Μία οξεία λοίμωξη μπορεί να προκαλέσει προβλήματα μακροπρόθεσμα για ορισμένους ανθρώπους. Συγκεκριμένα, όπως διαπίστωσε μία νέα μελέτη εξετάζοντας κύτταρα ανθρώπων και πειραματοζώων στο εργαστήριο, η λοίμωξη από νοροϊό μπορεί να προκαλέσει νόσο του Crohn σε ασθενείς με γενετική προδιάθεση. Οι παρατηρήσεις της μελέτης μπορεί να βοηθήσουν στην ανάπτυξη καλύτερων θεραπειών για τη νόσο.
Η νόσος του Crohn ανήκει στις φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου και χαρακτηρίζεται από φλεγμονή που εντοπίζεται συχνότερα στην περιοχή του λεπτού εντέρου. Τα συμπτώματα της νόσου μπορεί να είναι από ήπια μέχρι πολύ σοβαρά και περιλαμβάνουν συνήθως διάρροια, απώλεια βάρους και στομαχικές ενοχλήσεις. Οι ασθενείς παρουσιάζουν επίσης συχνά εξάρσεις, κατά τις οποίες τα συμπτώματα επιδεινώνονται προσωρινά.
Καθώς τόσο η νόσος του Crohn όσο και οι υπόλοιπες φλεγμονώδεις νόσοι του εντέρου αποτελούν αυτοάνοσα νοσήματα, η εμφάνισή τους αποδίδεται στην παθολογική δράση του ανοσοποιητικού συστήματος. Ωστόσο, οι παράγοντες που ενοχοποιούνται για το μηχανισμό αυτό δεν έχουν ακόμα αποσαφηνιστεί πλήρως. Στο παρελθόν διάφορες μελέτες έδειξαν ότι υπάρχουν γονίδια που αυξάνουν τον κίνδυνο νόσου του Crohn, ενώ υπάρχουν δεδομένα που δείχνουν ότι η παθολογική λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος μπορεί να συνδέεται και με λοιμώξεις.
Η νέα έρευνα, η οποία προέρχεται από τις ΗΠΑ, προσπάθησε να εξερευνήσει την αλληλεπίδραση των παραπάνω παραγόντων κινδύνου. Οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν ποντίκια τα οποία είχαν τροποποιηθεί γενετικά έτσι ώστε να έχουν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν νόσο του Crohn, καθώς και καλλιέργειες κυττάρων από ασθενείς με τη νόσο. Στα πλαίσια των πειραμάτων τους, οι επιστήμονες εξέθεσαν τα ποντίκια σε νοροϊούς και παρατήρησαν ότι η λοίμωξη είχε ως αποτέλεσμα να εμφανιστούν περισσότερες βλάβες στο έντερο. Τα ποντίκια παρουσίασαν επίσης μείωση στα επίπεδα των κυττάρων Paneth, τα οποία αποτελούν την πρώτη γραμμή άμυνας για τις λοιμώξεις. Το παραπάνω φαινόμενο έχει ενοχοποιηθεί στο παρελθόν για την εμφάνιση της νόσου του Crohn στο λεπτό έντερο.
Οι επιστήμονες ανακάλυψαν επίσης μία πρωτεΐνη που παράγεται από τα Τ λεμφοκύτταρα και λέγεται αναστολέας απόπτωσης 5 ή API5, η οποία προστατεύει από τη νόσο του Crohn. Στα ποντίκια, η λοίμωξη από το νοροϊό προκάλεσε βλάβες στα κύτταρα Paneth, αναστέλλοντας την έκκριση του API5 από τα Τ λεμφοκύτταρα.
Θέλοντας να εξερευνήσουν περισσότερο τη θεωρία τους, οι επιστήμονες χορήγησαν την πρωτεΐνη API5 σε ποντίκια με νόσο του Crohn. Όπως διαπίστωσαν, όλα τα ποντίκια που έλαβαν θεραπεία με την πρωτεΐνη κατάφεραν να επιβιώσουν, ενώ από τα ποντίκια που δεν έλαβαν API5 περίπου το 50% κατέληξε από τη νόσο.
Στο επόμενο κομμάτι του πειράματός τους εξέτασαν την αποτελεσματικότητα της πρωτεΐνης σε κύτταρα που είχαν απομονωθεί από ασθενείς με νόσο του Crohn και παρατήρησαν ότι είχε προστατευτική ισχύ για την εμφάνιση της νόσου.
Τέλος, η ομάδα παρατήρησε ότι οι ασθενείς με νόσο του Crohn έχουν γενικά χαμηλότερα επίπεδα των Τ λεμφοκυττάρων που παράγουν API5, γεγονός που τελικά επιβεβαίωσε τη θεωρία τους.
Οι παραπάνω παρατηρήσεις έχουν ιδιαίτερη σημασία καθώς πρακτικά αποδεικνύουν ότι τα Τ λεμφοκύτταρα προστατεύουν το εντερικό τοίχωμα και διάφοροι λοιμώδεις παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν τον παραπάνω μηχανισμό.
Προφανώς, η έρευνα σε καμία περίπτωση δεν αποδεικνύει ότι ο νοροϊός αποτελεί το μοναδικό προκλητικό παράγοντα για τη νόσο του Crohn, επομένως είναι απαραίτητο να γίνουν και νέες μελέτες οι οποίες θα εξερευνήσουν περισσότερο την παραπάνω σύνδεση.
Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι στο παρελθόν μελέτες είχαν δείξει ότι και άλλα μικρόβια συνδέονται με τη νόσο του Crohn. Για παράδειγμα μία μελέτη που δημοσιεύτηκε πέρσι έδειξε ότι ένας κοινός μύκητας που βρίσκεται στο έντερο μπορεί να προκαλέσει ή να επιδεινώσει τα συμπτώματα των φλεγμονωδών νόσων του εντέρου αν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα από το ανοσοποιητικό σύστημα.
Προφανώς, για την εμφάνιση της νόσου του Crohn, όπως προαναφέρθηκε, ενοχοποιούνται και γενετικοί παράγοντες.
Τα αποτελέσματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Nature.
Φωτογραφία: Sora Shimazaki