεραπειών για την κατάθλιψη, όπως υποστηρίζει η επιστημονική ομάδα της έρευνας στο περιοδικό Science.
Λίγα Δεδομένα για την Κατάθλιψη
Η κατάθλιψη επηρεάζει σήμερα ένα σημαντικό ποσοστό του πληθυσμού, ενώ τα ποσοστά της νόσου αυξήθηκαν αρκετά κατά τη διάρκεια της πανδημίας, ιδιαίτερα στις νεαρότερες ηλικίες.
Ορισμένα χαρακτηριστικά συμπτώματα της νόσου είναι:
- Η κακή διάθεση για παρατεταμένα διαστήματα
- Το αίσθημα μειωμένης ενέργειας ή κόπωσης
- Διαταραχές του ύπνου
- Σκέψεις αυτοτραυματισμού
Οι ασθενείς που παρουσιάζουν συμπτώματα κατάθλιψης για παρατεταμένη διάρκεια χρειάζεται να λάβουν θεραπεία για την αντιμετώπιση της νόσου. Αυτή μπορεί να περιλαμβάνει ψυχοθεραπεία, φάρμακα ή αλλαγές στον τρόπο ζωής.
Ορισμένα φάρμακα που χορηγούνται για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης είναι τα τρικυκλικά αντικαταθλιπτικά, οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης της σεροτονίνης και οι αναστολείς επαναπρόσληψης σεροτονίνης-νορεπινεφρίνης.
Καθώς τα αντικαταθλιπτικά μπορεί να προκαλέσουν ανεπιθύμητες ενέργειες, όπως για παράδειγμα σκέψεις αυτοκτονίας, είναι σημαντικό οι ασθενείς να επισκέπτονται συχνά τον γιατρό τους κατά τη διάρκεια λήψης των παραπάνω φαρμάκων.
Κυτταρικοί Υποδοχείς του Εγκεφάλου και Κατάθλιψη
Ο αρχικός στόχος της παρούσας μελέτης ήταν να εξετάσει τη λειτουργία των υποδοχέων του εγκεφάλου.
Η έρευνα της ομάδας ξεκίνησε πριν από περίπου 15 χρόνια και ανακάλυψε αρκετούς υποδοχείς αλλά και τις πρωτεΐνες που προσδένονται σε αυτούς. Ένας από τους υποδοχείς που ανακάλυψε η ομάδα ήταν και ο GPR158. Σε πειράματα που έκαναν με ποντίκια οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι όταν ένα ποντίκι δεν έκφραζε επαρκώς τον παραπάνω υποδοχέα, είχε μεγαλύτερη ανθεκτικότητα στην κατάθλιψη.
«Η καταστολή του παραπάνω υποδοχέα στα ποντίκια δημιουργεί ανθεκτικότητα στην κατάθλιψη και επομένως αποτελεί πιθανό στόχο για την ανάπτυξη φαρμάκων», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Σε μία άλλη έρευνα της ίδιας ομάδας που δημοσιεύτηκε το 2021, οι επιστήμονες κατάφεραν να αποτυπώσουν και τη δομή του υποδοχέα GPR158.
Ένα Αμινοξύ Μπορεί να Αποτελεί το Κλειδί για την Αντιμετώπιση της Κατάθλιψης
Ο υποδοχέας GPR158 τελικά ήταν σημαντικότερος απ’ όσο πίστευαν αρχικά οι επιστήμονες της μελέτης.
Μόλις αποκαλύφθηκε η δομή του, η ομάδα κατάλαβε ότι αποτελεί υποδοχέα αμινοξέων. Εξετάζοντας και τα 20 διαφορετικά αμινοξέα, τελικά οι επιστήμονες κατέληξαν ότι η γλυκίνη είναι αυτή που προσδένεται στο συγκεκριμένο υποδοχέα.
Όταν επιβεβαίωσαν ότι πράγματι η γλυκίνη προσδένεται στον υποδοχέα GPR158, οι επιστήμονες προς έκπληξή τους διαπίστωσαν ότι πρακτικά το αμινοξύ δρα ως αναστολέας, τον οποίο ονόμασαν mGlyR.
Στις επόμενες μελέτες τους σκοπεύουν να εξερευνήσουν το ρόλο του mGlyR στην αποτελεσματικότητα των θεραπειών για την αντιμετώπιση της κατάθλιψης.
Φωτογραφία: Anna Shvets