Μία μεγάλη ανάλυση της βιβλιογραφίας που εξέτασε δεκάδες έρευνες από τα τελευταία 10 χρόνια διαπίστωσε ότι τα αναψυκτικά με ζάχαρη αυξάνουν τον κίνδυνο παχυσαρκίας τόσο στα παιδιά όσο και στους ενήλικες.
Η ανάλυση, η οποία προέρχεται από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο και το Πανεπιστήμιο του Harvard και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό American Journal of Clinical Nutrition, αποτελεί τη μεγαλύτερη ανάλυση μέχρι σήμερα για τη σύνδεση ανάμεσα στα αναψυκτικά με ζάχαρη και την παχυσαρκία.
Η επιστημονική ομάδα της μελέτης είχε κάνει μία παρόμοια ανάλυση το 2013, ωστόσο οι μετα-αναλύσεις αυτού του είδους θα πρέπει να επαναλαμβάνονται κάθε 5-10 χρόνια έτσι ώστε να έχουμε πιο επικαιροποιημένα αποτελέσματα.
Την τελευταία δεκαετία έχουν έρθει στο φως αρκετά δεδομένα που αποδεικνύουν τη σύνδεση ανάμεσα στα αναψυκτικά με ζάχαρη και την παχυσαρκία.
Ως αποτέλεσμα, οι επίσημες οδηγίες διατροφής τόσο στον Καναδά όσο και στις ΗΠΑ, υποστηρίζουν ότι η κατανάλωση των παραπάνω θα πρέπει να περιορίζεται όσο το δυνατόν περισσότερο.
Τι Έδειξε η Νέα Ανάλυση
Ξεκινώντας τη νέα ανάλυση, οι επιστήμονες περίμεναν ότι θα παρατηρήσουν σύνδεση ανάμεσα στα αναψυκτικά με ζάχαρη και την αύξηση του σωματικού βάρους τόσο στις πληθυσμιακές όσο και στις τυχαιοποιημένες κλινικές δοκιμές. Όπως ήταν αναμενόμενο, η θεωρία αυτή επιβεβαιώθηκε.
Η ομάδα ανέλυσε δεδομένα από 85 έρευνες στις οποίες συμμετείχαν συνολικά 500.000 εθελοντές. Στις πληθυσμιακές μελέτες, η κατανάλωση ενός αναψυκτικού με ζάχαρη κάθε μέρα συνδέθηκε με 0.42kg αυξημένο σωματικό βάρος κατά μέσο όρο στους ενήλικες.
Μάλιστα, η ομάδα παρατήρησε ότι όσο αυξανόταν η κατανάλωση αναψυκτικών, τόσο μεγαλύτερη ήταν η αύξηση του σωματικού βάρος, γεγονός που παραπέμπει σε δοσοεξαρτώμενη σύνδεση ανάμεσα στους δύο παράγοντες.
Πόσο Μπορεί να Αυξηθεί το Σωματικό Βάρος από την Κατανάλωση Αναψυκτικών Καθημερινά;
Από την ανάλυση των δεδομένων οι επιστήμονες διαπίστωσαν ότι η καθημερινή κατανάλωση ενός αναψυκτικού με ζάχαρη αυξάνει το σωματικό βάρος κατά 0.2kg ετησίως. Η ποσότητα αυτή μπορεί να φαίνεται μικρή, όμως δεν θα πρέπει να ξεχνάμε ότι ο κίνδυνος παχυσαρκίας αυξάνεται συσσωρευτικά από διάφορους παράγοντες, επομένως ακόμα και μία μικρή αύξηση μπορεί να επιβαρύνει σημαντικά την υγεία μακροπρόθεσμα.
Πόσο Συχνά Γίνεται Υπερβολική Κατανάλωση Αναψυκτικών;
Στην πραγματικότητα, τα αναψυκτικά με ζάχαρη αποτελούν τη συχνότερη πηγή ζάχαρης στη Δυτική δίαιτα. Μάλιστα, ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχει το γεγονός ότι η αύξηση στην κατανάλωση των αναψυκτικών αυτών ταυτίζεται με την αύξηση στα ποσοστά παχυσαρκίας.
Το 2016, σχεδόν 2 δισεκατομμύρια ενήλικες παγκοσμίως ήταν υπέρβαροι, ενώ 650 εκατομμύρια ήταν παχύσαρκοι.
Μεγάλη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι τα ποσοστά της παχυσαρκίας αυξάνονται ταχύτερα στα παιδιά και τους εφήβους παρά στους ενήλικες. Συγκεκριμένα, τα ποσοστά παχυσαρκίας στα παιδιά έχουν τετραπλασιαστεί σχεδόν από τη δεκαετία του 1970, κάτι που σίγουρα προκαλεί ανησυχία.
Πώς Επηρεάζουν την Υγεία τα Αναψυκτικά με Ζάχαρη;
Ένα τυπικό αναψυκτικό με ζάχαρη περιέχει περίπου 140 θερμίδες και περισσότερες από 8 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη. Η ποσότητα αυτή αρκεί για να ξεπεραστεί το όριο για την καθημερινή κατανάλωση ζάχαρης, το οποίο είναι ίσο με το 10% των συνολικών θερμίδων της ημέρας.
Τα αναψυκτικά αυτά, εκτός από ζάχαρη, περιέχουν και άλλες ουσίες, όπως για παράδειγμα σιρόπι φρουκτόζης, οι οποίες όχι μόνο περιέχουν επιπλέον θερμίδες, αλλά επιταχύνουν την πέψη.
Η ταχεία αύξηση της γλυκόζης μετά την κατανάλωση των παραπάνω αναψυκτικών μπορεί μακροπρόθεσμα να αυξήσει την ευαισθησία στη γλυκόζη και να προκαλέσει διαβήτη.
Η φρουκτόζη που περιέχουν τα αναψυκτικά μπορεί να αυξήσει επίσης τη λιπογένεση στο ήπαρ, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο λιπώδους διήθησης και μεταβολικού συνδρόμου. Η φρουκτόζη αυξάνει ακόμη τα επίπεδα του ουρικού οξέος και την αντίσταση στην ινσουλίνη, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου ή άλλων παθήσεων.
Δεδομένα έχουν δείξει επίσης ότι τα αναψυκτικά με ζάχαρη ενεργοποιούν ντοπαμινεργικούς υποδοχείς στον εγκέφαλο, προκαλώντας έτσι εθισμό. Τέλος, υπάρχουν δεδομένα που δείχνουν ότι τα αναψυκτικά μπορεί να επηρεάσουν το εντερικό μικροβίωμα, ωστόσο αυτό ακόμα δεν έχει αποδειχθεί.
Φωτογραφία: Czapp Árpád