Το molnupiravir, ένα αντιιικό φάρμακο που αναπτύχθηκε για την αντιμετώπιση της COVID-19, δεν κατάφερε να μειώσει τα ποσοστά νοσηλειών και θανάτων στους ασθενείς που έλαβαν το φάρμακο εντός 5 ημερών από την εμφάνιση των συμπτωμάτων της νόσου.
Εξετάζοντας περισσότερους από 25.000 ασθενείς στα πλαίσια της μελέτης PANORAMIC, οι επιστήμονες παρατήρησαν ότι τα ποσοστά νοσηλειών και θανάτων ήταν 0.8% τόσο στους ασθενείς που πήραν το molnupiravir όσο και στην ομάδα ελέγχου.
«Το molnupiravir δεν κατάφερε να περιορίσει τα ήδη χαμηλά ποσοστά νοσηλειών και θανάτων από την COVID-19 στους εμβολιασμένους ενήλικες που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες για τη νόσο», αναφέρουν οι συγγραφείς στη σελίδα SSRN, στην οποία η μελέτη έχει αναρτηθεί αυτή τη στιγμή ως προδημοσίευση.
«Οι προηγούμενες μελέτες για το molnupiravir είχαν εξετάσει κυρίως ανεμβολίαστους ασθενείς πριν την εμφάνιση του στελέχους Όμικρον. Η μελέτη PANORAMIC εξέτασε την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου σε ένα πληθυσμό που έχει κάνει 2 ή περισσότερες δόσεις σε μία περίοδο όπου πλέον σχεδόν όλα τα περιστατικά αποδίδονται στο στέλεχος Όμικρον», αναφέρει η επιστημονική ομάδα.
Βέβαια, παρά το γεγονός ότι το φάρμακο δεν κατάφερε να περιορίσει τα ποσοστά θνησιμότητας από τον ιό, προσέφερε άλλα οφέλη στους ασθενείς. Για παράδειγμα, στην ομάδα που έλαβε molnupiravir, η μέση διάρκεια νόσησης ήταν 9 ημέρες, ενώ στην ομάδα ελέγχου 15.
Επιπλέον, σε ένα δείγμα 73 ασθενών που έκαναν εξετάσεις για το ιικό φορτίο διαπιστώθηκε ότι ο ιός δεν ήταν πλέον ανιχνεύσιμος σε 7 ημέρες στο 21% των ασθενών πού έλαβαν molnupiravir, ενώ στην ομάδα ελέγχου το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 3%. Το μέσο ιικό φορτίο ήταν επίσης χαμηλότερο στην ομάδα του molnupiravir 7 ημέρες μετά τη λήψη του φαρμάκου.
Παρά τις παραπάνω θετικές δράσεις, συνολικά οι παρατηρήσεις της παρούσας μελέτης δεν φαίνεται ότι υποστηρίζουν τα αποτελέσματα των κλινικών δοκιμών φάσης ΙΙΙ με τίτλο MOVe-OUT, στις οποίες βασίστηκε η έγκριση του φαρμάκου. Η κλινική δοκιμή αυτή είχε εξετάσει ανεμβολίαστα άτομα σε μία περίόδο όπου κυρίαρχα στελέχη ήταν τα Δέλτα, Γάμμα και Μι. Από τα αποτελέσματα της μελέτης MOVe-OUT είχε διαπιστωθεί ότι ο κίνδυνος νοσηλείας και θανάτου ήταν χαμηλότερος σε αυτούς που έλαβαν molnupiravir συγκριτικά με αυτούς που έλαβαν placebo (6.8% έναντι 9.7%).
Ωστόσο, στη νεότερη μελέτη που δημοσιεύτηκε στο SSRN, όπως φαίνεται οι κίνδυνοι από τη χορήγηση του φαρμάκου ήταν περισσότεροι σε σχέση με τα οφέλη.
«Αν και είναι σημαντικό να χορηγήσουμε τα αντιιικά φάρμακα στους ασθενείς που τα χρειάζονται περισσότερο, η χορήγησή τους χωρίς κριτήρια ενέχει κινδύνους καθώς σε ορισμένους ασθενείς οι κίνδυνοι από τα φάρμακα αυτά ξεπερνούν τα οφέλη που προσφέρουν. Επιπλέον, το molnupiravir επάγει τις μεταλλάξεις του SARS-CoV-2, επομένως η χορήγηση του φαρμάκου σε μεγάλη κλίμακα μπορεί να δημιουργήσει νέα στελέχη», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Η ομάδα έχει ήδη ξεκινήσει μία νέα μελέτη στην οποία εξετάζει με ποια συχνότητα προκαλεί μεταλλάξεις στον ιό το molnupiravir.
Η μελέτη PANORAMIC διεξήχθη από το Δεκέμβριο του 2021 μέχρι τον Απρίλιο του 2022 και εξέτασε συνολικά 25.783 εθελοντές που χωρίστηκαν τυχαία σε δύο ομάδες. Η πρώτη ομάδα έλαβε molnupiravir δις ημερησίως για 5 ημέρες, ενώ η δεύτερη έλαβε την τυπική θεραπεία για την αντιμετώπιση της COVID-19.
Στην έρευνα εξετάστηκαν αποκλειστικά ασθενείς άνω των 50 ετών ή ενήλικες με συννοσηρότητες. Η μέση ηλικία του δείγματος ήταν τα 56.6 χρόνια, το 58% ήταν γυναίκες και το 93% είχαν κάνει τουλάχιστον 3 δόσεις του εμβολίου. Οι ασθενείς είχαν διάφορες συννοσηρότητες όπως πνευμονικές παθήσεις (24%), υπέρταση (22%), παχυσαρκία (15%), διαβήτη (12%), εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα (9%) και καρδιαγγειακή νόσο (8%).
Στην ομάδα που έπαιρνε molnupiravir 102 ασθενείς νοσηλεύτηκαν και 2 ασθενείς κατέληξαν, ενώ στην ομάδα ελέγχου υπήρχαν συνολικά 93 νοσηλείες και 5 θάνατοι.
Οι ασθενείς στην ομάδα του molnupiravir ξεκίνησαν τη λήψη του φαρμάκου περίπου 3 ημέρες μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων, ενώ το 95.4% των ασθενών ολοκλήρωσαν τη θεραπεία.
Σοβαρές ανεπιθύμητες ενέργειες εμφανίστηκαν στο 0.4% των ασθενών τόσο στην ομάδα του molnupiravir όσο και στην ομάδα ελέγχου. 142 ασθενείς σταμάτησαν τη θεραπεία με το φάρμακο εξ’ αιτίας των ανεπιθυμήτων ενεργειών.
Φωτογραφία: SHVETS production