Οι ηλικιωμένοι που νόσησαν από COVID-19 έχουν αυξημένο κίνδυνο να διαγνωστούν με νόσο Alzheimer στους επόμενους 12 μήνες, σύμφωνα με μία νέα μεγάλη ανάλυση που εξέτασε δεδομένα από ηλεκτρονικά ιατρικά αρχεία ασθενών.
Συγκεκριμένα, η πιθανότητα νέας διάγνωσης με νόσο Alzheimer στους ηλικιωμένους που νόσησαν από COVID-19 ήταν 0.68% εντός 360 ημερών, ενώ στην ομάδα ελέγχου το αντίστοιχο ποσοστό ήταν 0.47%, όπως φαίνεται από τα αποτελέσματα που δημοσιεύτηκαν στο επιστημονικό περιοδικό Journal of Alzheimer’s Disease.
«Ένα ενδεχόμενο είναι ότι στους ασθενείς που είχαν ξεκινήσει να παρουσιάζουν έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών η κατάσταση αυτή εξελίχθηκε σε νόσο Alzheimer εξαιτίας της επιβάρυνσης από τη λοίμωξη, της φλεγμονής που προκαλεί ή των ψυχολογικών επιπτώσεων της διάγνωσης με τον ιό. Είναι σημαντικό να γίνουν άμεσα νέες μελέτες που θα παρακολουθήσουν την υγεία των ηλικιωμένων ασθενών μακροπρόθεσμα προκειμένου να προσδιορίσουμε τι πραγματικά συμβαίνει», αναφέρουν οι συγγραφείς.
Προφανώς, τα αποτελέσματα της έρευνας είναι δυνατό να αποδίδονται και σε άλλους παράγοντες. Για παράδειγμα, αρκετοί ασθενείς που είχαν ήδη παρουσιάσει νόσο Alzheimer ενδεχομένως δεν διαγνώστηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καθώς απέφυγαν την επίσκεψη στον γιατρό τους εξαιτίας του φόβου μίας πιθανής μόλυνσης. Οι ασθενείς αυτοί διαγνώστηκαν αργότερα, με αποτέλεσμα να διαπιστωθεί λανθασμένη σύνδεση ανάμεσα στη νόσο Alzheimer και την COVID-19.
Βέβαια, υπάρχει πιθανότητα η COVID-19 να προκάλεσε αλλαγές στον εγκέφαλο μέσω της φλεγμονής ή άλλων μηχανισμών με αποτέλεσμα την εμφάνιση άνοιας ή νόσου Alzheimer. Εξαιτίας του σχεδιασμού της, η παρούσα μελέτη κατάφερε απλά να παρατηρήσεις σύνδεση και δεν μπορεί να εξηγήσει σε ποιους μηχανισμούς αποδίδεται η τελευταία.
Προηγούμενες μελέτες είχαν συνδέσει επίσης την COVID-19 με έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών. Στη Wuhan της Κίνας, οι ασθενείς που νοσηλεύτηκαν για COVID-19 είχαν αυξημένο κίνδυνο να παρουσιάσουν έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών για τουλάχιστον 1 χρόνο μετά τη νοσηλεία τους. Πρώιμα δεδομένα είχαν δείξει επίσης ότι οι ασθενείς με COVID-19 έχουν αύξηση των δεικτών που συνδέονται με τη νόσο Alzheimer και την έκπτωση των γνωστικών λειτουργιών.
Στην ανάλυσή τους, οι επιστήμονες της παρούσας μελέτης εξέτασαν ηλεκτρονικά ιατρικά αρχεία από 6.245.282 εθελοντές ηλικίας άνω των 65 ετών που δεν είχαν ιστορικό διάγνωσης νόσου Alzheimer και επισκέφθηκαν ιατρεία ή νοσοκομεία το διάστημα από το Φεβρουάριο του 2020 μέχρι το Μάιο του 2021.
Οι εθελοντές αυτοί χωρίστηκαν σε δύο ομάδες. Στην πρώτη ήταν οι ηλικιωμένοι που νόσησαν από COVID-19 (410.748 άτομα) κατά τη διάρκεια της έρευνας, ενώ η δεύτερη ομάδα αποτέλεσε την ομάδα ελέγχου (5.834.534 άτομα).
Η ομάδα των ηλικιωμένων που νόσησαν από COVID-19 είχε υψηλότερα ποσοστά κατάθλιψης, υπέρτασης, διαβήτη τύπου 2, καπνίσματος και άλλων συννοσηροτήτων πριν τη μόλυνση με τον ιό SARS-CoV-2.
Οι επιστήμονες αντιστοίχησαν τους εθελοντές των δύο ομάδων με βάση μία σειρά χαρακτηριστικά, όπως η οικονομική και κοινωνική κατάσταση, καθώς και μία σειρά σωματικών και ψυχικών παραγόντων που αυξάνουν τον κίνδυνο νόσου Alzheimer.
Ένας περιορισμός της έρευνας ήταν ότι οι εθελοντές δεν έκαναν στο σύνολό τους εξετάσεις για τις γνωστικές λειτουργίες κατά τη διάρκεια της έρευνας, επομένως δεν αποκλείεται να μην καταγράφηκαν ορισμένα νέα περιστατικά της νόσου. Αρκετές παθήσεις οι οποίες έχουν κοινά συμπτώματα με τη νόσο Alzheimer, όπως για παράδειγμα η long COVID ή ανεπιθύμητες ενέργειες ορισμένων φαρμάκων, μπορεί επίσης να οδήγησαν σε λανθασμένη διάγνωση της νόσου.
Καταλήγοντας, οι επιστήμονες υποστήριξαν ότι η μελέτη τους εξέτασε μία περίοδο πριν την εμφάνιση του στελέχους Όμικρον, επομένως οι παρατηρήσεις τους πιθανώς δεν αφορούν τις νεότερες παραλλαγές του ιού.
Φωτογραφία: cottonbro