Τα εμβόλια της COVID-19 που κυκλοφόρησαν άμεσα μετά την αρχή της πανδημίας κατάφεραν να περιορίσουν τα σοβαρά περιστατικά του ιού. Ωστόσο, ο ιός SARS-CoV-2 μεταλλάσσεται συνεχώς, γεγονός που έχει οδηγήσει τους επιστήμονες στην αναζήτηση εναλλακτικών προσεγγίσεων για την αντιμετώπιση του ιού.
Μία νέα έρευνα που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό ACS Central Science, κατάφερε να αναπτύξει ένα σύστημα που στοχεύει και καταστρέφει το RNA του ιού, προστατεύοντας έτσι τα πειραματόζωα από τη λοίμωξη. Σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα της μελέτης, η προσέγγιση αυτή μπορεί να προσαρμοστεί για την αντιμετώπιση αρκετών διαφορετικών νόσων.
Τα εμβόλια και τα αντιιικά φάρμακα τυπικά στοχεύουν διάφορες πρωτεΐνες που είναι απαραίτητες για τον πολλαπλασιασμό του ιού ή για την ικανότητά του να μολύνει κύτταρα. Με τον τρόπο αυτό, ωστόσο, ασκείται εξελικτική πίεση στον ιό με αποτέλεσμα ο τελευταίος να μεταλλάσσεται, γεγονός που τελικά περιορίζει την αποτελεσματικότητα των διαθέσιμων θεραπειών και εμβολίων.
Προκειμένου να ξεπεράσουν το παραπάνω πρόβλημα, ορισμένες επιστημονικές ομάδες προσπάθησαν να στοχεύσουν συγκεκριμένες αλληλουχίες στο RNA του ιού, οι οποίες δεν είναι δυνατό να μεταλλαχθούν.
Άλλες μελέτες είχαν δοκιμάσει να χρησιμοποιήσουν μικρά μόρια τα οποία προσδένονται στο RNA, δημιουργώντας έτσι δομές οι οποίες αποδομούν το RNA. Οι προσεγγίσεις αυτές ήταν ωστόσο βασισμένες στο βαθμό έκφρασης του RNA, επομένως η αποτελεσματικότητά τους δεν ήταν ίδια σε όλους τους ιστούς.
Θέλοντας να ξεπεράσουν τα παραπάνω προβλήματα, οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης παρατήρησαν ότι η πρόσδεση της ιμιδαζόλης στο RNA μπορεί να αποδομήσει το νουκλεϊκό οξύ. Κατά συνέπεια, αναρωτήθηκαν αν η πρόσδεση της ουσίας αυτής σε ένα μόριο που συνδέεται σε μία συγκεκριμένη αλληλουχία μπορεί να οδηγήσει σε στοχευμένη αποδόμηση.
Για την επίτευξη του παραπάνω στόχου, η ομάδα χρησιμοποίησε την πυριδοστατίνη (PDS), μία ουσία που προσδένεται στις δομές G4 του RNA, και το MTDP, το οποίο προσδένεται στους ψευδοκόμπους των β κορονοϊών. Στη συνέχεια δημιούργησαν συμπλέγματα συνδέοντας καθεμία από τις παραπάνω ουσίες με την ιμιδαζόλη, δημιουργώντας έτσι μόρια τα οποία ονόμασαν PINADs (proximity-induced nucleic acid degraders).
Και τα δύο παραπάνω PINADs είχαν την ικανότητα να καταστρέφουν το RNA του SARS-CoV-2. Η ομάδα επιβεβαίωσε ότι οι ουσίες αυτές ήταν εξίσου αποτελεσματικές ενάντια στο στέλεχος Άλφα αλλά και το στέλεχος Δέλτα της πανδημίας. Σημαντικότερα, όταν οι επιστήμονες χορήγησαν τις ουσίες αυτές σε ποντίκια που είχαν μολυνθεί με τον ιό, παρατήρησαν ότι τα ιικό φορτίο μειώθηκε, ενώ περιορίστηκαν και αρκετοί δείκτες που συνδέονται με ιογενείς λοιμώξεις.
Όπως υποστηρίζει η ομάδα, η προσέγγιση αυτή μπορεί στο μέλλον να χρησιμοποιηθεί με κάθε μόριο που προσδένεται στο RNA, γεγονός που θα επιτρέψει την προσαρμογή της θεραπείας για την αντιμετώπιση αρκετών διαφορετικών νόσων. Αυτό θα ανοίξει το δρόμο για την ανάπτυξη θεραπειών για παθήσεις όπως η νόσος Alzheimer ή η νόσος του Huntington, καθώς και διάφορες άλλες νόσοι που σήμερα θεωρούνται ανίατες.
Φωτογραφία: Zakir Rushanly