Τι Γνωρίζουμε Σήμερα για το Στέλεχος Όμικρον;

Το νεότερο στέλεχος του SARS-CoV-2 είναι πλέον γνωστό ως στέλεχος Όμικρον. Η εμφάνιση του συγκεκριμένου στελέχους έκανε αρκετές χώρες να υιοθετήσουν ταξιδιωτικούς περιορισμούς και να απαγορέψουν τις πτήσεις από τις χώρες της Νότιας Αφρικής όπου εντοπίστηκαν τα πρώτα στελέχη.

Το νεό αυτό στέλεχος φέρει μία σειρά μεταλλάξεων, γεγονός που προκαλεί ανησυχία τόσο αναφορικά με τα συμπτώματα που μπορεί να προκαλέσει όσο και για την αποτελεσματικότητα των εμβολίων.

Ωστόσο, τα πρώτα δεδομένα είναι καθησυχαστικά καθώς προς το παρόν δεν φαίνεται ότι το στέλεχος Όμικρον προκαλεί σοβαρότερα συμπτώματα σε σχέση με τα προηγούμενα στελέχη.

Το Πρώτο Επιβεβαιωμένο Περιστατικό του Στελέχους Όμικρον

Το πρώτο επιβεβαιωμένο περιστατικό του στελέχους Όμικρον (Β.1.1.529) καταγράφηκε στις 11 Νοεμβρίου στη Μποτσουάνα.

Λίγο αργότερα, επιστήμονες από τη Νότια Αφρική κατάφεραν να ανιχνεύσουν το στέλεχος σε δείγματα που είχαν συλλέξει στο διάστημα 14-16 Νοεμβρίου.

Στις 26 Νοεμβρίου, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO) ενέταξε το στέλεχος Όμικρον στα στελέχη ανησυχίας.

Μέχρι τις 29 Νοεμβρίου, το στέλεχος Όμικρον έφτασε σε 15 χώρες, μεταξύ των οποίων η Αυστραλία, ο Καναδάς, το Ισραήλ, το Χονγκ Κονγκ και η Μεγάλη Βρετανία.

Αυτή τη στιγμή υπάρχουν περισσότερα από 100 επιβεβαιωμένα περιστατικά του στελέχους Όμικρον στη Νότια Αφρική, ωστόσο το στέλεχος σύμφωνα με τις εκτιμήσεις ενοχοποιείται για περισσότερο από το 90% των νέων περιστατικών στην επαρχία της Gauteng, γεγονός που δείχνει ότι έχει μεγαλύτερη μολυσματικότητα από το στέλεχος Δέλτα.

Τα περιστατικά COVID-19 έχουν αυξηθεί κατακόρυφα στη Νότια Αφρική τις τελευταίες 7 ημέρες χωρίς ωστόσο να γνωρίζουμε ακόμα με βεβαιότητα ότι αυτή η αύξηση συνδέεται με το στέλεχος Όμικρον.

Οι Μεταλλάξεις της Πρωτεΐνης Ακίδας Δημιουργούν Ανησυχία

Το στέλεχος Όμικρον έχει 32 μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη ακίδα του SARS-CoV-2, αριθμός διπλάσιος σε σχέση με αυτόν των μεταλλάξεων του στελέχους Δέλτα. Μάλιστα, 10 από αυτές εντοπίζονται στην περιοχή πρόσδεσης της πρωτεΐνης στον υποδοχέα (RBD).

Είναι γνωστό σήμερα ότι όλοι οι ιοί παρουσιάζουν μεταλλάξεις, ορισμένες από τις οποίες μπορεί να επηρεάσουν τη μολυσματικότητα του ιού, τα συμπτώματα που προκαλεί ή την αποτελεσματικότητα των εμβολίων.

Οι μεταλλάξεις του στελέχους Όμικρον φαίνεται ότι αλλάζουν το σχήμα της πρωτεΐνης ακίδας, την οποία στοχεύουν τα εμβόλια. Το γεγονός αυτό, αν επιβεβαιωθεί, τότε πιθανώς θα βοηθήσει τον ιό να αποφύγει την εξουδετέρωση από τα αντισώματα των εμβολίων.

Χρειάζεται Περισσότερος Χρόνος για να Εκτιμηθεί η Μολυσματικότητα του Νέου Στελέχους

Σύμφωνα με τη Dr Angelique Coetzee, επικεφαλής του South African Medical Association, τα συμπτώματα που προκαλεί το στέλεχος Όμικρον φαίνεται ότι είναι ήπια αυτή τη στιγμή. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει λόγος πανικού σε αυτή τη φάση.

Ωστόσο, πρώιμα δεδομένα έχουν δείξει ότι το στέλεχος Όμικρον έχει R πάνω από 2, δηλαδή κάθε ασθενής που μολύνεται με τον ιό τον μεταδίδει σε τουλάχιστον άλλα 2 άτομα. Κατά συνέπεια, το στέλεχος αυτό είναι πιθανώς περισσότερο μολυσματικό σε σχέση με το στέλεχος Δέλτα.

Επιστήμονες από τις ΗΠΑ υποστήριξαν ωστόσο ότι και άλλα στελέχη είχαν θεωρηθεί περισσότερο μολυσματικά από το Δέλτα όταν εντοπίστηκαν για πρώτη φορά, ωστόσο αργότερα αποδείχθηκε ότι έχουν χαμηλότερη μολυσματικότητα.

Επιπλέον, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αυτή τη στιγμή το ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης στη Νότια Αφρική είναι μόλις 24%, επομένως είναι δύσκολο να αποφανθούμε σχετικά με τη μολυσματικότητα του στελέχους.

Η αύξηση των περιστατικών της COVID-19 στη Νότια Αφρική συμπίπτει χρονικά με την έναρξη του καλοκαιριού στο Νότιο Ημισφαίριο, γεογνός που δείχνει ότι πιθανώς η αυξημένη μολυσματικότητα του νέου στελέχους είναι αυτή που ενοχοποιείται.

Άγνωστο Ακόμα αν το Στέλεχος Όμικρον Μπορεί να Εξουδετερωθεί από τα Εμβόλια

Αν και ο μεγάλος αριθμός μεταλλάξεων πιθανώς θα επηρεάσει την αποτελεσματικότητα των εμβολίων στην πρόληψη της λοίμωξης από το στέλεχος Όμικρον, οι επιστήμονες είναι αισιόδοξοι ότι η αποτελεσματικότητα των εμβολίων για την πρόληψη της νοσηλείας και του θανάτου θα παραμείνει σε υψηλά επίπεδα.

Τα πρώτα δεδομένα από τη Νότια Αφρική δείχνουν ότι αυτή τη στιγμή το 65% των περιστατικών που νοσηλεύονται με το στέλεχος Όμικρον είναι ανεμβολίαστοι ένω το 35% έχει κάνει τουλάχιστον 1 δόση των εμβολίων, γεγονός που δείχνει ότι τα εμβόλια μπορεί να περιορίσουν τον κίνδυνο νοσηλείας.

Στη χώρα παρατηρήθηκε επίσης αύξηση των νοσηλειών για τους ασθενείς ηλικίας 20-40 ετών, κάτι που σίγουρα προκαλεί ανησυχία σύμφωνα με τους ειδικούς.

Με την εμφάνιση του στελέχους Δέλτα και πάλι είχαμε παρατηρήσει αύξηση των νοσηλειών στους πληθυσμούς των ανεμβολίαστων, γεγονός που δείχνει ότι τα εμβόλια παραμένουν το καλύτερο μέτρο πρόληψης για την COVID-19.

Σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να περιμένουμε την εξάπλωση του στελέχους Όμικρον σε χώρες με υψηλά ποσοστά εμβολιασμών προκειμένου να μπορούμε να εκτιμήσουμε καλύτερα την αποτελεσματικότητα των εμβολίων.

Τα Εμβόλια Παραμένουν το Καλύτερο Όπλο στη Μάχη κατά του Στελέχους Όμικρον

Αν και αρκετοί επιστήμονες υποστηρίζουν ότι το κλείσιμο των συνόρων αποτελεί καλή προσέγγιση για τον περιορισμό εξάπλωσης νέων στελεχών, άλλοι εκτιμούν ότι είναι ήδη πολύ αργά και επομένως το μέτρο αυτό είναι πλέον άχρηστο.

«Όταν ένας ιός έχει πλέον ανιχνευθεί σε αρκετές χώρες, όπως συμβαίνει αυτή τη στιγμή με το στέλεχος Όμικρον, είναι πλέον αργά για την εφαρμογή μέτρων όπως το κλείσιμο των συνόρων. Η εξάπλωση του στελέχους δεν μπορεί να περιοριστεί από αυτό το μέτρο», εξηγούν.

Κατά συνέπεια, το καλύτερο μέτρο που έχουμε αυτή τη στιγμή για την πρόληψη της εμφάνισης νέων στελεχών καθώς και την πρόληψη των νοσηλειών είναι ο εμβολιασμός.

Όπως είδαμε και με το στέλεχος Δέλτα, ο μεγαλύτερος αριθμός περιστατικών δεν μεταφράστηκε σε αυξημένο αριθμό νοσηλειών σε περιοχές με υψηλή εμβολιαστική κάλυψη.

Θεραπείες για το Στέλεχος Όμικρον

Μελέτες έχουν δείξει ότι τα αντιιικά χάπια όπως το molnupiravir και το Paxlovid δεν έχουν μειωμένη αποτελεσματικότητα στην αντιμετώπιση στελεχών που φέρουν μεταλλάξεις στην πρωτεΐνη ακίδα.

Γνωρίζουμε σήμερα ότι οι περισσότερες μεταλλάξεις που οδηγούν σε νέα στελέχη εντοπίζονται συνήθως στις πρωτεΐνες που χρησιμοποιεί ο ιός για να μολύνει τα κύτταρα του ανθρώπου. Το φαινόμενο αυτό έχει παρατηρηθεί στο παρελθόν και με άλλους ιούς, όπως για παράδειγμα ο ιός της γρίπης. Στον ιό αυτό, οι πρωτεΐνες που παρουσιάζουν συχνότερα μεταλλάξεις είναι οι Η και Ν.

Ωστόσο, τα αντιιικά χάπια παρεμβαίνουν σε άλλους μηχανισμούς του ιού ανεξάρτητους από την πρωτεΐνη ακίδα, επομένως η αποτελεσματικότητά τους δεν επηρεάζεται από τις παραπάνω μεταλλάξεις.

Τι Μπορούμε να Κάνουμε για να Μειώσουμε τον Κίνδυνο Μόλυνσης με το Στέλεχος Όμικρον;

Προκειμένου να περιορίσουμε τον κίνδυνο μόλυνσης με τον στέλεχος Όμικρον αρκεί να ακολουθήσουμε τα παρακάτω απλά μέτρα:

  • Εμβολιασμός με ενισχυτικές δόσεις (για όποιους κρίνεται απαραίτητο)
  • Χρήση καλής μάσκας που εφαρμόζει σωστά στο πρόσωπο
  • Πλύσιμο των χεριών
  • Κοινωνική αποστασιοποίηση
  • Αποφυγή συνωστισμών
Φωτογραφία: Markus Spiske

Ακολουθήστε μας στο Google News για την έγκυρη επιστημονική ενημέρωσή σας, έγκαιρα!

Μην χάσετε:
Σχετικά Αρθρα