Δυσλιπιδαιμία: Όσα Πρέπει να Γνωρίζετε

Ως δυσλιπιδαιμία ορίζονται τα χαμηλά ή υψηλά επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα. Τα λιπίδια είναι λιπώδεις ουσίες, όπως τα τριγλυκερίδια και η χοληστερόλη.

Οι περισσότεροι άνθρωποι διατηρούν τα επίπεδα των λιπιδίων εντός φυσιολογικών ορίων μέσω μίας ισορροπημένης διατροφής και άσκησης. Ωστόσο, ορισμένοι χρειάζονται φάρμακα για την επίτευξη του στόχου αυτού.

Τι είναι η Δυσλιπιδαιμία;

Η δυσλιπιδαιμία αναφέρεται στα παθολογικά επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα. Αν και ο όρος χρησιμοποιείται για να περιγράψει ένα μεγάλο εύρος καταστάσεων, οι συχνότερες μορφές δυσλιπιδαιμίας περιλαμβάνουν:

  • Υψηλά επίπεδα της LDL ή «κακής» χοληστερόλης
  • Χαμηλά επίπεδα της HDL ή «καλής» χοληστερόλης
  • Υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων
  • Υψηλή χοληστερόλη, δηλαδή υψηλή LDL και τριγλυκερίδια

Τα λιπίδια προσφέρουν ενέργεια στα κύτταρα. Σε αυτά περιλαμβάνονται:

  • Η LDL χοληστερόλη, η οποία θεωρείται επιβλαβής καθώς προκαλεί σχηματισμό πλακών στα αγγεία
  • Η HDL χοληστερόλη, η οποία είναι ωφέλιμη καθώς βοηθά στην απομάκρυνση της LDL από το αίμα
  • Τα τριγλυκερίδια, τα οποία σχηματίζονται όταν οι θερμίδες δεν καταναλώνονται άμεσα με αποτέλεσμα να αποθηκεύονται στα λιπώδη κύτταρα

Τα υγιή επίπεδα των λιπιδίων του αίματος διαφοροποιούνται για τον κάθε ασθενή. Ωστόσο, οι ασθενείς με υψηλά επίπεδα LDL και τριγλυκεριδίων καθώς και πολύ χαμηλά επίπεδα HDL διατρέχουν συνήθως αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης αθηροσκλήρωσης.

Η αθηροσκλήρωση εμφανίζεται όταν σκληρές, λιπώδεις εναποθέσεις γνωστές ως πλάκες, σχηματίζονται στα αιμοφόρα αγγεία με αποτέλεσμα να παρεμποδίζουν την αιματική ροή. Σταδιακά, οι πλάκες αυτές συσσωρεύονται προκαλώντας σημαντικά προβλήματα στην κυκλοφορία του αίματος, έμφραγμα του μυοκαρδίου και εγκεφαλικό επεισόδιο.

Συμπτώματα

Οι περισσότεροι ασθενείς με δυσλιπιδαιμία δεν αντιλαμβάνονται τα συμπτώματά της, εκτός αν αυτή είναι ιδιαίτερα σοβαρή. Ο γιατρός διαγιγνώσκει συνήθως τη δυσλιπιδαιμία κατά τις εξετάσεις αίματος για κάποια άλλη νόσο.

Η σοβαρή δυσλιπιδαιμία που δεν αντιμετωπίζεται μπορεί να οδηγήσει σε άλλες παθήσεις, όπως η στεφανιαία νόσος και η περιφερική αρτηριοπάθεια. Οι τελευταίες μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές επιπλοκές για την υγεία, όπως έμφραγμα του μυοκαρδίου και εγκεφαλικό επεισόδιο. Συχνά συμπτώματα των παθήσεων αυτών περιλαμβάνουν:

  • Άλγος στα άκρα, ιδιαίτερα κατά το περπάτημα
  • Θωρακικό άλγος
  • Σφίξιμο ή αίσθημα πίεσης στο θώρακα και δύσπνοια
  • Άλγος, σφίξιμο ή αίσθημα πίεσης στον αυχένα, τη σιαγόνα, τους ώμους και την πλάτη
  • Δυσπεψία και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση
  • Διαταραχές του ύπνου και αίσθημα κόπωσης κατά τη διάρκεια της ημέρας
  • Ίλιγγο
  • Αίσθημα παλμών
  • Εφίδρωση
  • Έμετο και ναυτία
  • Οίδημα στα πόδια, τους αστραγάλους, το στόμαχο και τις φλέβες του λαιμού
  • Λιποθυμία

Τα συμπτώματα αυτά επιδεινώνονται με την άσκηση και το στρες και υποχωρούν κατά την ξεκούραση.

Αν παρουσιάζετε θωρακικό άλγος, ίλιγγο, λιποθυμίες ή δυσκολία στην αναπνοή επικοινωνήστε άμεσα με τον γιατρό σας.

Είδη και Αίτια

Η δυσλιπιδαιμία χωρίζεται σε δύο τύπους ανάλογα με το αίτιό της:

Πρωτοπαθής Δυσλιπιδαιμία

Η πρωτοπαθής δυσλιπιδαιμία αποδίδεται συνήθως σε γενετικούς παράγοντες και επομένως είναι κληρονομική. Τα συχνότερα αίτια της πρωτοπαθούς δυσλιπιδαιμίας περιλαμβάνουν:

  • Την Οικογενή Μικτή Υπερλιπιδαιμία, η οποία εμφανίζεται σε εφήβους και νεαρούς ενήλικες και μπορεί να αυξήσει τη χοληστερόλη.
  • Την Οικογενή Υπερλιποπρωτεϊναιμία, μία μετάλλαξη σε μία ομάδα LDL πρωτεϊνών που λέγονται απολιποπρωτεΐνες
  • Την Οικογενή Υπερτριγλυκεριδαιμία, η οποία προκαλεί υψηλά επίπεδα τριγλυκεριδίων
  • Την Ομοζυγωτική Οικογενή ή Πολυγενική Υπερχοληστερολαιμία, μία μετάλλαξη στους υποδοχείς της LDL
Δευτεροπαθής Δυσλιπιδαιμία

Η δευτερογενής δυσλιπιδαιμία προκαλείται από παράγοντες του τρόπου ζωής ή παθήσεις που επηρεάζου τα επίπεδα των λιπιδίων του αίματος.

Τα συχνότερα αίτια της δευτεροπαθούς δυσλιπιδαιμίας περιλαμβάνουν:

Παράγοντες Κινδύνου

Ορισμένοι παράγοντες μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο εμφάνισης δυσλιπιδαιμίας. Οι παράγοντες αυτοί περιλαμβάνουν:

  • Παχυσαρκία
  • Καθιστική ζωή
  • Μειωμένη άσκηση
  • Αλκοόλ
  • Κάπνισμα
  • Χρήση παράνομων ή ναρκωτικών ουσιών
  • Σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα
  • Διαβήτης τύπου 2
  • Υποθυρεοειδισμός
  • Χρόνιες νεφρικές ή ηπατικές νόσοι
  • Παθήσεις του γαστρεντερικού
  • Ηλικία
  • Διατροφή πλούσια σε κορεσμένα και trans λίπη
  • Οικογενειακό ιστορικό δυσλιπιδαιμίας
  • Το γυναικείο φύλο (οι γυναίκες παρουσιάζουν συνήθως υψηλότερα επίπεδα της LDL μετά την εμμηνόπαυση)

Θεραπεία

Ο γιατρός επικεντρώνεται κυρίως στον περιορισμό των τριγλυκεριδίων και της LDL. Ωστόσο, η θεραπεία μπορεί να διαφοροποιείται ανάλογα με το υποκείμενο αίτιο της δυσλιπιδαιμίας και τη σοβαρότητά του.

Οι γιατροί μπορεί να χορηγήσουν ένα ή περισσότερα φάρμακα για τη ρύθμιση των λιπιδίων στους ασθενείς με πολύ υψηλά επίπεδα ολικής χοληστερόλης (πάνω από 200 mg/dl).

Η υψηλή χοληστερόλη αντιμετωπίζεται συνήθως με στατίνες, οι οποίες επηρεάζουν την παραγωγή χοληστερόλης στο ήπαρ.

Αν οι στατίνες δεν αρκούν για να επανέλθουν τα επίπεδα των τριγλυκεριδίων εντός φυσιολογικών ορίων, ο γιατρός θα χορηγήσει επιπλέον φάρμακα, όπως:

  • Εζετιμίμπη
  • Νιασίνη
  • Φιμπράτες
  • Δεσμευτικοί παράγοντες των χολικών οξέων
  • Εβολοκουμάμπη και αλιροκουμάμπη
  • Λομιταπίδη και μιπομερσένη

Ορισμένες αλλαγές στον τρόπο ζωής και συμπληρώματα μπορούν να βοηθήσουν στην επαναφορά των λιπιδίων εντός φυσιολογικών ορίων. Αυτές περιλαμβάνουν:

  • Περιορισμό στην κατανάλωση ανθυγιεινών λιπών, όπως αυτά που βρίσκονται στο κόκκινο κρέας, τα γαλακτοκομικά, τους επεξεργασμένους υδατάνθρακες, τη σοκολάτα και τα τηγανιτά τρόφιμα.
  • Τακτική άσκηση
  • Διατήρηση ενός υγιούς σωματικού βάρους
  • Περιορισμός στην κατανάλωση αλκοόλ
  • Διακοπή του καπνίσματος
  • Αύξηση της κατανάλωσης υγιών πολυακόρεστων λιπών, όπως αυτά που βρίσκονται στους ξηρούς καρπούς, τους σπόρους, τα όσπρια, τα ψάρια, τα τρόφιμα ολικής αλέσεως και το ελαιόλαδο
  • Ωμέγα-3
  • Αύξηση στην κατανάλωση φυτικών ινών από φρούτα, λαχανικά και τρόφιμα ολικής αλέσεως
  • 6-8 ώρες ύπνου κάθε βράδυ
  • Επαρκής κατανάλωση νερού

Πρόγνωση

Οι ασθενείς με ήπια δυσλιπιδαιμία συνήθως δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Μπορούν να αντιμετωπίσουν συνήθως τη νόσο με μικρές αλλαγές στον τρόπο ζωής.

Οι ασθενείς με δυσλιπιδαιμία πρέπει να επικοινωνήσουν με τον γιατρό τους αν παρουσιάσουν συμπτώματα που σχετίζονται με την καρδιά ή την κυκλοφορία του αίματος, όπως:

  • Στηθάγχη ή σφίξιμο στο στήθος
  • Ίλιγγο
  • Αίσθημα παλμών
  • Εξάντληση
  • Οίδημα στους αστραγάλους και τα πόδια
  • Δυσκολία στην αναπνοή
  • Εφίδρωση
  • Ναυτία και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση

Οι ασθενείς με σοβαρή δυσλιπιδαιμία, ιδιαίτερα αυτοί που πάσχουν και από άλλες νόσους, μπορεί να χρειαστούν επίσης φάρμακα εκτός από τις αλλαγές στον τρόπο ζωής.

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα