Τα αυξημένα επίπεδα ατμοσφαιρικών ρύπων συνδέονται με διαταραχές της υγείας των οστών, ιδιαίτερα στις γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση, όπως υποστηρίζει μία νέα έρευνα από τις ΗΠΑ. Μάλιστα, οι βλάβες αυτές εντοπίζονται ειδικά στην οσφυϊκή μοίρα, όπου τα οξείδια του αζώτου προκάλεσαν σχεδόν διπλάσιες βλάβες σε σχέση με αυτές που παρατηρούνται στη διαδικασία της γήρανσης.
Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό eClinicalMedicine, παράρτημα του περιοδικού Lancet.
Προηγούμενες μελέτες για συγκεκριμένους ρύπους είχαν δείξει ότι οι τελευταίοι μπορεί πράγματι να επηρεάσουν αρνητικά την οστική πυκνότητα, τον κίνδυνο οστεοπόρωσης, καθώς και τον κίνδυνο καταγμάτων στους ηλικιωμένους. Η νέα έρευνα, ωστόσο, είναι η πρώτη που εξετάζει τη σύνδεση ανάμεσα στην ατμοσφαιρική ρύπανση και την οστική πυκνότητα ειδικά σε γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση.
Οι επιστήμονες ανέλυσαν δεδομένα από το Women’s Health Initiative, μία μεγάλη βάση δεδομένων στην οποία συμμετέχουν 161.808 γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση. Η επιστημονική ομάδα εξέτασε τα επίπεδα έκθεσης των γυναικών σε 4 ατμοσφαιρικούς ρύπους (PM10, NO, NO2 και SO2) με βάση τη διεύθυνση κατοικίας τους. Η κάθε γυναίκα έκανε επίσης ακτινογραφίες μέσω των οποίων εκτιμήθηκε η οστική πυκνότητα, κατά την εγγραφή της στη μελέτη καθώς και μετά από 1, 3 ή 6 χρόνια.
Οι βλάβες από τα οξείδια του αζώτου στην οστική πυκνότητα της οσφυϊκής μοίρας ήταν σχεδόν διπλάσιες σε σχέση με αυτές που παρατηρούνται εξ’ αιτίας της γήρανσης. Συγκεκριμένα, παρατηρήθηκε μείωση της οστικής πυκνότητας κατά 1.22% εξ’ αιτίας των ατμοσφαιρικών ρύπων. Όπως υποστήριξε η επιστημονική ομάδα της μελέτης, το παραπάνω φαινόμενο αποδίδεται σε αύξηση του θανάτου των οστικών κυττάρων, εξ’ αιτίας οξειδωτικών βλαβών ή άλλων μηχανισμών.
«Οι παρατηρήσεις μας επιβεβαίωσαν ότι η κακή ποιότητα του αέρα αποτελεί παράγοντα κινδύνου για τη μείωση της οστικής μάζας, ανεξαρτήτως κοινωνικοοικονομικών ή δημογραφικών παραγόντων. Για πρώτη φορά, μία έρευνα δείχνει ότι τα οξείδια του αζώτου αποτελούν σημαντικό παράγοντα που επηρεάζει αρνητικά την υγεία των οστών και ιδιαίτερα της οσφυϊκής μοίρας», τόνισαν οι συγγραφείς της μελέτης.
«Ο περιορισμός της έκθεσης στους ατμοσφαιρικούς ρύπους και ιδιαίτερα στα οξείδια του αζώτου, μπορεί να αποτρέψει τη μείωση της οστικής πυκνότητας στις γυναίκες που βρίσκονται στην εμμηνόπαυση, να περιορίσει τον κίνδυνο καταγμάτων και να μειώσει την επιβάρυνση από την οστεοπόρωση. Οι νέες έρευνες θα πρέπει να αναζητήσουν μεθόδους για την ταυτοποίηση των ασθενών που διατρέχουν τον υψηλότερο κίνδυνο από τους ατμοσφαιρικούς ρύπους», υποστήριξε η ομάδα.
Τα καυσαέρια των αυτοκινήτων αποτελούν μία από τις κυριότερες πηγές οξειδίων του αζώτου, ενώ το ίδιο ισχύει και για τα εργοστάσια παραγωγής ενέργειας.
Η οστεοπόρωση είναι συχνότερη στις γυναίκες σε σχέση με τους άνδρες. Συγκεκριμένα, περίπου το 80% των ασθενών με οστεοπόρωση είναι γυναίκες. Μάλιστα, στην εμμηνόπαυση ο κίνδυνος οστεοπόρωσης αυξάνεται κατακόρυφα με αποτέλεσμα περίπου μία στις 2 γυναίκες άνω των 50 να παρουσιάζει κάποια στιγμή κάταγμα εξ’ αιτίας της οστεοπόρωσης.
Φωτογραφία: Johannes Plenio