Τα τελομερή, δηλαδή οι αλληλουχίες του DNA που βρίσκονται στο τέλος των χρωμοσωμάτων, έχουν συνδεθεί σήμερα με διάφορες διαταραχές της υγείας στην τρίτη ηλικία. Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η μείωση του μήκους των τελομερών, ένα φαινόμενο που συνοδεύει συνήθως τη διαδικασία της γήρανσης, μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο κατάθλιψης και έκπτωσης των γνωστικών λειτουργιών.
Παράλληλα η έγκαιρη ανίχνευση και των δύο παραπάνω παθήσεων μπορεί να βελτιώσει σε μεγάλο βαθμό τις προσεγγίσεις για την αντιμετώπισή τους.
Μία νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Aging θέλησε να εξετάσει αν το μήκος των τελομερών συνδέεται με την εμφάνιση συμπτωμάτων κατάθλιψης και την έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών σε υγιείς ηλικιωμένους.
«Σήμερα έχουν προταθεί αρκετές θεωρίες με σκοπό να εξηγήσουν την εμφάνιση κατάθλιψης στην τρίτη ηλικία, μεταξύ των οποίων οι διαταραχές της ρύθμισης των γλυκοκορτικοειδών και η βράχυνση των τελομερών», αναφέρουν οι συγγραφείς της μελέτης.
Η τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη έρευνά τους είχε διάρκεια 24 εβδομάδων και διεξήχθη σε αρκετά διαφορετικά κέντρα. Όλοι οι εθελοντές που συμμετείχαν στη μελέτη συμπλήρωσαν ερωτηματολόγια κατά την εγγραφή τους και έκαναν εξετάσεις αίματος, εξετάσεις φυσικής κατάστασης και εξετάσεις των γνωστικών λειτουργιών. Όλες οι παραπάνω εξετάσεις επαναλήφθηκαν 6 μήνες αργότερα.
Οι επιστήμονες έκαναν επίσης γραμμική παλινδρόμηση για να διαπιστώσουν αν τα πρώιμα συμπτώματα κατάθλιψης, η έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών και ορισμένοι βιοδείκτες του αίματος συνδέονται με το μήκος των τελομερών.
Στη μελέτη συμμετείχαν συνολικά 137 ηλικιωμένοι (60-79 ετών). Από την ανάλυση των δεδομένων, η επιστημονική ομάδα παρατήρησε ότι:
- Η αύξηση του σκορ στην κλίμακα Geriatric Depression Scale κατά μία μονάδα συνδέεται με μείωση του μήκους των τελομερών κατά 0.06 kbps
- Η έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών κατά 1 μονάδα σε μία κλίμακα που χρησιμοποιήθηκε στη μελέτη συνδέεται επίσης με μείωση του μήκους των τελομερών κατά 0.11-0.14 kbps
- Κάθε αύξηση των επιπέδων της ιντερλευκίνης-6 (IL-6) κατά μία μονάδα συνδέεται με μείωση του μήκους των τελομερών κατά 0.08-0.09 kbps
«Συνολικά βλέπουμε ότι τόσο τα συμπτώματα κατάθλιψης, όσο και η έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών στους ηλικιωμένους συνδέονται με μείωση του μήκους των τελομερών στην τυχαιοποιημένη ελεγχόμενη μελέτη SUPERBRAIN. Στην έρευνά μας παρατηρήσαμε επίσης ότι υπάρχει γραμμική αντίστροφη σύνδεση ανάμεσα στο μήκος των τελομερών και τα επίπεδα της ιντερλευκίνης 6. Πιστεύουμε ότι τα επίπεδα της IL-6, η οποία αποτελεί φλεγμονώδη κυτταροκίνη, μπορεί να επηρεάσουν τόσο τα συμπτώματα κατάθλιψης όσο και τον κίνδυνο έκπτωσης των γνωστικών λειτουργιών στους ασθενείς. Αν και σίγουρα οι παρατηρήσεις μας θα πρέπει να επιβεβαιωθούν από μελλοντικές μελέτες, ελπίζουμε ότι προσφέραμε σημαντικά δεδομένα για την πρόληψη των παραπάνω παθήσεων στον πληθυσμό της τρίτης ηλικίας», καταλήγουν οι συγγραφείς.
Φωτογραφία: Hasan Albari