Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είναι μία σοβαρή νόσος που επιβαρύνει τη ζωή εκατομμύρια ασθενών σε όλο τον κόσμο. Δυστυχώς, οι περιορισμένες γνώσεις μας για τους μηχανισμούς του συνδρόμου έχουν σταθεί εμπόδιο στην ανάπτυξη αποτελεσματικών θεραπειών για τη νόσο.
Μία νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε προσφάτως στο περιοδικό PLOS Pathogens φέρνει στο φως νέα δεδομένα σχετικά με την αιτιολογία της νόσου, υποστηρίζοντας ότι σε αρκετούς ασθενείς η εμφάνιση του συνδρόμου αποδίδεται σε ιογενείς λοιμώξεις.
Το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είναι μία νόσος που χαρακτηρίζεται από διάφορα συμπτώματα με σημαντικότερο το αίσθημα κόπωσης που δεν υποχωρεί μετά την ξεκούραση και επιδεινώνεται σημαντικά μετά την άσκηση.
Αν και σήμερα θεωρούμε ότι τα περιστατικά του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης είναι ανεξάρτητα μεταξύ τους, σε ορισμένες περιπτώσεις έχει παρατηρηθεί αύξηση των περιστατικών της νόσου σε συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές. Ορισμένες από τις «επιδημίες» του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης συχνά εμφανίζονται ταυτόχρονα ή σχετικά κοντά σε επιδημίες ιογενών λοιμώξεων.
Μετά την πανδημία της COVID-19, εκτός από τα περιστατικά της long COVID, παρατηρήθηκε και σημαντική αύξηση στα περιστατικά του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης.
Πριν την εξάπλωση του SARS-CoV-2, η ικανότητα των ιών RNA να παραμένουν στον οργανισμό μας για παρατεταμένη διάρκεια δεν είχε εξερευνηθεί επαρκώς, σύμφωνα με τους συγγραφείς της παρούσας μελέτης. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της πανδημίας, οι παραπάνω μηχανισμοί εξερευνήθηκαν αρκετά και πλέον γνωρίζουμε πολύ περισσότερα για το φαινόμενο αυτό.
Στη νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PLOS Pathogens οι επιστήμονες εξηγούν ότι οι ιοί που ενοχοποιούνται πιθανώς για το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης είναι οι εντεροϊοί. Προηγούμενες μελέτες είχαν υποστηρίξει ότι οι ιοί αυτοί εμπλέκονται ίσως στην εμφάνιση του συνδρόμου, ωστόσο δεν είχαν καταφέρει να εξερευνήσουν συγκεκριμένους μηχανισμούς για να στηρίξουν την παραπάνω σύνδεση.
Για παράδειγμα, αρκετές έρευνες είχαν παρατηρήσει χρόνιες λοιμώξεις από εντεροϊούς στους ασθενείς με σύνδρομο χρόνιας κόπωσης.
Γενικά είναι δύσκολο να συνδεθεί ένα συγκεκριμένο παθογόνο με το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, καθώς ο ιός συνήθως ανιχνεύεται μόνο κατά την οξεία φάση της λοίμωξης. Στη συνέχεια, μπορούν να ανιχνευθούν μόνο τα αντισώματα που αναπτύχθηκαν για την αντιμετώπιση του παθογόνου, τα οποία ωστόσο συνυπάρχουν με τα αντισώματα για άλλες λοιμώξεις.
Επιπλέον, όταν τελικά ο ασθενής διαγνωστεί με το σύνδρομο μπορεί να έχει περάσει αρκετός καιρός από τη λοίμωξη με το παθογόνο και επομένως είναι δυσκολότερο να ανιχνευθεί η σύνδεση.
Ακόμη, οι περισσότερες λοιμώξεις από εντεροϊούς είναι ασυμπτωματικές, γεγονός που καθιστά ακόμα πιο δύσκολο να στοιχειοθετηθεί σύνδεση με το συγκεκριμένο παθογόνο.
Ωστόσο, σήμερα με τις πιο πρόσφατες γενετικές αναλύσεις μπορούμε να ανιχνεύσουμε ευκολότερα ακόμα και μικρές ποσότητες ιών στα κύτταρα και τους ιστούς, γεγονός που μας επιτρέπει να συνδέσουμε τα παθογόνα αυτά με συγκεκριμένες νόσους.
Άλλοι ιοί, όπως ο Epstein-Barr, έχουν επίσης ενοχοποιηθεί στο παρελθόν για το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης, καθώς ο ιός μπορεί να παραμείνει για αρκετά χρόνια στον οργανισμό, αποφεύγοντας την εξουδετέρωση από το ανοσοποιητικό σύστημα.
Οι επιστήμονες της μελέτης υποστήριξαν ότι, αν και η ιογενής αιτιολογία του συνδρόμου χρόνιας κόπωσης φαίνεται αρκετά πιθανή, δεν θα πρέπει να απορρίψουμε ακόμα τις εναλλακτικές θεωρίες.
Για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή η δυσλειτουργία των μιτοχονδίων, καθώς και τα χαμηλά επίπεδα δύο ορμονών του θυρεοειδούς, έχουν συνδεθεί με το σύνδρομο, ενώ το ίδιο ισχύει και για συγκεκριμένα γονιδιακά αλληλόμορφα.
Καταλήγοντας, η ομάδα τόνισε ότι το σύνδρομο πιθανώς έχει πολυπαραγοντική αιτιολογία και για την εμφάνισή του μπορεί να ενοχοποιούνται ένας ή περισσότεροι από τους παραπάνω παράγοντες.
Φωτογραφία: Liza Summer