Ο ιός Epstein-Barr (EBV) ενδεχομένως εμπλέκεται στην εμφάνιση της πολλαπλής σκλήρυνσης, σύμφωνα με τις παρατηρήσεις μίας νέας έρευνας που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Science Advances.
Όπως αναφέρουν οι επιστήμονες της παραπάνω μελέτης, ορισμένα αντισώματα που παράγονται για την αντιμετώπιση της λοίμωξης από τον παραπάνω ιό, μπορεί να εισέλθουν στον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό προκαλώντας βλάβες στο νευρικό σύστημα.
Τα Τ λεμφοκύτταρα που παράγονται μπορεί επίσης να επηρεαστούν και να στοχεύουν επίσης το νευρικό σύστημα.
Προηγούμενες μελέτες είχαν δείξει ότι αρκετοί ασθενείς που πάσχουν από πολλαπλή σκλήρυνση έχουν ιστορικό λοίμωξης από Epstein-Barr, ωστόσο ακόμα δεν έχουμε κατανοήσει πλήρως τη σύνδεση ανάμεσα στις δύο παραπάνω νόσους, ούτε γνωρίζουμε αν πράγματι υπάρχει σύνδεση.
Η επικρατέστερη θεωρία αυτή τη στιγμή υποστηρίζει ότι πιθανώς κάποιες πρωτεΐνες του ιού Epstein-Barr ομοιάζουν αρκετά με φυσιολογικές πρωτεΐνες του οργανισμού. Ως αποτέλεσμα, η παραγωγή αντισωμάτων για τις πρωτεΐνες του ιού ενδεχομένως μπορεί να δημιουργήσει αντισώματα που στοχεύουν υγιείς ιστούς (αυτοαντισώματα).
Τα Προστατευτικά Αντισώματα Μπορεί να Στοχεύουν το Νευρικό Σύστημα
Προκειμένου να εξετάσουν τη σύνδεση ανάμεσα στον ιό Epstein-Barr και την πολλαπλή σκλήρυνση, οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης εξέτασαν δείγματα αίματος από 713 εθελοντές με πολλαπλή σκλήρυνση και 722 υγιείς εθελοντές που αποτέλεσαν την ομάδα ελέγχου.
Όπως διαπίστωσαν οι επιστήμονες, τα αντισώματα που παράγει ο οργανισμός για την αντιμετώπιση της λοίμωξης (EBNA1), μπορεί να προσδεθούν επίσης σε μία φυσιολογική πρωτεΐνη, την CRYAB, η οποία βρίσκεται στο νωτιαίο μυελό και προστατεύει τον οργανισμό από τις αρνητικές επιδράσεις της φλεγμονής.
Η πρόσδεση των αντισωμάτων EBNA1 στις πρωτεΐνες CRYAB μπορεί να προκαλέσει βλάβες στο νευρικό σύστημα με αποτέλεσμα την εμφάνιση διαφόρων συμπτωμάτων που συνδέονται με την πολλαπλή σκλήρυνση, όπως οι διαταραχές της ισορροπίας, οι διαταραχές της κινητικότητας και το αίσθημα κόπωσης.
Από τις εξετάσεις που έκαναν στους εθελοντές, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι περίπου το 23% των εθελοντών με πολλαπλή σκλήρυνση είχαν τα παραπάνω αντισώματα, ενώ το αντίστοιχο ποσοστό στην ομάδα ελέγχου ήταν μόλις 7%.
«Στην πολλαπλή σκλήρυνση, ο εγκέφαλος στοχεύει διάφορα μόρια στην επικάλυψη της μυελίνης που ομοιάζουν ορισμένες δομές του ιού Epstein-Barr, με αποτέλεσμα να προκαλούνται βλάβες στον εγκέφαλο και το νωτιαίο μυελό», αναφέρουν οι συγγραφείς.
«Θεωρούμε πιθανό το γεγονός τα παραπάνω κύτταρα να επηρεάζουν τον κίνδυνο νευροφλεγμονής και να συμβάλλουν την εμφάνιση της νόσου», πρόσθεσαν.
Η Πρόληψη της Πολλαπλής Σκλήρυνσης θα Πρέπει να είναι Εξατομικευμένη
Περίπου το 90% του παγκοσμίου πληθυσμού έχει ιστορικό λοίμωξης με τον ιό Epstein-Barr και οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν μολυνθεί με τον ιό σε μικρή ηλικία. Μετά τη μόλυνση, ο ιός παραμένει συνήθως στον οργανισμό σε λανθάνουσα κατάσταση χωρίς να προκαλεί συμπτώματα.
Προηγούμενες μελέτες είχαν διαπιστώσει επίσης σύνδεση ανάμεσα στη λοίμωξη από τον ιό Epstein-Barr και τον κίνδυνο πολλαπλής σκλήρυνσης. Συγκεκριμένα, μία έρευνα είχε δείξει ότι ο κίνδυνος πολλαπλής σκλήρυνσης είναι 32 φορές υψηλότερος σε αυτούς που έχουν ιστορικό λοίμωξης από Epstein-Barr, ενώ μία άλλη μελέτη έδειξε ότι σχεδόν το 100% των ασθενών με πολλαπλή σκλήρυνση έχουν ιστορικό λοίμωξης από τον ιό.
Προφανώς, αυτό δεν σημαίνει ότι όποιος μολύνεται με τον ιό Epstein-Barr θα παρουσιάσει πολλαπλή σκλήρυνση κάποια στιγμή κατά τη διάρκεια της ζωής του. Είναι προφανές ότι η εμφάνιση της νόσου συνδέεται και με άλλους κληρονομικούς αλλά και περιβαλλοντικούς παράγοντες από τον τρόπο ζωής.
Η εκρίζωση ή καταστολή του ιού στον οργανισμό θα μπορούσε ίσως να μειώσει τον κίνδυνο πολλαπλής σκλήρυνσης, ωστόσο η προσέγγιση αυτή θα πρέπει να εξετάζεται κατά περίπτωση, όπως τόνισαν οι συγγραφείς.
Καταλήγοντας, η ομάδα υποστήριξε ότι ένα εμβόλιο για τον ιό θα μπορούσε ίσως στο μέλλον να έχει χρησιμότητα και για την πρόληψη της πολλαπλής σκλήρυνσης.
Φωτογραφία: Tima Miroshnichenko