Τα τελευταία χρόνια αρκετές έρευνες έχουν συνδέσει τη φυσική άσκηση με την υγεία του εγκεφάλου, με ορισμένες μελέτες να δείχνουν, μάλιστα, ότι η άσκηση μπορεί να προσφέρει οφέλη στις γνωστικές λειτουργίες. Ποιοι είναι όμως οι μηχανισμοί που μπορούν να εξηγήσουν την παραπάνω σύνδεση;
Μία νέα έρευνα από επιστήμονες στο UT Southwestern παρακολούθησε τις αλλαγές που συμβαίνουν στον εγκέφαλο εξετάζοντας εθελοντές που έκαναν αεροβική άσκηση. Όπως διαπίστωσαν, η άσκηση ενισχύει την αιματική ροή σε δύο σημαντικές περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με τη μνήμη. Οι επιστήμονες παρατήρησαν ακόμη ότι η βελτίωση της αιματικής ροής στις περιοχές αυτές μπορεί να βελτιώσει τις γνωστικές λειτουργίες στους ηλικιωμένους με διαταραχές της μνήμης, κάτι που, όπως πιστεύουν, προσφέρει σημαντικές πληροφορίες για την κατεύθυνση των μελλοντικών ερευνών.
«Κάποια μέρα θα μπορέσουμε πιθανώς να αναπτύξουμε ένα φάρμακο ή μία επέμβαση που θα βελτιώνει την αιματική ροή σε αυτές τις περιοχές του εγκεφάλου, χωρίς να προκαλεί ανεπιθύμητες ενέργειες», είπε ο Binu Thomas, PhD, ένας επιστήμονας που έλαβε μέρος στην παραπάνω έρευνα. «Ωστόσο, βρισκόμαστε ακόμα στην αρχή της εξερεύνησης προσεγγίσεων και θεραπειών για την πρόληψη των συμπτωμάτων της νόσου Alzheimer. Υπάρχουν ακόμα αρκετά που δεν γνωρίζουμε για τον εγκέφαλο και τη διαδικασία της γήρανσης».
Αιματική Ροή και Μνήμη
Η έρευνα δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Alzheimer’s Disease και εξέτασε 30 εθελοντές ηλικίας άνω των 60 ετών με διαταραχές της μνήμης. Οι μισοί εθελοντές έκαναν αεροβική άσκηση για 12 μήνες, ενώ οι υπόλοιποι έκαναν μόνο διατάσεις.
Η ομάδα που έκανε αεροβική άσκηση παρουσίασε 47% βελτίωση σε όλα τα σκορ της μνήμης μετά από 1 έτος, ενώ στην άλλη ομάδα παρατηρήθηκαν περιορισμένα οφέλη. Οι απεικονιστικές εξετάσεις που έγιναν στους εθελοντές στην αρχή και το τέλος της έρευνας αποκάλυψαν ότι, στην ομάδα που έκανε αεροβική άσκηση, η αιματική ροή είχε αυξηθεί στον πρόσθιο φλοιό του προσαγωγίου και τον ιππόκαμπο, δύο περιοχές με σημαντικό ρόλο στη μνήμη.
Άλλες έρευνες είχαν επίσης παρατηρήσει οφέλη στις γνωστικές λειτουργίες από την αεροβική άσκηση σε ενήλικες, μεταξύ των οποίων και μία προηγούμενη έρευνα από τον Thomas που είχε εξετάσει αθλητές και ηλικιωμένους. Η παρούσα μελέτη, ωστόσο, είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς παρακολούθησε την πορεία των ασθενών για μεγάλη διάρκεια και διαπίστωσε ότι η άσκηση μπορεί να προσφέρει οφέλη ακόμα και σε ενήλικες που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν νόσο Alzheimer.
«Δείξαμε ότι ακόμα κι αν έχει αρχίσει η έκπτωση της μνήμης, η αεροβική άσκηση μπορεί και πάλι να προσφέρει οφέλη», είπε ο Thomas.
Αρκετά Δεδομένα
Καθώς τα περιστατικά της νόσου Alzheimer αυξάνονται σταθερά τα τελευταία χρόνια, η αναζήτηση παρεμβάσεων και θεραπειών για την αντιμετώπιση της νόσου γίνεται όλο και πιο σημαντική.
Πρόσφατες έρευνες έχουν βοηθήσει τους επιστήμονες να κατανοήσουν περισσότερα για τους μοριακούς μηχανισμούς της νόσου. Αν και ήδη έχουν ξοδευτεί δισεκατομμύρια δολάρια στην έρευνα για την πρόληψη ή την αντιμετώπιση της νόσου Alzheimer, σήμερα δεν υπάρχει ακόμα κάποια αποδεδειγμένη θεραπεία ή παρέμβαση για τη νόσο.
Η επιστημονική ομάδα από το UT Southwestern είναι μία από τις πολλές που προσπαθούν να διαπιστώσουν αν η φυσική άσκηση είναι μία από αυτές τις παρεμβάσεις. Τελευταία δεδομένα δείχνουν ότι η αεροβική άσκηση μπορεί να καθυστερήσει ή να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης νόσου Alzheimer.
Για παράδειγμα, μία έρευνα του 2018 έδειξε ότι οι ασθενείς με κακή φυσική κατάσταση παρουσιάζουν ταχύτερα μείωση των νευρικών ινών του εγκεφάλου που λέγονται λευκή ουσία. Μία άλλη έρευνα που δημοσιεύτηκε πέρσι έδειξε ότι η άσκηση σχετίζεται με πιο αργή έκπτωση της λειτουργίας του ιπποκάμπου.
Αναφορικά με τη σημαντικότητα της αιματικής ροής, ο Thomas υποστήριξε ότι κάποια μέρα μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συνδυασμό με άλλες θεραπείες για τη διατήρηση της εγκεφαλικής λειτουργίας σε ασθενείς με ήπια έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών.
«Η εγκεφαλική ροή αποτελεί ένα κομμάτι στο σύνθετο αυτό παζλ. Προς το παρόν, ωστόσο, υπάρχουν αρκετά δεδομένα που δείχνει ότι η φυσική άσκηση προσφέρει οφέλη τόσο στον εγκέφαλο όσο και στην καρδιά», κατέληξε ο Thomas.