Τους τελευταίους μήνες όλο και περισσότεροι ασθενείς με ιστορικό COVID-19 επισκέπτονται τον γιατρό τους αναφέροντας ένα συγκεκριμένο σύμπτωμα: αλωπεκία (τριχόπτωση). Ιδιαίτερα σε κλινικές που ασχολούνται πλέον σχεδόν αποκλειστικά με την αποκατάσταση ασθενών με ιστορικό COVID-19, το σύμπτωμα αυτό εμφανίζεται όλο και πιο συχνά.
Σήμερα, ωστόσο, δεν υπάρχουν ακόμα σαφή δεδομένα που να δείχνουν σε ποιο ποσοστό ασθενών εμφανίζεται το παραπάνω σύμπτωμα, καθώς και αν υπάρχουν παράγοντες κινδύνου γι’ αυτό. Προς το παρόν, πάντως, όλα τα δεδομένα δείχνουν ότι η αλωπεκία είναι παροδική και στο σύνολο σχεδόν των ασθενών, το τριχωτό της κεφαλής επιστρέφει στη φυσιολογική του κατάσταση, όπως δηλαδή ήταν πριν τη λοίμωξη με τον SARS-CoV-2.
Ορισμένες μελέτες είχαν δείξει ότι οι ασθενείς που νοσούν με COVID-19 έχουν αυξημένη πιθανότητα να παρουσιάσουν αλωπεκία αργότερα. Για παράδειγμα, μία μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Medicine τον Ιούλιο έδειξε ότι η αλωπεκία είναι ένα σύμπτωμα που αναφέρεται από ορισμένους ασθενείς με long COVID. Οι ασθενείς που νόσησαν από COVID-19 έχουν σχεδόν 4πλάσιο κίνδυνο να παρουσιάσουν αλωπεκία σε σχέση με αυτούς που δεν έχουν ιστορικό της νόσου, όπως διαπίστωσε η παραπάνω μελέτη.
Ακόμη, μία έρευνα που δημοσιεύτηκε στο Lancet έδειξε ότι το 22% των ασθενών που νοσηλεύτηκαν με COVID-19 είχαν κάποιου βαθμού αλωπεκία μετά την ανάρρωσή τους.
Η συχνότερη μορφή αλωπεκίας που παρατηρείται στους ασθενείς με ιστορικό COVID-19 είναι η τελογενής ροή (telogen effluvium). Η τελευταία εμφανίζεται τυπικά όταν ο φυσιολογικός κύκλος ανάπτυξης των τριχών διαταράσσεται από τραυματισμούς, χειρουργεία, λοιμώξεις ή στρεσογόνους παράγοντες όπως η εγκυμοσύνη ή μία μετακόμιση. Ο κύκλος ανάπτυξης μίας τρίχας περιλαμβάνει 3 στάδια: το αναγενές, το καταγενές και το τελογενές. Η πρώτη είναι η φάση της αρχικής ανάπτυξης, η δεύτερη είναι μία μεταβατική φάση, ενώ η τρίτη είναι η τελική φάση κατά την οποία η τρίχα αποπίπτει.
Όταν ένα μεγάλο ποσοστό του τριχωτού της κεφαλής περάσει απότομα στην τελευταία φάση, τότε παρουσιάζονται περιοχές αλωπεκίας. Φυσιολογικά ένας άνθρωπος μπορεί να χάνει μέχρι και 100 τρίχες καθημερινά. Ωστόσο, στους ασθενείς με τελογενή ροή, ο αριθμός αυξάνεται και μπορεί να φτάσει το 300, 500 ή ακόμα και 1000.
Η απώλεια των τριχών ξεκινά συνήθως 2-3 μήνες μετά τη λοίμωξη με τον ιό και μπορεί να συνεχιστεί μέχρι και για 6 μήνες. Στη συνέχεια, ωστόσο, το τριχωτό της κεφαλής επανέρχεται εντός περίπου 6 μηνών.
Υπάρχουν διάφορες θεωρίες που μπορεί να εξηγήσουν γιατί οι ασθενείς με COVID-19 παρουσιάζουν απώλεια τριχών. Η σημαντικότερη από αυτές θεωρεί τη φλεγμονή ως το σημαντικότερο παράγοντα για το παραπάνω φαινόμενο. Ορισμένοι δείκτες φλεγμονής, όπως οι ιντελευκίνες, αυξάνονται σημαντικά κατά τη διάρκεια της λοίμωξης με τον SARS-CoV-2, γεγονός που μπορεί να προκαλεί ταχεία μετάβαση στο τελογενές στάδιο των τριχών.
Καθώς η τελογενής ροή μπορεί να προκληθεί από την έντονη καταπόνηση του οργανισμού, αρκετοί ασθενείς που νοσηλεύτηκαν ή διασωληνώθηκαν μπορεί να παρουσιάσουν σοβαρότερη τριχόπτωση σε σχέση με ασθενείς που παρουσίασαν ηπιότερα συμπτώματα.
Στους ασθενείς με εκτεταμένη αλωπεκία μετά την COVID-19 λοίμωξη, ενδέχεται να ενοχοποιούνται και οι θεραπείες που έλαβαν για την τριχόπτωση σε κάποιο βαθμό.
Μία άλλη θεωρία σχετικά με την εμφάνιση της αλωπεκίας υποστηρίζει ότι ο ιός ενδεχομένως εισέρχεται στους τριχικούς θυλάκους, γεγονός που διαταράσσει τον κύκλο ανάπτυξης των τριχών. Λαμβάνοντας επίσης υπόψη το γεγονός ότι η COVID-19 μπορεί να δημιουργήσει μικροθρόμβους, δεν αποκλείεται οι τελευταίοι να παρεμβαίνουν επίσης στη φυσιολογική ανάπτυξη της τρίχας.
Για την αντιμετώπιση ενός ασθενούς με αλωπεκία μετά την COVID-19 λοίμωξη, ο γιατρός θα πρέπει αρχικά να αποκλείσει άλλα αίτια του συμπτώματος, όπως για παράδειγμα οι διαταραχές του θυρεοειδούς. Όταν επιβεβαιωθεί η COVID-19 ως πιθανότερο αίτιο για την απώλεια των τριχών, τότε υπάρχουν ορισμένες τοπικές θεραπείες που μπορεί να λάβει ο ασθενής.
Καθώς η τελογενής ροή δεν προκαλεί ούλωση, οι τρίχες τελικά θα επανέλθουν ακόμα και αν δεν χορηγηθεί κάποια θεραπεία.
Φωτογραφία: Element5 Digital