Η ανοσοθεραπεία του καρκίνου έχει φέρει επανάσταση στην αντιμετώπιση της νόσου, καθώς έχει καταφέρει να χρησιμοποιήσει το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς για την εξάλειψη των νεοπλασμάτων. Οι ανοσοθεραπείες που στοχεύουν αναστολείς των ανοσιακών σημείων ελέγχου όπως ο PD-1, βελτιώνουν την ικανότητα των Τ λεμφοκυττάρων να στοχεύουν τους όγκους και σήμερα αποτελούν τη θεραπεία επιλογής για αρκετές μορφές καρκίνου.
Ωστόσο, οι αποκλειστές του PD-1 συχνά μπορεί να τροποποιήσουν τη λειτουργία των Τ λεμφοκυττάρων με αποτέλεσμα τα τελευταία να στοχεύουν και υγιείς ιστούς εκτός από τα νεοπλασματικά κύτταρα, προκαλώντας έτσι σοβαρές επιπλοκές για τους ασθενείς.
Μία νέα έρευνα από την ιατρική σχολή του Yale στις ΗΠΑ εξερεύνησε περισσότερο το ρόλο και το μηχανισμό δράσης του PD-1. Οι παρατηρήσεις της μελέτης, οι οποίες δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Nature, μας επιτρέπουν να προβλέψουμε, να αντιμετωπίσουμε ή ακόμα και να αποτρέψουμε εξ’ ολοκλήρου τις ανεπιθύμητες ενέργειες των ανοσοθεραπειών.
«Αν και γνωρίζουμε ότι ο αποκλεισμός των υποδοχέων του PD-1 ενισχύει την αντικαρκινική απόκριση του ανοσοποιητικού συστήματος, συχνά η προσέγγιση αυτή μπορεί να προκαλέσει ανεπιθύμητες ενέργειες σε φυσιολογικά όργανα. Από τα παραπάνω καταλαβαίνουμε ότι οι PD-1 υποδοχείς φυσιολογικά προστατεύουν κύτταρα του οργανισμού από το ανοσοποιητικό σύστημα», αναφέρουν οι συγγραφείς της μελέτης.
Αυτή τη στιγμή οι γιατροί δεν είναι δυνατό να γνωρίζουν ποιοι ασθενείς μπορεί να παρουσιάσουν ανεπιθύμητες ενέργειες ή ποια υγιή όργανα μπορεί να υποστούν βλάβες από την ανοσοθεραπεία. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να σταματά πρόωρα η θεραπεία ή να χορηγούνται ανοσοκαταστλατικά φάρμακα τα οποία περιορίζουν την αποτελεσματικότητα των ανοσοθεραπειών.
Στα πλαίσια των πειραμάτων τους, οι επιστήμονες χρησιμοποίησαν ένα μοντέλο ποντικών στα οποία αποκλείστηκαν οι υποδοχείς PD-1. Τα ποντίκια αυτά παρουσίασαν τις ίδιες δερματικές βλάβες με αυτές που ανιχνεύονται στους ασθενείς που κάνουν ανοσοθεραπείες.
Οι παρατηρήσεις της έρευνας επιβεβαιώθηκαν με αναλύσεις που έκαναν οι επιστήμονες σε βιοψίες δέρματος από ασθενείς στην αντικαρκινική κλινική στην οποία εργάζεται η ομάδα της έρευνας.
«Τα αποτελέσματα των αναλύσεων που κάναμε τόσο σε ποντίκια όσο και σε ανθρώπους εθελοντές δείχνουν ότι οι PD-1 έχουν σημαντικό ρυθμιστικό ρόλο και επιτρέπουν στα Τ λεμφοκύτταρα να δράσουν σε περιφερικούς ιστούς χωρίς να προκαλούν ανοσοπαθολογία. Όπως φαίνεται, οι ανοσοθεραπείες παρεμβαίνουν στην παραπάνω λειτουργία και γι’ αυτό βλέπουμε να εμφανίζονται ανεπιθύμητες ενέργειες σε ορισμένους ασθενείς. Η έρευνά μας ανοίγει τη δρόμο για την ανάπτυξη νέων ανοσοθεραπειών οι οποίες δεν θα εμποδίζουν τη φυσιολογική λειτουργία των PD-1», καταλήγουν οι συγγραφείς.
Φωτογραφία: Chokniti Khongchum